'ÇETO' Çocuklar İçin Yola Çıktı

AİŞE HÜMEYRA BULOVALI - Yazar Mevlana İdris, "ÇETO" dergisini 2 aylık bir süreç sonunda hazırlandıklarını ve çocuğa bir nesne olarak bakmayı reddettiklerini aktararak, "Doğrudan çocuklar için bir dergi değil. Çocukluğu ve çocukları dikkate alan, onlara daha estetik ve daha içten bir gözle bakmaya çalışan yetişkinlerle gençler için bir dergi." dedi.

"Aklın Varsa Büyüme" sloganıyla hazırlanan "ÇETO - Çocuk Edebiyatı Tercüme Ofisi" dergisinin ilk sayısı bu ay okuyucuyla buluştu.

ÇETO Genel Yayın Yönetmeni Mevlana İdris, AA muhabirine yaptığı açıklamada, derginin kendisini hala çocuk gibi hisseden yetişkinler ve yanlışlıkla büyüyen çocuklar için hazırlandığını söyledi.

İdris, çocuk dostları ve çocuklar için yola çıktıklarını belirterek, temelde çocukluğa vurgu yapmak, yetişkinlerin de bir zamanlar çocuk olduğunu onlara hatırlatmak istediklerini ifade etti.

- "Çok yönlü bir iletişimin var olduğu bir dergi"

İki ayda bir raflarda yerini alacak olan dergide çocuklukla bağlantılı makale, şiir, yazı ve resimlerin bulunduğunu aktaran İdris, yazar kadrosuna ilişkin ise şu bilgileri verdi:

"Dergide akademisyenler, Türk edebiyatının üstadları ve çeviri alanında çok yetkin isimler var. 70'den fazla yazar, çizer, akademisyen ve fotoğrafçı dergimizde yer aldı. İlk defa yazı hayatına adım atanlar, liseli yazarlarımız var, hatta ilkokulu okuyan yazar ve çizerlerimiz de var. 5 yaşındaki bir çocuk da var, yazar ve çizerlerimizin arasında. Yani burası 70 yaşındaki bir yazarın da, 5 yaşındaki bir çizerin de iç içe bulunduğu ve birbirini karşılıklı olarak etkilediği, çok yönlü bir iletişimin var olduğu bir dergi."

İdris, derginin içerik bakımından Türkiye'de bir benzerinin hazırlanmadığına dikkati çekerek, "Özelliğimiz şu, merkezimizde çocuk edebiyatı ve çocuk edebiyatı tercümeleri var. İlk sayıda 9-10 dilden tercüme yaptık ve bu tercümeleri de çok iyi isimler yaptı. Çevirilerde Korece, Arapça, Fransızca, Osmanlıca, İngilizce, Farsça, Almanca ve Rusça var. Mesela Tolstoy'un bir masalı da bu dergide yeni tercüme edildi." dedi.

Dergide, çocuk edebiyatı meraklılarını tatmin edecek düzeyde telif ve tercüme eserlerin yer aldığını belirten İdris, aynı zamanda resim, felsefe, mantık, matematik, peyzaj, sosyoloji, mimari, sinema gibi farklı disiplinlerin de okurların ilgisine sunulduğunu dile getirdi.

- "Çocukları kalıplar içinde büyüten her türlü ideolojiye karşıyız"

İdris, "ÇETO"nun 2 aylık bir süreç sonunda hazırlandığını söyleyerek, şunları kaydetti:

"Doğrudan çocuklar için bir dergi değil. Çocukluğu ve çocukları dikkate alan, onlara daha estetik ve daha içten bir gözle bakmaya çalışan yetişkinlerle gençler için bir dergi. Çocuklardan bir şeyler öğrenen büyükler olduğumuzu, çocukları komutlar, kalıplar içerisinde büyütmeye, formatlamaya çalışan her türlü eğitim, ideoloji vesairenin biraz zalimce ve çocukları anlamadan yapılan şeyler olduğunu düşünüyoruz. Çocuğa bir nesne olarak bakmayı reddeden ve bu bakışla bakan yazar ve çizerlerin toplandığı bir dergiyiz."

