ABDÜRREZAK ABDULLAH - Cezayir'de Cumhurbaskani Abdulmecid Tebbun'un, 12 Haziran'daki genel seçimlerin ardindan hükümeti kurma görevini eski Maliye Bakani ve Merkez Bankasi Baskani Eymen bin Abdurrahman'a vermesinde ülkedeki agir ekonomik tablonun etkili oldugu degerlendiriliyor.
Ülkede düsük katilimin gölgeledigi genel seçimler sonrasi Tebbun'un yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgini ve düsük petrol fiyatlarinin dogurdugu ekonomik tabloyu da göz önünde bulundurarak tercihini mali sahada tecrübeli bir isim olan 61 yasindaki Bin Abdurrahman'dan yana kullandigi belirtiliyor.
Bin Abdurrahman'in hükümeti kurmasi için zaman kisitlamasi bulunmuyor. Ancak parlamentodan güvenoyu alamamasi halinde Tebbun'un ikinci bir ismi görevlendirmesi ve onun da hükümeti kurmada basarisiz olmasi durumunda Anayasa'ya göre 90 günde ülkeyi erken seçime götürmesi gerekiyor.
Cumhurbaskani Tebbun'un parlamentodaki partilerin liderleri ve bagimsiz bazi isimlerle yaptigi görüsmelerden çikan mesajlara bakildiginda, hükümeti kurmakla görevlendirilen Bin Abdurrahman'in kabinesinin güvenoyu almasina kesin gözüyle bakiliyor.
- Cezayir'de son iki yilda hizli degisim dalgasi
Cezayir'in bir önceki Cumhurbaskani Abdulaziz Buteflika, kötü giden sagligina ragmen yeniden adayligini açiklamasi üzerine aylar süren kitlesel protesto hareketi ve ordunun müdahalesiyle Nisan 2019'da istifa etti. Buteflika'nin 20 yillik iktidarinin sonlanmasiyla ülkede eski rejimden nüfuzlu siyasetçiler, "oligark" is adamlari, Cumhurbaskani'nin yakin çevresi ve ordudan isimlere uzanan genis bir tasfiye süreci yasandi.
Ülkede yasanan dönüsümle es zamanli sekilde Aralik 2019'da Cumhurbaskanligi seçimi, Kasim 2020'de de yeni Cumhurbaskani Tebbun'un öncülük ettigi anayasa referandumu yapildi. Yapilan her iki seçim de "Hirak" isimli lidersiz protesto hareketi ve muhalif olusumlarin "boykot" çagrilari nedeniyle düsük katilimla gölgelendi.
Cezayir'deki degisim dalgasinin son halkasi da halkin temsil gücünü artirmasi hedeflenen yeni seçim sistemiyle parlamentonun 407 sandalyeli alt kanadinin belirlenecegi 12 Haziran seçimleri oldu.
Seçmenlerin sadece yüzde 23,4'ünün sandiga gittigi seçimleri, bagimsizliktan bu yana ülkedeki siyaset sahnesini domine eden Ulusal Kurtulus Cephesi (UKC) mutlak hakimiyetini kaybetse de 98 sandalye kazanarak birinci sirada tamamladi.
Seçimde partileri geride birakan bagimsizlar 84, ülkenin en büyük Islami egilimli partisi Baris Toplumu Hareketi (MSP) 65, Demokratik Ulusal Birlik (RND) 58, Gelecek Partisi 48, Ulusal Bina Hareketi 39, Adalet ve Kalkinma Cephesi Partisi de 2 milletvekili çikardi.
Mecliste tablo bu iken Bin Abdurrahman'in kuracagi hükümetin 407 milletvekilinden 204'ünün onayi ile güvenoyu almasi gerekiyor.
Seçimleri üçüncü sirada tamamlayan ülkenin en büyük Islami egilimli partisi MSP, hükümette yer almayacagini duyurdu. MSP, mevcut hükümet tablosu göz önüne alindiginda "seçmenlere vaatlerini tutamayacagi" ve ülkenin "gelecek döneminde yer almak istemedigi" için muhalefette kalmayi istedigini açikladi.
- Kritik bakanliklarda teknokrat isimlerle devam
Cezayir'de hayata geçen Anayasa çerçevesinde parlamentoda bir parti mutlak çogunlugu elde edemezse, Cumhurbaskani hükümeti kurmasi için bir ismi görevlendiriyor. Cumhurbaskani'nin belirledigi bu ismin parlamentodan güvenoyu almasi gerekiyor.
Hükümetin kurulmasi için bir zaman siniri bulunmuyor ancak Cumhurbaskani Tebbun, Bin Abdurrahman'i görevlendirdigi sirada yaptigi açiklamada "kabinenin bir hafta içinde kurulmasini ümit ettigini" söyledi.
Yerel basinda çikan haberlere göre, petrol zengini ülkede, Enerji Bakanliginin yani sira Disisleri ve Içisleri bakanliklari gibi kritik rollerde Cumhurbaskani'nin daha önce de çalistigi teknokrat isimlerle devam etmesi bekleniyor.
Bin Abdurrahman'in parlamentodaki önde gelen partiler ve bagimsiz isimlerden kabinedeki roller için teklifler alacagi ve partilerin sandalye dagilimina göre bu rolleri dagitacagi belirtiliyor.
- Ülkedeki ekonomik tabloda göstergeler kötü
Dünyayi etkisi altina alan Kovid-19 salgininin yol açtigi ekonomik tahribat, 45 milyon nüfuslu petrol ve dogal gaz ülkesi Cezayir'i de derinden sarsti.
Enerji fiyatlarinin düsük seyri, devlet bütçesinin yüzde 60'ini ve ihracatin da yüzde 94'ünü petrol ve dogal gazdan saglayan Cezayir'i artan cari açik ve yatirim projelerinin ertelenmesi gibi sonuçlarla yüz yüze getirdi ve ekonomik olarak zor durumda birakti.
Hükümetin açikladigi rakamlara göre, ülkenin enerji gelirleri yüzde 40 düstü. Bunun yani sira Kovid-19'un yayilmasini engellemek için hayata geçirilen kisitlamalar, yüksek enflasyon, yerel para birimindeki deger kaybi ve ithalata dayali ekonomide hizli fiyat artisi gibi unsurlar ekonomideki sancinin siddetini daha da artirdi.
Seçmenlerin sandiga gitmeyisi de söz konusu agir ekonomik tablo karsisinda halkin yerlesik siyasete tepkisi olarak degerlendirildi.
Cezayir'de Seçimlerin Ardindan Yeni Hükümetin Kurulmasi Için Kollar Sivandi
Cumhurbaskani Tebbun, hükümeti kurma görevini eski Maliye Bakani ve Merkez Bankasi Baskani teknokrat nitelikteki Eymen bin Abdurrahman'a verdi Seçmenlerin sadece dörtte birinin sandiga gittigi seçimden, güç kaybetmesine ragmen yine rejim partisi olarak bilinen UKC birinci çikti Seçimi üçüncü sirada tamamlayan ülkenin en büyük Islami egilimli partisi, kurulacak hükümette yer almayacagini duyurdu Disisleri, Içisleri ve Enerji gibi kritik bakanliklarda mevcut teknokrat isimlerin yerini koruyacagi tahmin edilirken, 'yakin zamanda tamamlanmasi' beklenen Bin Abdurrahman'in kabinesinin parlamentodan güvenoyu almasina kesin gözüyle bakiliyor.
