Bitlis'ten 'Beyaz Altin' Fiskiriyor

Dünya genelinde sadece Italya, Yunanistan ve Türkiye’de bulunan ponza, diger iki ülkede bitme noktasina geldi. Türkiye’de ise Afyonkarahisar, Isparta, Nevsehir, Erciyes ve Bitlis’te bulunan ponzanin rezervinin yüzde 70’lik bölümü Bitlis’te bulunuyor. Günümüzde "beyaz altin" olarak adlandirilan ponza tasinin Türkiye rezervlerinin çoguna sahip olmasi, Bitlis’e ayri bir önem katiyor. Ponza madeni basta savunma, insaat, tarim, tekstil ve kimya olmak üzere birçok sektörde hammadde olarak kullaniliyor. Türkiye’de agirlikli olarak insaat sektöründe yalitim malzemesi olarak kullanilan ponza, Bitlis’ten yurdun birçok bölgesine gönderiliyor.

“Bölgenin kaderini degistirebilir”

Ponza madeni rezerviyle ilgili bilgi veren Tatvan Ticaret ve Sanayi Odasi (TATSO) Baskani Bilal Adabag, ponza ve perlit madeninin Bitlis ekonomisi için oldukça önemli bir kaynak oldugunu söyledi.

Ponza madeninin bölgenin kaderini degistirebilecek önemli bir maden olduguna dikkat çeken Adabag, “Madencilik sektöründe ponza, Bitlis için çok önemli bir kaynak. Özellikle Nemrut Kalderasi ile Süphan Dagi’nin burada olmasi büyük bir önem kazanmakta. Bu alan ve çevresi volkanik tüflerden olusuyor. Bu, madencilik açisindan yöre için büyük bir nimet. Tatvan ve Adilcevaz arasinda büyük bir yogunlukta ponza ve perlit yataklarina sahibiz. Ponza madeninin dünya rezervinin yüzde 15’i Türkiye’de, ülkedeki rezervin yüzde 70’i ise Bitlis’te bulunmaktadir. Bu maden bölgemizin kaderini degistirebilir" dedi.

Ponza madeninin ülkemizde bulunan yer alti kaynaklarinin en önemlilerinden biri oldugunu dile getiren Adabag, ponzanin dünyada ender görülen bir tas olduguna vurgu yaparak, "Ponza, yapi ve özellikle yatilim malzemesi olarak kullanilan bir madde. Bu madde basta savunma sanayisi, insaat sektörü, tarim sektörü, tekstil sektörü ve kimya sektörü olmak üzere birçok sektörde hammadde olarak kullanilabiliyor. Bu madene özellikle volkanik kalintilarin oldugu bölgelerde rastlamak mümkün, ancak neredeyse dünya rezervi tükenmek üzeredir. Türkiye’de ise agirlikla bu maddeye rastlamak mümkün. Bitlis disindaki bölgelerdeki rezervler, genellikle asidik bir malzeme ama yüzde 70’lik rezervi Bitlis sinirinda bulunan ponza madeni, bazik yapiya sahip. Buradaki madde, ayni zamanda ham ve homojen. Diger bölgelerde ise bu madde karisik ve kirli haldedir. Burasi hem yapi bakimindan çok hafif, malzeme olarak da homojen bir madde. Türkiye’de üretilen ponzanin yaklasik yüzde 90’i insaat sektöründe degerlendirilmektedir. Daha fazla katma deger saglayan yeni kullanim alanlarinda yeterince degerlendirilemedigi için maalesef su an ülke ekonomisine yapmasi beklenen katkinin düsük oldugu söylenebilir. Ponzanin farkli ve yeni kullanim alanlarinda degerlendirilmesi durumunda ülkemiz ve ilimizin ekonomisine önemli bir katki yapacagina inaniyorum” ifadelerini kullandi.

“TATSO-üniversiteler isbirligi ile ortak proje planlaniyor”

TATSO olarak Bitlis Eren Üniversitesi (BEÜ) ve Haci Bektas Veli Üniversitesi ile ortak proje yapmayi planladiklarini kaydeden Bilal Adabag, “Kentte bulunan yaklasik 25’e yakin ruhsatli isletme sadece bims üretimi yapiyor. Daha öncesinde üniversite ile yaptigimiz çalistayda ponzanin farkli ürünlerde kullanilabilecegini gördük. Bu anlamda Bitlis Eren ve Haci Bektas Veli üniversiteleriyle ortak proje yapmayi planliyoruz. Dünyada stratejik konumda olan ponza madeninden katma degeri yüksek ürünler üretmek istiyoruz. Insaat sektörü yalitim malzemesi olarak kullanabiliriz. Ponza ve bims imalatçilarinin bir kooperatif çatisi altinda toplanip Ar-Ge laboratuvari kurarak farkli ürünler gelistirmek gerekiyor. Su anda neredeyse kamyonunu 200 liraya satan ocak sahipleri var. Ocak sahipleri bu isten kar etmiyor, ülkemiz kazanmamis oluyor. Ham maddeyi içeride tutarak katma degeri yüksek ürün haline dönüstürüp öyle satmamiz gerekiyor. Mineral siva yaparak satabiliriz. Bir teneke mineral sivanin fiyati 300-400 lira iken bir kamyon ponzayi 200 liraya satiyoruz. Ponza çok büyük bir ekonomik potansiyel. Su anda ekonomiye yillik 500 milyon lira katki sagliyoruz. Bu 1 milyar liraya yükselebilir. 10 yil önceki fiyatlarla simdiki fiyatlar ayni. Bu konuda ciddi bir çalismaya ihtiyaç var” seklinde konustu.