Dergide, ilk sayıda okuyuculardan olumlu tepkiler aldıklarını vurgulayarak, "Herkes 'birinci sayıda her şeyi yazmışsınız. İkinci sayıda neler yazacaksınız' diye soruyor. Yoğun bir ilgi var. Şimdiden 'ÇETO çatısı altında toplantılar yapalım' diyen arkadaşlar da oldu." ifadelerini kullandı.

- "ÇETO şemsiyesi altında, çeviri çocuk kitapları yayınlayacağız"

İdris, Türkiye'deki çocuk edebiyatının, bazı ülkelere göre yeni yeni değerlendirilen bir alan olduğu yorumunu yaparak, şöyle devam etti:

"Bu alanda dünyada çocuklar için ne yapılmış, mesela bir Latin Amerika ülkesinde çocuklara nasıl bakılıyor, yazarlar çocuklara ne anlatıyor merak ettik ve bilmediğimiz coğrafyalardan, örneğin Güney Kore'den 3 tane şiir tercümesi koyduk dergiye. Her sayımızda da mutlaka 8-10 tane çocuk edebiyatı üzerine çeviriler olacak. Aslında çocuk edebiyatı tercümesi alanında disiplinli bir merkez kuruyoruz. Bazı ülkelerden daha sonra ÇETO şemsiyesi altında, çeviri çocuk kitapları da yayınlayacağız."

İlk defa babaların çocuklarından bir şeyler sorup öğrendiği ilginç bir çağda yaşanıldığına dikkati çeken İdris, "Dijital platformda yetişkinler artık çocuklara soruyorlar. Çocuk, Batı toplumunda da bizde de özne olmaya çok geç geçti ama şimdi büyüklerin önünde bir özne olarak farklı bir şekilde boy gösteriyor. Bu zannediyorum ki çocukluk edebiyatını da, felsefesini de çocukluğa dair bütün endüstriyel alanları da ilgilendiren yeni bir gelişme." değerlendirmesinde bulundu.

- "Çocuğun yanlış görselle tanışması, ilk düğmenin yanlış iliklenmesi gibi bir şey"

İdris, görsel kullanımına önem verdiklerini belirterek, şunları söyledi:

"Çocuğun yanlış görselle tanışması, çarpık görsellikle çalışmasının okulda ya da kitaplarda bir facia olduğunu düşünüyoruz. Bu ilk düğmenin yanlış iliklenmesi gibi bir şey. O çarpık görsellikle tanışıp, hiç uyarılmadan onu benimseyen ve her şeyin öyle olduğunu zanneden çocuklar bir süre sonra çarpık kentlerde yaşıyor ya da bizzat o çarpık kentleşmeyi inşa eden figürlerden birine dönüşüyor."

Tüm Türkiye'de seçkin kitapçılarda satılan ve ilk olarak 3 bin adet basılan derginin ilk sayısında aralarında Hüsrev Hatemi'nin "Çocukluk Bir Akışkanlar Bilimi Konusu", Yıldız Ramazanoğlu'nun "Eğitim Kanat Taksın Çocuklara", Ayetullah Ildız'ın "Postmodern Zamanlarda Çocuk Olabilmek-Öteki Çocuk" ve Abdülkadir Emeksiz'in "Çocuk İstanbul'u"nun bulunduğu birçok yazı yer alıyor.

Dergide, Mustafa Demir'in "Red Kit" karakteri üzerine incelemesi, Mustafa Ruhi Şirin'in "Türk Edebiyatı ve Çocuk Edebiyatı Tartışmalarına Genel Bakış" başlıklı incelemesi, Prof. Dr. Kemal Sayar'la ve İranlı sanatçı Hemad Javadzade ile söyleşi, Osmanlıca bilmeceler, şiir, öykü ve hikaye çevirileri, denemeler, Karagöz ve Hacivat oyunu karakterlerinin tanıtımı da okuyucunun dikkatine sunuluyor.

Nuri Pakdil, Sezai Karakoç, İsmet Özel gibi şairlerin eserlerine göndermelerin de yapıldığı dergide, Hasan Aycın ise çizimleriyle yer alıyor.