Tarih 11 Aralık 2009... Yer İspanya’nın Sevilla kenti... Türkiye, Almanya, Fransa, İspanya, İngiltere, Belçika ve Lüksemburg’un ortaklığıyla üretilen A400M askeri nakliye uçağının ilk deneme uçuşu, yaklaşık 3 yıllık gecikmenin ardından gerçekleşti ve bir hayalin gerçeğe dönüşmesi için en önemli aşama kat edilmiş oldu. Fakat askeri havacılığın yeni kralı olarak tasarlanan uçak şimdi göklerde hüküm sürmek yerine çöpe atılma tehlikesiyle karşı karşıya. Çünkü dünyanın iki büyük uçak üreticisinden biri olan Airbus, 2003 yılından bu yana 20 milyar euro harcayarak geliştirdiği dünyanın en modern askeri nakliye uçağı A400M projesini iptal edebileceğini açıkladı. Hayata geçirilmesinde Türk mühendislerin de rol aldığı ve üzerinde Türk bayrağını da barındıran 147 milyon Dolar'lık uçak 11 Aralık’ta İspanya’dan havalanarak ilk resmi uçuşunu gerçekleştirmiş, 2012 yılında katkıda bulunan ülkeler tarafından verilen 184 adet siparişin teslim edilmeye başlanacağı duyurulmuştu.
YA YÜKSEK FİYAT YA EKSİK TESLİMAT
Ancak Airbus sözcüsü dün yaptığı açıklamada uçağın üretimi için 5 milyar euro’luk finansmana daha ihtiyaç duyulduğunu, aksi halde projeyi tamamen rafa kaldırmayı düşündüklerini belirtti. Airbus’ın askeri departmanının başında bulunan Domingo Urena’ya göre, Airbus’ın sahibi olan EADS şirketinin uçak için sipariş veren Almanya, Fransa, İspanya, İngiltere , Belçika, Türkiye, Lüksemburg, Güney Afrika ve Malezya’ya “Ya uçakları yüksek fiyattan almayı kabul edin ya da ödediğiniz miktar karşılığında daha az sayıda uçak teslim edeceğiz” teklifini iletti. Ancak bu teklifi sadece Türkiye kabul etti. Urena, “Türkiye dışında ödenecek miktarı yükseltmeye yanaşan ülke çıkmadı” ifadesini kullandı. Diğer ülkelerden olumsuz yanıt alınca 2.4 milyar euro zarar öngören Airbus’ın ana şirketi EADS kendilerine ekstra zarar getirecek olan bu projeyi tamamen rafa kaldırmak konusunda ciddileşti. Airbus sözcüsü Stefan Schaffrath, “Programı sonlandırmak, üzerinde çalıştığımız bir senaryo. Bu proje üzerinde çalışan mühendislerin isim listesini çıkardık ve bu kişileri aktarabileceğimiz diğer projeleri belirledik. Zararımız devam ederse projeyi sonlandıracağız” dedi. Yüksek fiyat nedeniyle Güney Afrika 8 uçak siparişini tamamen iptal etti.
SİPARİŞ VEREN ÜLKELER
* Almanya: 60
* Fransa: 50
* İspanya: 27
* İngiltere: 25
* TÜRKİYE: 10
* Belçika: 7
* Malezya: 4
* Lüksemburg: 1
TOPLAM: 184
TEKNİK ÖZELLİKLER
* Gövde uzunluğu: 41.5 metre
* Kanat genişliği: 42.4 metre
* Yükseklik: 14.5 metre
* Motor: TP400 tipi 4 adet.
Her piste inebiliyor
A400M ile ilgili ilk çalışmalar 2003 yılında başladı. Rüya 2009 Aralık’ında gerçek oldu. Avrupa’nın bu en modern askeri nakliye uçağı için Türk tasarımcı, mühendis ve teknisyenlerin de katkısıyla yürütülen proje hayata geçirildi. A400M, Avrupa ülkelerinin havacılık sanayilerini temsil eden Airbus, EADS-CASA, Flabel ve Türkiye’yi temsilen Tusaş’ın katılımıyla hayata geçirildi. Dünyanın en büyük askeri nakliye uçağı olan Rus Antonov AN225 (84 metre) ve Amerikan Lockheed C5 Galaxy’nin (75 metre) ardından üçüncü en büyük askeri nakliye uçağı olan A400M gerek askeri operasyonlar, gerekse insani yardımlarda kullanılabiliyor ve her türlü piste iniş yapabilme özelliğine sahip.
Biz bonkör müyüz?
Airbus, askeri nakliye uçağı projesinin planlanandan pahalıya gelmesi nedeniyle milyarlarca Avro zararla karşı karşıya kalınca, aralarında Avrupa'nın en zenginlerinin de olduğu 7 ülkeye 'Ya fiyatı yükseltin ya da uçak sayısını indirelim' çağrısına sadece Türkiye'den olumlu cevap verdi.
