Fildişi'ne ilk kez gidenler, Abdijan'ın Banco Deresi'nde çamaşır yıkayan erkekleri görünce şaşırıyor.
"Fanico" adıyla bilinen çamaşır yıkayıcılar, birkaç yüz metrelik derenin en durağan bölümünde, bellerine kadar gelen bulanık suda öğle saatlerine kadar çalışıyor.
Derede yıkanan çamaşırlar, yakındaki yol kenarında kurutuluyor. Her yıkamacının kendisine ait bir kurutma alanı da var.
Ayrıca çamaşırlar renklerine göre ayrı şekilde kurutuluyor. Akşama doğru ütülenircesine özenle katlanan çamaşırlar bohçalara konularak sahiplerine teslim ediliyor.
- Otuz parça çamaşır 1 dolara yıkanıyor
"Fanico"lar, sıradan bir ev kadının yıkayacağı çamaşırın çok daha fazlasını yıkıyor. Bir görevlinin, günde 200 parça çamaşır yıkadığı bile oluyor. 30 parça çamaşır 1 dolara temizleniyor.
Onlarca eşyanın kime ait olduğunun karıştırılmaması ise yıkayıcının hafızasına bağlı.
Abonelik sistemine benzer bir sistem oluşturan yıkayıcılar, neredeyse bütün abonelerinin ölçülerini ve kıyafetlerini ezbere biliyor.
Usta çırak ilişkisinin devam ettiği mesleklerden biri olan yıkamacılıkta, bir çırağın 3 aylık deneme süresi var. Çırak, bu süre içinde çamaşırların ve sahiplerinin ezberlenmesi konularında eğitiliyor.
- Çamaşıra özel sabun
Yıkama işleminde çamaşırın kirlilik duruma göre farklı sabunlar kullanılıyor. Acemi yıkayıcılar daha çok hurma yağından yapılan sabunları, usta yıkayıcılar ise palmiye yağı sabununu tercih ediyor.
Yıkamada toz deterjan da kullanılabiliyor. Beyaz ve sarı sabunlar az kirli, siyah sabunlar çok kirli çamaşırları temizliyor.
Bu arada, Fildişi'nde geri dönüşüm tesisi bulunmaması nedeniyle plastik poşetler de derelerde yıkanıyor. Sağlıksız ortamlarda renklerine göre ayrıştırılan poşetler, yıkanıp kurutularak bohçalanıyor.
Bu Ülkede Çamaşırları 'Profesyoneller' Yıkıyor
Fildişi Sahili'nde çamaşırlar, bu işte profesyonel olan ve "Fanico" adı verilen erkekler tarafından yıkanıyor.
