Cenevizlilere Ait Su Değirmeni, Turizm İçin Dönecek

Ulus ilçesi Abdipaşa beldesi Ulupınar köyünde 1200'lü yıllarda yapıldığı tahmin edilen Cenevizliler dönemine ait değirmen, Osmanlı döneminde de Rumlar tarafından uzun yıllar hizmet verdi.

Çevre il ve ilçelerdeki vatandaşların buğday ve mısırlarının öğütülerek una dönüştürüldüğü değirmen, 1949'da Karabük'ün Safranbolu İlçe Defterdarlığınca ihale yoluyla satışa çıkarıldı ve Abdipaşa beldesindeki bir aile tarafından 5 liraya satın alındı.

Uzun yıllar hizmet veren ve geçen yıla kadar tek ocağı çalışan değirmende un fabrikaları ve elektrikli değirmenlerin artmasıyla son ocak da durduruldu. 2001'de Karabük Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulunca üzerini kapatan kubbe şeklindeki taş yapısıyla kültür mirası olarak tescillenen ve koruma altına alınan değirmen, yerli ve yabancı turistlerin ilgi odağı oluyor.

Tarihi değirmenin varislerinden Hasan Kaya, AA muhabirine yaptığı açıklamada, değirmenin, 2 havuz ve öğütücü taşların da yer aldığı 7 gözden oluştuğunu söyledi.

Değirmeni devraldıklarında 5 gözün çalışır durumda olduğunu, 20 yıl çalıştırmalarının ardından geçen yıl teke düşürdükleri ocakların tamamının kapandığını ifade eden Kaya, şöyle konuştu:

"Elektrikli değirmenlerin artması ve yöremizde tahıl üretiminin de durmasıyla değirmenin faaliyetini sonlandırmak zorunda kaldık. Uzmanların, 1200'lü yıllarda yapıldığını söylediği bu tarihi değirmenin, 2001'de kültür mirası olarak tescil edilmesine rağmen o günden bugüne herhangi bir restorasyon yapılmadı. 2005'te de yeniden restorasyon yapılması için Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kuruluna başvurduk. Burada ön etüt çalışması yapıldı ve kurul tarafından 7 ocağın yapımı ve onarımıyla ilgili ihaleye çıkıldı ancak ihale bedelinin düşük olması gerekçesiyle restorasyon işini alan olmadı. O zamandan bu yana da değirmen, atıl şekilde duruyor. Değirmenin turizme kazandırılması bölgemiz adına da bir kazanç olacaktır."

-"Değirmen, turistler için dönecek"

2000'li yıllara kadar faal durumdaki su değirmenine Karabük, Kastamonu gibi çevre illerden de binlerce insanın tahıllarının öğütülmesi için geldiğini ve bir ay kuyrukta beklediklerine şahit olduklarını anlatan Kaya, konuşmasına şöyle devam etti:

"İnsanlar, öküz arabalarıyla çuvallar dolusu tahıllarını buraya getirir, haftalarca sıra bekledikleri olurdu. Teknolojinin gelişmesi, bu tarihi yapıların unutulmasına yol açtı. Elektrikle çalışan değirmenlerin yapılmasıyla bu tarihi değirmenler eski işlevlerini kaybetmeye başladı.

Bu güzellik yok oluyor. Değirmeni yeniden canlandıralım ve tarihini seven herkesin gezip görebileceği turizm mekanı haline getirelim. Öğrencilere, gelecek nesillere bu güzel yapıyı anlatalım, gezdirelim. Bu, bizim Anadolu insanının kültürüdür. Burası restore edilirse eskisi gibi tahıl öğütme amaçlı değil, turizm için görsel olarak çalıştırmış oluruz. Şu anda buraya turların ve turistlerin geldiği de oluyor ama biz maalesef hizmet veremiyoruz. Değirmenin atıl durumunu göstermek zorunda kalıyoruz.

Vatandaşların ihtiyaçlarını karşılaması için de kendi evimizi açıyoruz."

-"Değirmen, tarihi geçmişiyle Bartın'ın bir değeridir"

Bartın Valisi Ali Çınar ise incelemelerde bulunduğu değirmenin turizme kazandırılması için çalışma yapacaklarını belirterek, "Değirmen, özel mülkiyet olduğu için yapılabilecek çalışmayla ilgili varisleriyle bir araya geleceğiz. Valilik ve diğer ilgili kurumlarla turizme kazandırılması için gayret göstereceğiz. Değirmen, tarihi geçmişiyle Bartın'ın bir değeridir. Bu haliyle de yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çeken değirmeni restore ederek kültür ve turizm hizmetine sunalım istiyoruz. Tabii bunun için öncelikle mülk sahipleriyle değerlendirme yapmamız gerekecektir" diye konuştu.