Borsa İstanbul'da 'Kör Havuz' İçin Aracı Kurumlar Kararsız Kaldı

BEKİR GÜRDAMAR/SÜMEYYE DALKILINÇ - Aracı kurumlar, Borsa İstanbul'daki 'kör havuz' konusunda kararsız kaldı, söz sırası borsa yönetiminde.

Hisse senedi işlemlerinde, gerçekleşen emirlerde taraf olan aracı kurum isimlerinin gizlenmesine 2010 yılında başlanmış ve bu değişiklik zaman içinde 'kör havuz' olarak adlandırılıyor. 'Kör havuz', büyük ve kurumsal yatırımcıların, gün içinde yaptıkları işlemleri diğer yatırımcıların takip edememelerini sağlıyor. Halen uygulanmakta olan sistemde, anlık olarak işlemlerin hangi kurumdan yapıldığı görünmezken, gün sonunda belli bir ücret karşılığında veri terminalleri aracılığıyla yatırımcılarla paylaşılıyor. Uygulama başta bireysel yatırımcılar tarafından olmak üzere yoğun bir şekilde eleştiriliyor.

AA muhabirinin yetkililerden edindiği bilgilere göre Türkiye Sermaye Piyasası Birliği (TSPB) Sermaye Piyasası Kurulu'nun (SPK) isteği üzerine bir anket hazırlayarak üyelerinin cevaplamasını istedi. Buna göre üyelerine, pay piyasalarında gerçekleşen işlemlerin taraf bilgilerinin anlık olarak yayımlanıp yayımlanmaması sorusunu yönelten TSPB, ayrıca hisse senedi bazında yabancı yatırımcı işlemlerinin gün sonu yayımlanması ve derinlik sayısı ile ilgili de sorular yöneltti.

Yetkililerinden edinilen bilgiye göre, TSPB'nin gerçekleştirdiği ankete katılan aracı kurumların yarısı 'kör havuz'dan çıkma yönünde görüş bildirirken, diğer yarısı da şu anki uygulamanın aynen devam etmesini istediler. SPK'nın özellikle görüşlerinin alınmasını istediği en büyük 15 aracı kurumun 'kör havuz' ile ilgili görüşlerinin de neredeyse yarı yarıya olduğunu aktaran yetkililer, bu durumda aracı kurumların kararsız kaldığını söylemenin yanlış olmayacağını dile getiriyor.

- 'Kör havuz' geçen 6 senede bekleneni vermedi

Yetkililer, birliğin 3-4 yıl kadar önce yaptırdığı benzer bir ankette üyelerin eğiliminin 'kör havuz'un kalması yönünde olduğunu, o zamanki beklentinin, küçük ve orta ölçekli aracı kurumların büyük yatırımcıları bu yolla müşteri olarak kazanabilecekleri düşüncesi olduğunu kaydediyor.

Geçen sürede bunun gerçekleşmediğini, aksine küçük yatırımcı sayısında da önemli oranda azalışların olduğunu dile getiren yetkililer, geçen yıl tekrar edilen ankette 'kör havuz'dan çıkma yönünde görüş bildirenlerin ağır bastığını, bu eğilimde ise yatırımcı sayısındaki azalışın ve düşen kar marjlarının belirleyici olduğunu ifade ediyor.

Geçen yıl aracı kurumların 'kör havuz'un kalkması yönündeki eğilimine karşın Borsa İstanbul yönetimi SPK'ya aynı şekilde devam edilmesi yönünde görüş bildirmiş ve bu nedenle uygulamada değişiklik yapılmamıştı.

Bu sene nisan ayında Borsa İstanbul Yönetim Kurulu Başkanı seçilen Himmet Karadağ, 'kör havuz' konusunda SPK ile birlikte çalıştıklarını söyleyerek, 'Bunun avantajları, dezavantajları var... Çok yönlü bir konu. Çalışmalar bir kaç aya kadar neticelenir.' ifadelerini kullandı. Borsa İstanbul yönetiminin TSPB'nin gerçekleştirdiği anket sonuçları ile birlikte kendi değerlendirmelerini SPK'ya ulaştırması bekleniyor.

SPK Başkanı Vahdettin Ertaş da daha önce AA'ya 'kör havuz' ile ilgili değerlendirmelerde bulunmuştu. 'Kör havuz'ların pek çok piyasada şeffaflıktan uzak yapıları nedeniyle son zamanlarda giderek daha fazla eleştiriye konu olduğunu hatırlatan Ertaş, sözlerini şöyle tamamlamıştı:

'Ülkemizde 'kör havuz' kavramı borsada işlem sorgu menüsünde daha önce gösterilen bazı verilerin, 2010 yılından itibaren kısıtlanmasına yönelik yapılan bazı değişiklikleri ifade etmek üzere kullanılmaktadır. Borsanın hisse senetleri alım-satımında yeni bir teknoloji olan BISTECH'i devreye alması ve nisan ayında borsa yönetimindeki değişiklik kapsamında, yeni yönetimden ve TSPB'den konu üzerinde son gelişmeler de dikkate alınarak ayrıntılı bir çalışma yapmasını tekrar istedik. Halen bu çalışmanın tamamlanması süreci devam etmektedir. İnşallah, tekrar konuyu değerlendireceğiz ve sermaye piyasamız için en doğru modeli belirleyeceğiz.'