Aydin Ticaret Borsasi Yönetim Kurulu Baskani Fevzi Çondur, son günlerde e-ticaret üzerinde hakiki zeytinyagi iddiasiyla satilan ve fiyati piyasanin çok altinda olan zeytinyaglarinin, tagsis zeytinyagi oldugu ve anlamanin en kolay yolunun fiyati olduguna dikkat çekerek tüketicileri dikkatli olmaya davet etti. Tagsis zeytinyaginin ilk bakista hakiki zeytinyagindan ayirt edilemedigini ancak laboratuvar analizi ile tespit edilebilecegini ifade eden Çondur, zeytinyaginin baska yaglar ile karistirilmasinin da Türk Gida Kodeksi’ne göre yasak oldugunu belirtti.
Son yillarda uluslararasi piyasalarda zeytinyagi fiyatindaki artisin Türkiye’ye de etki ettigini ve artan fiyatlar sebebiyle e-ticaret siteleri üzerinden hakiki zeytinyagi adiyla ucuza hileli zeytinyaglarinin satisinin arttigini ifade eden Baskan Çondur, “Son 2 yildir, özellikle dünyanin en büyük üreticisi olan Ispanya’daki mevcut kuraklik dolayisiyla rekolteleri 1 milyon 600 bin ton seviyesinden 600 bin tonlara kadar geriledi. Yani yaklasik sadece 1 milyon ton sadece Ispanya’nin üretimde kaybi var. Geçen yil özellikle Türkiye bu isten olumlu olarak ayrildi. Çünkü geçen sene Türkiye yaklasik 380 bin ton zeytinyagi üretti. Bu cumhuriyet tarihinin en büyük üretimlerinden birisiydi. Özellikle Avrupa üretimindeki bu düsüsten sonra uluslararasi piyasalarda 3 bin 300 Euro civarinda seyreden ton fiyati yaklasik 9 bin Euro’ya kadar yükseldi. Yani yurtdisi piyasalarindaki bu artis tabii ki Türkiye’ye de sirayet etti. Bu yükselme, gerçek üretici ve gerçek bu isin markali, ambalajli üretimi ve satisini yapanlar için olumlu olarak seyretse de bazi olumsuz olaylara da yol açmis durumda. Özellikle kontrolü yapilamayan e-ticaret sitelerinde suanda bu fiyatlarin çok altinda fiyatlarla ambalajli zeytinyagi satisi yapilmakta. Tas baski, soguk sikim, erken hasat isimleri altinda ama kilosu 250 liranin altinda alinan her yagdan tüketicilerimizin süphe duymasi gerekiyor. Çünkü bunlarin toptan fiyati, ton bazindaki, tanker bazindaki fiyatlari 250 TL. Perakendede 300 TL ve üzerinde satilan bu yaglar kesinlikle, stok fazlasi adi altinda veya geçmis yil mahsulü adi altinda 80-100 liralara pazarlanamaz. Bu yaglar karisiktir. Bunlar tagsisli yaglardir. Tagsis, zeytinyaginin baska bir yagla hileli olarak karistirilmasi anlamina gelir ve zeytinyagi Türk Gida Kodeksi’ne göre baska hiçbir yagla karistirilamaz. Baska bir yagla zeytinyaginin karistirilmasi kanunen yasaktir” dedi.
“Sahte raporlarla pazarlamaya çalisiyorlar”
Hileli zeytinyaglarinin satisi noktasinda tüketiciye büyük görevler düstügünü ifade eden Çondur, hileli yaglarin kanserojen etkiye sahip olduguna dikkat çekerek, “Bu yüzden tüketicilerimize çok büyük görevler düsüyor. Ucuza yag aldiklarini zannederek hileli taklit yag aliyorlar. Bunlar sadece isini layikiyla yapan zeytinyagi üreticisine ya da tüccarina olumsuz yansimiyor, kendi sagliklarina da olumsuz etki ediyor. Uzun vadede yedikleri bu karisik yaglar kanserojen etkiye sahip ve gerçekten insan sagligina çok zararli yaglar. Çok zararli maddeler de barindiriyor. Klorofil gibi maddeler de kullaniyorlar renklendirmek için. Vatandaslarimiz kesinlikle bu ucuz yaglara, taklit yaglara ragbet etmesinler. Sahte analiz raporlariyla, sahte belgelerle, internetten bunu pazarlamaya ugrasan çok satici var. Bunlara ne yazik ki, ulasmamiz da, denetimi de mümkün olmuyor. Gerçek zeytinyaglari her zaman insan sagligi için çok yararlidir. Zeytinyagi meyve suyudur. Kimyasal islem görmeden tüketilebilen bir yagdir. Insan sagligi için de içerisinde bulundurdugu fenoller açisindan da özellikle kanser gibi hastaliklara da müthis iyi gelen bir yagdir. O yüzden zeytinyagi tüketimini artiralim ama hileli yag tüketimini degil. Gerçek zeytinyagi tüketimini artiralim. Bizim de amacimiz bu yönde” seklinde konustu.
