Cari fazla rekorlara devam ediyor

Türkiye'nin son 12 aylık cari işlemler hesabı eylülde 5 milyar 895 milyon dolar cari fazla vererek, rekor tazeledi.

Hükümetin ve ekonomi yönetiminin tedbir ve uygulamalarıyla geçen yılın ikinci yarısından itibaren yıllıklandırılmış cari açık yaklaşık 58 milyar dolardan kademeli olarak geriledi. Yıllıklandırılmış cari açık ekonomideki dengelenme sürecinin etkisiyle 12 ay boyunca daraldı.

Cari işlemler hesabı bu yılın haziran ayıyla birlikte dört ay boyunca üst üste cari fazla vererek, eylül döneminde 5 milyar 895 milyon dolarla rekor tazeledi. Bu yılın haziran, temmuz ve ağustos dönemlerinde sırasıyla 1,2, 4,7 ve 5,3 milyar dolarlık cari fazla verildi.

Böylece temmuz ve ağustos dönemlerindeki 4,7 milyar dolar ve 5,3 milyar dolar, Merkez Bankası'nın yayımladığı veri seti dönemi dikkate alındığında en yüksek yıllıklandırılmış cari fazlalar olarak kayıtlara geçti.

- 'Enerji ve altın dışı cari fazla 47,7 milyar dolara yükseldi'

AA Finans Analisti ve ekonomist Haluk Bürümcekçi, konuya ilişkin yaptığı değerlendirmelerde piyasa beklentisinin eylülde 2 milyar dolar cari fazla verilmesi yönünde olduğunu belirtti.

Yıllıklandırılmış cari fazlanın 5,9 milyar dolara iyileşmesiyle birlikte GSYH 'ya oranının yüzde 0,8'e yükseldiğini ifade eden Bürümcekçi, veri setinin yayımlandığı dönemin en yüksek seviyesine ulaşıldığını söyledi.

Bürümcekçi, 'Ekim ayı gümrük dış ticaret öncü verileri geçen yıla göre daha yüksek dış açığa işaret ederek cari fazladaki yükselişin sonuna geldiğimizi de düşündürmekte.' dedi.

Manşet verideki iyileşmenin yanı sıra, cari dengenin temel eğilimi açısından takip edilen enerji dışı cari dengenin 41,5 milyar dolar fazla ve enerji ve altın dışı (çekirdek) cari dengenin ise 47,7 milyar dolar fazlaya yükseldiğini vurgulayan Bürümcekçi, cari işlemler dengesinde eylül ayında gözlenen iyileşmede, hizmetler dengesinin yüksek fazla vermesinin ana etken olduğunu kaydetti.

- 'Yılı sınırlı fazla ile kapatabiliriz'

Bürümcekçi, cari dengedeki iyileşme döneminin sonuna gelinmiş olabileceğini, bunun da büyümenin seyrine bağlı olduğunu söyledi.

Geçen yıl cari açığı artıran faktörlerin başında gelen enerji ticaretindeki gelişmelerin devam edip etmeyeceğinin kritik olduğunu belirten Bürümcekçi, petrol fiyatlarının son dönemdeki gerileme ile 2018 yılı ortalamasının (72 dolar) altına inmesinin cari açığı azaltıcı etki getirmeye devam ettiğini dile getirdi.

Bürümcekçi, altın ticaretinde geçen yıl ocak-eylül döneminde verilen 7,7 milyar dolarlık net açığın, 2019'un aynı dönemde 5,2 milyar dolara gerilediğini ifade etti.

Buna ek olarak, turizm gelirlerinin, turist sayısının artış eğilimini koruması ile toparlanma göstermeye devam edeceğini söyleyen Bürümcekçi, şunları kaydetti:

'Ancak, milli gelir büyümesi baz etkisinin de devreye girmesiyle daha güçlü artışlar kaydedecektir. Bu gelişmenin, dış ticaret açığında yıllık bazda karşılaştırmalarda da artış getirebileceğini düşünmekteyiz. Ayrıca, AB pazarı ve genel olarak küresel çapta büyümede gözlenen yavaşlamanın ihracat artış hızımızı olumsuz etkilemeye devam ettiği izlenmektedir. Bu doğrultuda, ekim sonunda 5 milyar dolar fazlaya gerilemesini beklediğimiz son 12 aylık cari işlemler hesabının, 2019 yıl sonunda çok daha sınırlı fazla ile yılı kapatabileceğini düşünmekteyiz.'