Bursa`nın 1855 Depreminden Önceki Resimleri Kitap Oldu
Bursa`nın 1855 yılı depreminden önce çizilen gravürler kitap haline getirildi.
Meşhur İngiliz ressamı ve seyyahı olan John Levis`in 1835 ile 36 yılları arasında İstanbul ve Bursa`ya yaptığı ziyaretlerde karakalem olarak çalıştığı eskizleri İngiltere`ye döndüğünde detaylandırarak gravür haline getirdiği belirtildi. Denizler Kitabevi tarafından büyük boy gravür kitabı olarak basılan Constantinapol isimli eserde, 3 adet Bursa`ya ait gravür de yer alıyor. Bursalı tarih kitapları koleksiyoneri Hayrettin Akpınar tarafından alınan gravür kitabında Ulucami`nin minberinin olduğu bir iç mekan resmi ile kuzey kapısında merdivensiz tasviri bulunuyor. İpek ticaretinin merkezi olarak ifade edilen Kozahan`ın iç avlusuna ait bir gravür de kitapta yer alıyor.Ulucami`nin kuzeyindeki kapıda merdivenlerin olmaması, 1855 depreminde 20 kubbeden 19 tanesinin caminin içine çöktüğü bilgisini doğruluyor. Taş taş üstünde bırakmayan Bursa depremi olarak bilinen 1855 depreminde Ulucami`nin yan duvarları ve temeli sağlam kalırken, özel ses düzeni sağlamak için yapılan akustik kubbelerinden 19 tanesinin içine çöktüğü anlaşılıyor. Çöken kubbelerin molozlarının temizlenmeyip düzleştirilerek caminin yükseltildiği görülüyor. Çünkü 1835 yılında resmedilen gravürde, Ulucami`nin bugün kadınlar kapısı olarak kullanılan kıble istikameti karşısındaki kapıda merdivenlerin olmaması dikkat çekiyor. Böylece merdivenlerin zeminin kubbe molozları ile yükselmesinden sonra inşa edildiği anlaşılıyor. Kuzey kapısının girişi üzerinde ahşap bir sundurmanın olması dikkati çekiyor. Ulucami`nin iç mekan gravüründe ise, bilim tarihi için çok büyük önemi haiz olan minber üzerindeki güneş sistemini anlatan detayların da resmedilmesi, o dönemde Türklerin bilimde öncü olduğuna işaret ediyor. Kozahan`da ipek alım satımı yapanların resmedildiği gravür için ise "silk mall" yani ipek ticaret merkezi ibaresi bulunuyor.Kozahan`ın iç avlusunun asmalarla donatılmış olması da o dönemdeki çardakların bugün de kurulmasını gündeme getiriyor. Kitabın bin adet basıldığı, Ankara merkezli Denizler Kitabevi`nden temin edilebileceği kaydedildi.
