Boğaziçi Üniversitesine Avrupa Kültürel Miras Ödülü

Boğaziçi Üniversitesi Tarsus-Gözlükule Kazıları Araştırma Merkezi, Avrupa Kültürel Miras Ödüllleri/Europa Nostra Ödülleri'nde Koruma Dalı'nda ödüllendirildi.

Üniversiteden yapılan açıklamaya göre, Avrupa Kültürel Miras Ödülleri Töreni, Avrupa Kültürel Miras Kongresi kapsamında Paris'in tarihi tiyatro ve opera binası Theatre du Chatelet'de düzenlendi.

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un himayelerinde Avrupa Komisyoneri Tibor Navracsics ve Maestro Placido Domingo'nun ev sahipliğinde yapılan törene Boğaziçi Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mehmed Özkan ve Boğaziçi Üniversitesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Aslı Özyar da katıldı. Törende, Gözlükule Kazıları Araştırma Merkezi'nin restorasyon projesini yöneten, restorasyon uzmanı yüksek mimar Saadet Sayın'a ödül verildi.

Europa Nostra Ödülleri Jürisi, araştırmacıların ve yerel toplumun ihtiyaçlarını karşılayarak kentin çağdaş yaşamına yeniden entegre edilen Tarsus-Gözlükule Kazıları Araştırma Merkezi'nin "en az tarihi kadar orijinal olan yeni işlevine hayran kaldığını" belirterek, "Araştırmalar, basit ve işlevsel mimariye sahip yapı kompleksinin Avrupa tarihinde önemli bir yere sahip olduğunu göstermiştir. Ek olarak, dönüştürülmüş sanayi miras alanının kentsel alana işlevsel entegrasyonu bulunduğu çevrenin dönüşümüne katkıda bulunmaktadır." değerlendirmesinde bulundu.

Kompleksin enerji ihtiyaçları için geliştirilen yenilikçi teknolojiler, kültürel miras alanlarının sürdürülebilir dönüşümü için bir model oluştururken, kazı ekibi tarafından eserleri temizlemek için kullanılabilecek yağmur suyunu depolamak için yeni bir sistem geliştirildi. Bunun yanı sıra elektrik ve sıcak su, çatıdaki güneş ve fotovoltaik paneller tarafından sağlanıyor. Bu uygulamalar sayesinde araştırma merkezinin tüm enerji ve sıcak su gereksinimleri güneş enerjisi tarafından karşılanırken, kompleksin karbon ayak izini büyük ölçüde azaltıyor.

Jüri, "Nitelikli malzemelerin kullanıldığı bu müdahale, yapıyı geleceğe taşıyor." ifadesiyle, bu yaklaşımın "21. yüzyılın sürdürülebilirlik gereklilikleri ile baş etme konusunda oldukça iddialı" olduğunu belirtti.

- Avrupa Miras Ödülleri

Avrupa Komisyonu tarafından başlatılan ve Europa Nostra tarafından yürütülen Avrupa Miras Ödülleri'nde miras koruma, araştırma, yönetim, gönüllülük, eğitim ve iletişim alanlarındaki en iyi örnekler ödüllendiriliyor ve tanıtılıyor.

Ödüller, Yaratıcı Avrupa ve Avrupa Birliği tarafından destekleniyor. Europa Nostra, kültürel miras alanında faaliyet gösteren STK'ların Avrupa genelinde oluşturduğu federasyon olarak kamu kurumları, özel şirketler ve bireyler tarafından destekleniyor. 1963'te kurulan Europa Nostra, kültürel ve doğal miras konusunda Avrupa'daki en güçlü temsiliyete sahip kuruluş olarak tanınıyor. Kuruluşun başkanlığını opera sanatçısı ve şef Placido Domingo yürütüyor.

- Gözlükule Kazıları Araştırma Merkezi

Boğaziçi Üniversitesi tarafından restore edilerek akademik çalışmalara ev sahipliği yapmak üzere kültür ve tarih merkezi haline getirilen, Saint Paul Kilisesi Anıt Müzesi yanında bulunan 100 yıllık eski çırçır fabrikası Gözlükule Kazıları Araştırma Merkezi, Şubat 2017'de hizmete girdi. Proje, Kültür ve Turizm Bakanlığının desteği ve katkıları, Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı fonlarıyla Boğaziçi Üniversitesi tarafından finanse edildi.

Restorasyon uzmanı yüksek mimar Saadet Sayın yönetiminde sürdürülebilir tasarım projesi Apaydın Mühendislik ile uygulama çalışmaları ise Sayka İnşaat ile gerçekleştirilen Gözlükule Kazıları Araştırma Merkezi'nde Gözlükule Höyüğü'nden çıkarılan eserlere yönelik konservasyon ve restorasyon çalışmalarının yürütüldüğü modern bir laboratuvar, eser arşiv depoları, kazı evi, kütüphane, çalışma odası, açık mutfak ve yemek alanı, ulusal ve uluslararası konferansların düzenlenebileceği konferans salonu ve sergi salonu yer alıyor.

Merkezdeki kazılar Boğaziçi Üniversitesi Tarih Bölümü öğretim üyelerinden Prof. Dr. Aslı Özyar liderliğindeki ekip tarafından yürütülüyor.