Bakanlar Kurlu Kararı'na ilişkin Maliye Bakanlığı tebliğini görünce büyük bir şok yaşayan boya firmaları, üretim ve yatırımlarını askıya alma noktasına geldi
Amacının dışında kullanılan ’10 numara yağa önlem almak için Bakanlar Kurulu tarafından 3793 sayılı yasa gereğince hazırlanan kararname ile boya yapımında kullanılan hammadde taahhüt oranı yüzde 5'ten yüzde 25'e cıkarıldı. Buna göre boya firmaları, alacağı 1 tonluk hammadde için 2 bin 300 lira para ödeyecek. Firmalar, verdikleri taahhüt ücretlerini ancak boya yaptıklarını ve ihraç ettiklerini maliye müfettişlerinin denetim sürecinde kanıtladıktan sonra geri alabilecek. En az 6 ay süren bu süreç, milyon dolarlık ihracat anlaşmaları yapan boya firmalarının belini bir anda bükerken, bazı firmalar hammadde alımı yapamadıkları için anlaşmalarını iptal etmeye başladı.
Adana'da yıllık 500 bin tonluk üretim kapasitesi ile öne çıkan ve yakın zamanda 50 milyon dolarlık ihracat gerçekleştiren Riga-Coonex Boya, kararname ile gelen tebliğin ardından, Adana Hacı Sabancı Organize Sanayi Bölgesi'nde (AOSB) yer alan fabrikasında üretimi ve yeni yatırımları durdurma kararı aldı.
Son yıllarda ihracat atağı ile öne çıkan ve Türkiye Süper Ligi, PTT 1. Ligi ve Basketbol Liglerinde yaklaşık 25 takıma sponsor olan, pek çok sosyal sorumluluk projelerine destek veren Türkiye'nin önemli boya devlerinden Riga Coonex Boya Onursal Başkanı Mahmut Tuncel, İHA muhabirine yaptığı açıklamada, hammaddeye yapılan zam öncesinde, yetkililer tarafından kendilerini hiçbir ön bilginin gelmediğini belirterek, kendilerine önceki taahhüt ve anlaşmalarını tamamlama fırsat ve zamanı tanınmamasına tepki gösterdi
Tuncel, zamların ardından ham madde alımında büyük sıkıntı yaşayacaklarına vurgu yaparak, “Gerek sosyal projelere verdiğimiz destekle olsun, gerekse de ihracat rakamlarımızla olsun Türkiye’ye ekonomik anlamda destek veren bir firma olarak, fabrikaları kapatma noktasına geldik. Bünyemizde 500 kişiyi istihdam ediyoruz. Bu uygulama yüzünden üretim maliyeti 1 günde yüzde 100 arttı. 150 milyon dolara yakın sipariş ve sözleşmeye bağlı taahhütlerimiz var. Bu taahhütlerimizi dünkü fiyattan yerine getirirsek külliyen zarar edeceğiz. Taahhüdümüzü yerine getirmezsek de tazminat ödemek zorunda kalacağız. Kısaca zincirleme bir reaksiyon etkisi sonucu fabrikanın kapısına kilit vurup, çalışanların hepsini işten çıkarmak durumunda kalacağız” dedi.
Hali hazırda 150 milyon dolarlık ihracat anlaşmaları olduğunu, ancak söz konusu karar yüzünden ihracat yapamayacaklarına dikkat çeken Tuncel, “Bakanlar Kurulu kararnamesi ile bir kova boyaya yüzde 100 zam gelmiş oldu. Biz 50 milyon dolarlık ihracat yaptık, 150 milyon dolarlık ihracat anlaşmaları yaptık ve 200 milyon dolarlık ihracat hedefimiz var. Ama bu son zamla birlikle bize aylık 27 milyon, yıllık da 140 milyona yakın bir külfet gelecek. Siparişlerimizi gönderemeyeceğiz. Sözleşmelerimiz var, boyaya nasıl zam yapalım? Yalnız biz değil, bu sektördeki herkes kararnameden olumsuz etkilenecek. Bu saatten sonra sanayi boyası yapabilme, yurt dışına ihraç etme ihtimalimiz yok. İhracat yapan firmalara bu kadar yük bindirilirken, boyayla ilgili ithal mal alımında ÖTV bile alınmıyor. Boya ihraç ederken, ithal eder hale geleceğiz. Yani bir konuda tedbir alıp çözüm üreteceğiz derken, kendi ayağımıza kurşun sıkıp koskoca bir sektöre böylesine kritik bir dönemde büyük darbe vuruldu” diye konuştu.
Tuncel, 10 numara yağların denetlenip maksadı dışında kullanımının önlenmesine Riga Boya olarak tam destek verdiklerini ancak, bunu yaparken bir anda kendilerinin mağdur edildiğini söyledi.
Kararname ile kendilerine binen yükün yıllık 140 milyonu bulduğunu işaret eden Tuncel, bu sebepten dolayı bir çok ülkeden gelen siparişlerini ve yeni yatırımları durdurma kararı aldıklarını açıkladı.
Tuncel, “Bizim sektörümüzle ilgili bakanlara sesleniyorum, fason firmalar yüzünden koca bir sektörü öldürmeyin. Böyle devam ederse sektör kesinlikle batacak. Bu bakanlar Kurulu kararı düzelmezse, kendi ayağımıza kurşun sıkmış olacağız. Hammadde alamazsam ürün satamayacağım, işçi çalıştıramayacağım. Bu olumsuzluk sadece bizimle bitmiyor tabi. Boya sektörünün tedarikçileri, tüketicileri, işçileri, aileleri dahil herkes büyük zarar görecek.”
Boya Sektörüne '10 Numara Taahhüt' Darbesi
Bakanlar Kurulu tarafından, 10 numara yağ kullanımının önüne geçilmesi için, hammadde alımlarındaki ‘nakit taahhüt’ oranının ani bir kararla yüzde 5'ten yüzde 25'e çıkarılması, boya sektöründe üretim maliyetlerinin bir anda yüzde 100 oranında artmasına neden oltu.