“En kolay fiyatiyla ayirt edilir”
Fiziksel olarak ayirt edilemeyen hileli yaglarin en kolay fiyatiyla ayirt edilebilecegini vurgulayan Çondur, “Böyle fiziksel olarak bunlari ayirt etmek mümkün degil. Bu laboratuvar ortaminda analizle ayirt edilebilen bir durum. En kolay ayirt edilecek sey aslinda fiyati. En kolay fiyatla ayirt edebilirsiniz. Marka ve fiyatla. Bu çok basit. Ucuz yag gerçek zeytinyagi degildir. Elinizde bugün bin ton yag olsun. Bin ton yagin kilosunu 250 TL’den asagiya satmazsiniz. 1 litreyi de 80 liraya kimse kimseye satmaz. Ne eski mahsul diye satar ne stok fazlasi diye satar. Bunlar kesinlikle karisik yaglardir. Bu yaglardan da kesinlikle uzak durulmasi gerekiyor. Çünkü yerseniz kanser olursunuz. O yüzden kesinlikle tüketicilerimiz bunlara kanmasin. Internetten bu zeytinyagi alisverislerinde çok dikkat etsinler. Özellikle söylüyorum, markali yaglara yönelimini artirsinlar. Ucuz yaglara lütfen ragbet etmeyin” dedi.
“Tagsis satisi yapanlarin ticari hayati bitirilmeli”
Tagsis yag satisi yapanlara agir cezalarin uygulanmasi gerektigini hatta ticari hayatinin bitirilmesi gerektigini ifade eden Aydin Ticaret Borsasi Meclis Baskani Ahmet Bahri Erdel, “Tagsis yag üreticiler ve tüccarlar açisindan çok büyük bir sikinti olusturuyor. Kaliteli yag ile kalitesiz yagin ayni esdegerde tutulmasi anlamina geliyor. Burada ihracatçilarimiz, üreticilerimiz yaglarini getirir ve analizini yaptirirlar. Yagin asit derecesi belli olur, karisik olup olmadigi belli olur. Tüccarimiz özellikle buna baktirir. Yaglarini Borsamizda kontrol ettirirler. Devlet, bu olayin üzerine çok gidiyor zaten. Baya agir cezalar uygulaniyor. Fakat bu isi yapan kisiler bunu meslek haline getirmis. Gidiyor A firmasi kapandiktan sonra B sirketini kuruyor. Devam ettirebiliyor bu isi. Yapiyor yani alismis bir kere. Bunun çözümü ise denetimlerin artirilmasi ve daha agir cezalar getirilmesi. Mesela tagsis yapan kisinin ticaret hayatini bitireceksin. Ticaret yapamayacak bir daha” dedi.
“Muhakkak bir hile varsa açiga çikariyoruz”
Laboratuvar analizlerinde zeytinyaginin karisim olup olmadigini kesin bir sekilde ortaya çikarabildiklerini ifade eden Aydin Ticaret Borsasi Özel Gida Kontrol Laboratuvari Gida Mühendisi Mustafa Sönmez ise “Bizler Aydin Ticaret Borsasi Özel Gida Kontrol Laboratuvari olarak zeytinyaginin burada bütün hikayesini açiklayabiliyoruz. Zeytinyaginin basina gelen islemlerden asitligine kadar, analizleri olmak üzere kalite kriterlerinin yani sira tagsise yönelik analizleri de gerçeklestirebiliyoruz. Özellikle sterol analizimizde bu kaçmiyor. Muhakkak bir hile varsa onu bulup açiga çikartabiliyoruz” dedi.
Borsa Baskani Çondur, Tagsis Yaglara Karsi Tüketicileri Uyardi
Son günlerde hakiki zeytinyagi adi altinda litresi 80-100 TL civarinda satilan karisim zeytinyaglarina karsi tüketicileri uyaran Aydin Ticaret Borsasi Yönetim Kurulu Baskani Fevzi Çondur, “Litresi 250 TL’nin altindaki yaglardan süphe duyulmali. Hileli yag en basit fiyatindan anlasilir. Ayni zamanda bu tagsis yaglar uzun vadede kanser yapici etkiye sahip” dedi.
