Borsadan 'Açığa Satış' Tedbiri

BEKİR GÜRDAMAR - Borsa İstanbul yönetimi, yoğun haber akışı ve spekülatif işlemlerin yatırımcılara olumsuz etkisini sınırlamak amacıyla büyük banka hisselerinde açığa satış yapmayı yasakladı.

Borsa İstanbul yönetimi, BIST 30 endeksine dahil olan banka hisselerinde açığa satış yapmayı geçici olarak yasakladığını bildirdi.

Açığa satış, pay piyasalarında, hisse fiyatlarının yükselişi yerine düşüşünden kazanç elde etmek isteyen yatırımcıların, sahip olmadıkları hisse senedini ödünç almak kaydıyla satması anlamına geliyor.

Borsa İstanbul tarafından açığa satış yasağı getirilen hisse senetleri, Akbank (AKBNK.E), Garanti Bankası (GARAN.E), Halkbank (HALKB.E), İş Bankası (C) (ISCTR.E), Türkiye Sınai Kalkınma Bankası (TSKB.E), VakıfBank (VAKBN.E) ve Yapı Kredi (YKBNK.E) oldu.

Sermaye piyasası araçlarında fiyatların düşüşünden kazanç elde etmeyi amaçlayan piyasa oyuncularının yoğun olarak kullandığı araçlardan biri olan açığa satış işlemi, belli bir hisse, sektör ya da piyasa geneline ilişkin önemli haber akışı ve buna bağlı oynaklığın arttığı durumlarda düşüşlerin olması gerekenden çok daha sert olmasına neden oluyor.

- "Açığa satış yasağı" tüm dünya borsalarında uygulanan bir tedbir

Dünya genelinde özellikle finansal kriz ya da hisse bazlı yoğun haber akışı ile belirsizliklerin arttığı dönemlerde yatırımcıların çok büyük zararlara uğramaması nedeniyle kullanılan tedbirlerden biri olan "açığa satış yasağı", Türkiye'de de dönem dönem uygulanmıştı.

ABD'de, 2008 krizinde ülkenin sermaye piyasaları regülatörü SEC, 19 Eylül'de uyguladığı geçici açığa satış yasağında toplam 799 hisse senedi yasak kapsamına almıştı. Avrupa tarafında da 2008'de İngiltere, 2011 ve 2012'de ise Fransa, İtalya, İspanya ve Belçika'da bankacılık sektörüne ilişkin haber akışı nedeniyle geçici açığa satış yasakları getirilmişti.

Hızlı fiyat hareketlerine neden olan haber akışlarını kullanarak yoğun işlemlerle spekülatif kazanç elde etmeye çalışan piyasa oyuncularının işlemlerine getirilen kısıtlamalardan biri olan açığa satış yasağının geçici bir uygulama olduğunu anımsatan analistler, daha önceki örneklerde, haber akışı ve buna bağlı olarak oynaklığın normale dönmesi ile açığa satış işlemlerinin tekrar başladığını ifade etti.

- "Amaç oynaklığı azaltarak yatırımcıyı korumak"

Konuyla ilgili AA muhabirinin sorularını yanıtlayan Gedik Yatırım Menkul Değerler Yatırım Danışmanlığı Müdürü Üzeyir Doğan, açığa satış yasağının, hisse senetleri piyasalarında oynaklığın arttığı dönemlerde piyasaya tekrar istikrar sağlamak amacıyla alınan bir karar olduğunu bildirdi.

Alınan karar ile yatırımcıların hisseleri üzerinde ekstra bir satış baskısı oluşturmasının önüne geçilmek istendiğini aktaran Doğan, "Günümüzde vadeli piyasaların varlığı ve diğer kanallar beklenen etkiyi sınırlayabilmektedir. Buna karşın geçtiğimiz dönemlerde Avrupa ve ABD’de de benzer uygulamaların daha likit ve daha gelişmiş piyasalarda da alındığını biliyoruz." ifadelerini kullandı.

İnfo Yatırım Genel Müdür Yardımcısı Mert Yılmaz ise, spekülatif işlem yapan piyasa oyuncularının açığa satış işlemi ile ellerinde olmayan bir hisse senedini satarak hem pay piyasası üzerinde baskı oluşturduklarını hem de Türk lirasına ulaşmış olduklarına dikkati çekti. Özellikle spekülatif işlem yapan yabancı piyasa oyuncuların Türk lirasına bu yolla ulaşmasının da önüne geçilmek istenmiş olabileceğine değinen Yılmaz, kararın geçici bir süre için uygulanacağını bildirdi.