Catherine Ashton: İran’ın duruşu bizi hayal kırıklığına uğrattı

İran‘ın nükleer programına ilişkin P5 + 1 grubunu oluşturan BM Güvenlik Konseyi beş daimi üyesi ve Almanya ile İran arasında İstanbul Çırağan Sarayı‘nda gerçekleştirilen görüşmeleri sona erdi. Toplantıların sonunda düzenlenen basın toplantısında konuşan AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi Catherine Ashton, P5 + 1 grubunun İran nükleer konusunda birliğini bozmadığını söyledi. Ashton, görüşmelerde İran’ın duruşunun Batı ülkelerini hayalkırıklığına uğrattığını kaydederek, yeni bir görüşme yapılması konusunda ise anlaşmaya varılmadığını aktardı.        AB temsilcisi Ashton, konuşmasının başında ev sahipliğinden dolayı Türkiye’ye, özellikle de Dışişleri Bakanı Davutoğlu’na teşekkür etti.    Toplantılarda temsil ettiği ülkelerin, uluslar arası toplumun İran’ın nükleer programı konusundaki endişelerine hızlı bir çözüm arayışı konusunda birliklerini bozmadıklarını belirtti. Bu birliğin görüşmeler boyunca da sürdüğünü kaydetti.    Cenevre’deki toplantıda İstanbul’daki zirvede pratik fikirleri işbirliği yollarını görüşme kararı aldıklarını kaydeden Ashton, “Buraya güven temin edecek spesifik pratik tekliflerle geldik” dedi. Nükleer takas anlaşmasının revize edilmiş bir hali de dahil olmak üzere masaya detaylı fikirler ve UAEA üzerinden şeffaflığı artıracak yollar getirdiklerini aktaran Ashton, “Buraya önşartısz olarak geldik ve bir anlaşma sağlanması için her çabayı gösterdik” dedi.    Catherine Ashton, zirvede İran ile Viyana Grubu da dahil ayrı görüşmelerin de gerçekleştirildiğini aktardı.    Ashton, “Bu fikirler üzerinde detaylı ve yapıcı görüşmeler yapmayı umuyorduk. Ancak İran tarafının, biz uranyum zenginleştirme ve yaptırımlar hakkındaki önşartlarını kabul etmediğimiz müddetçe buna hazır olmadığı ortaya çıktı” dedi. İran’ın sunduğu önşartların “bir ilerleme yolu” olmadığını ifade eden Ashton, “Daha önce de söylediğimiz gibi İran’ın sivil nükleer enerji programını kabul ediyoruz. İran’ın programının tamamen barışçıl amaçlarla olduğunu göstermesi çok önemli” şeklinde konuştu.    Ancak bugüne kadar UAEA’nın İran programının barışçıl olduğunu kesinleştiremediğini belirten Ashton, UAEA’nın ayrıca İran’ın yeterli işbirliği göstermediğini bildirdiğini kaydetti.    İran’a yaptırımların kaldırılması konusunda ise bunun bir önşart olmak yerine ancak İran’ın nükleer programına ilişkin bir güvenle olacağını vurgulayan Ashton, ayrıca BM’nin yaptırımları öngören 1929 No’lu kararının, yaptırımların kalkması için öngördüğü şartları hatırlattıklarını ve bu şartların bugün sağlanmadığını kaydetti.    “Bu bizim umduğumuz sonuç değildi” diyen Ashton, şöyle devam etti: “Pratik yollar üzerinde ilerlemeyi umuyorduk ve bunun olması için çok çaba sarf ettik. Bunun mümkün olmadığını söylemekten hayalkırıklığına uğradım. P5 + 1, diplomatik çözüme bağlı kalacaktır. İran’dan pragmatik tutum göstermesini ve bizim açıklığımıza diyalog ve görüşmeler aracılığıyla pozitif bir cevap vermesini umuyoruz. Kapı hala açık, tercih İran’ın ellerinde. Sayın Celili’ye kişisel olarak tekliflerimizin masada olduğunu ve İran hazır olduğunda önşart olmaksızın konuşmaya hazır olduğumuzu açıkça söyledim.”    Ardından soruları yanıtlayan Ashton, görüşmelerin bir sonraki zirve için herhangi bir anlaşma sağlanmadan sona erdiğini vurguladı.