Çanakkale'de Düşmanın Susturamadığı 'Kahraman Batarya'

BÜLENT ERSÖZ - Çanakkale Deniz Savaşı'nda Çanakkale Boğazı'nı geçip İstanbul'a ulaşmayı hedefleyen itilaf devletlerinin güçlü donanmasının susturamadığı Dardanos Bataryası, zaferin kazanılmasında büyük rol oynadı.

Türk milletinin şanlı tarihine altın harflerle yazılan Çanakkale Savaşları'nda, 18 Mart 1915 sabahı Çanakkale Boğazı'na giren 'yenilmez armada'yı akşama kadar adeta perişan eden istihkamlardan biri de Dardanos Bataryası idi.

Çanakkale Savaşları araştırmacısı yazar İslam Özdemir, AA muhabirine yaptığı açıklamada, bataryanın, Çanakkale Boğazı'nın savunmasında gerek muharebe hattındaki pozisyonu gerekse Türk askerinin savunmada gösterdiği cesaret, fedakarlık ve kahramanlık nedeniyle özel bir yeri olduğunu söyledi.

Bataryada görev yaparak kahramanca şehit düşen efradın kalbindeki vatan sevgisinden aldığı ilhamla sona ana kadar üzerine düşen görevi hakkıyla yerine getirdiğine işaret eden Özdemir, Çanakkale Deniz Savaşları'nda itilaf devletleri donanmasının defalarca bu bataryayı susturmak için uğraştığını vurguladı.

Özdemir, batarya komutanının Kilitbahirli Üsteğmen Hasan Hulusi Efendi olduğunu belirterek, şöyle konuştu:

'Bataryanın birinci takım komutanı Asteğmen Adil Efendi, ikinci takım komutanı ise Edremitli Zabit Vekili İsmail Hakkı Efendi'ydi. Bataryanın gözetleme mevkisinde Trablusgarplı Teğmen Mevsuf Efendi ile Nişangah Çavuşu telemetreci Yozgatlı Yunus Çavuş bulunmaktaydı. Üsteğmen Hasan Hulusi Efendi bataryaya tayin olduğu zaman burada, daha önce öğretmenlik yaptığı Topçu Küçük Zabit Mektebindeki bazı öğrencilerine rastlamış, öğrencilerini yanına alarak erlerini çok iyi bir eğitime tabi tutmuş. Öğrencileri Üsteğmen Hasan Hulusi Efendi'nin emirlerini büyük bir şevkle yerine getirmiş, düşman gemilerine karşı vereceği ateş emrini büyük sabırsızlıkla beklemişti.'

İslam Özdemir, 18 Mart 1915 günü saat 16.40 sıralarında Queen Elizabeth zırhlısının bombardımana başladığını anlattı. Konum itibarıyla Çanakkale Boğazı'nın girişindeki Dardanos Bataryası'na arkasına aldığı dağlardan ötürü düşman gemilerinin isabetli atışlarda bulunamadığını aktaran Özdemir, sözlerini şöyle sürdürdü:

'Batarya, boğazdan giriş yapan düşman filosuna karşı mayın bölgesi ve merkez tahkimatını fevkalade güzel savundu. Queen Elizabeth gemisinden atılan top mermisi bataryanın telefonlarının bulunduğu muhabere bölümüne isabet etti. O esnada burada bulunan Üsteğmen Hasan ve Teğmen Mevsuf efendiler ile diğer askerler, düşen mermi nedeniyle şehitlik mertebesine ulaştı. Bataryanın topları toprak altında kaldı. Batarya personeli asla maneviyatını yitirmedi ve toplarını tekrar temizleyip muharebenin son saatlerine kadar karşı koymaya devam etti.'

- Dardanos Bataryası şehitlerinin cenaze töreni

Müstahkem Mevki Komutanı Cevat Paşa'nın telefon irtibatı kesilince Hacı Paşa Çiftliği'ndeki karargahından bataryaya geldiğini ifade eden Özdemir, onun şehitlerin üzerine örtülen örtüyü kaldırarak gözyaşları içinde 'Benim kahraman evlatlarım' diye selamladığını belirtti.

Şehitler için ertesi gün Çanakkale'de halkın yoğun katılımıyla cenaze töreni düzenlendiği bilgisini veren Özdemir, şu değerlendirmede bulundu:

'Şehitlerimiz, Değirmenlik Mezarlığı'na defnedildi. Cevat Paşa, cenaze törenindeki konuşmasında 'Burada iki kahraman nefer yatıyor. Bu kahramanlarımızın isimlerini çocuklarınıza vererek bu kahramanlarımızı yaşatın' tavsiyesinde bulunuyor. Daha sonra bu kahramanlarımızın kabirleri nakil edilerek şu anda bulundukları ebedi istirahatgahlarına taşınıyor. Cevat Paşa, daha sonra gönderdiği yazıyla bataryanın adının burada şehit olan kahramanların ismini yaşatmak için Hasan Mevsuf Bataryası olarak değiştirilmesini teklif ediyor. Harbiye Nezareti bu teklifi kabul ediyor. Daha sonra burası Hasan Mevsuf Şehitliği olarak şanlı tarihimizdeki yerini alıyor.'