Panele konuşmacı olarak eski İçişleri Bakanı Hasan Fehmi Güneş, 22. Dönem milletvekili Yakup Kepenek ve Dr. Engin Tonguç katıldı.
Belediye Düğün Salonu'nda gerçekleştirilen ve CHP Soma İlçe Başkanı Murat Bayramoğlu tarafından yönetilen panelde konuşanlar, ileri görüşsüz sağcılarca kapatılan Köy Enstitüleri’nin Türkiye'nin aydınlanmasında önemli rol üstlendiğini belirterek, “Bu sistem dünyaya örnek bir eğitim ve öğretim sistemiydi” dediler.
Panelde ilk olarak konuşan Milli Eğitim Bakanı Hasan Ali Yücel ile birlikte kuruculuğu üstlenen, adı Köy Enstitüleri ile özdeşleşen İsmail Hakkı Tonguç’un oğlu Dr Engin Tonguç, "Köy Enstitüleri son yıllarda Türkiye'de çok konuşuldu ve tartışıldı. Bir köy Enstitüsü kavramı toplumda yavaş yavaş toplumda oluşmaya başladı.
Burada çok önemli olan eğitmen olayı ile ilgili çok yanlış şeyler konuşuldu. Köy Enstitüleri konusu eğitmen olayı ile başlıyor. Köy Enstütülerini en iyi anlamak için eğitmen yetiştirmeyi iyi gerçekleştirmek gerekiyor. Eğitmen kavramı birçok yazılarda ve konuşmalarda yanlış kullanılıyor. Her hangi bir yerde birşey öğreten öğretmenlik yapmış olan kimseye eğitmen deniyor. Halbuki eğitmen sözcüğü yasasında da belirtildiği gibi çok özel bir yöntemle yetiştirilmiş insanlara verilen bir unvan. Bunu başka bir amaçla kullanmak doğru değil.'dedi.
Tonguç, 'Köy enstitüleri o dönemde okuma yazma bileni olmayan köylerin aydınlanması ve kalkınması için kurulmuştu. Bu okullarda eğitimin yanında ziraat öğretiliyordu, resim, müzik, spor vardı. Köy Enstitüleri mezunları köylere baş öğretmen olarak gittiler. Okullar kurup öğrencileri yetiştirirken, köylüleri de eğittiler. Bu sistem ile köylerde üretim arttı, köyden kente göç engellendi" dedi.
22. Dönem milletvekili Yakup Kepenek ise, Köy Enstütüleri sürecinin ucundan kıyısından yakaladığı kişilerden biri olduğunu kaydederek, geçmişi irdelemenin aksine geleceğe yönelik bireysel olarak neler yapılabileceğini anlattı. Kepenek, sözlerini şöyle sürdürdü: "Türkiye'de doğusuyla, batısıyla güneydoğusuyla bütün bölgelerde o kurumlar yaşatabilseydi, bugün dil tartışması olmazdı. Türkiye'nin önde gelen sağcıları o dönemde ileri görüşlü olmadıkları için bu kurumları kapattı. Kendilerine medeniyetçi diyenler bilinçsizce kapattılar. biz şimdi ne yapmalıyız, o zaman biz kız ve erkek kardeş kardeş okula gidiyorduk. Bu ülkenin sağcıları biz kardeş kardeş okurken kız ve erkek diye ayırdılar. Kardeş kardeş okurken çok daha derli topluyduk. Çok daha kibardık, insanlara iyi davranıyorduk, naziktik. Erkek kız ayrıldıktan sonra hem kız hem de erkek okullarında daha fazla ahlak sorunu oldu. Çocuğunuza ve torununuza şunu yapmayın, yeteneklerini becerilerini serbestçe yapmasını engellemeyin, yani saz çalarak mı topun peşinden koşarak mı adam olacaksın demeyin. Onu baskı altına almayın. Köy enstitülerinin özelliği odur." Eski İçişleri Bakanı Hasan Fehmi Güneş de, Köy Enstitüleri’nin önemine dikkat çekerek, “Yüzde yüz Türk icadı olan Köy Enstitüleri egemenliğin dogmalarla, bilim ve akılla; halkla gerçekleştiğini kanıtlayan, devrimin Anadolu’ya yayılan ışığıydı” derken, “Bugün sadece köy çocuğu alıp parasız yatılı okutan, onu yetiştiren, ülke hizmetine sokan bir okul var mı?” diye de sordu.
Köy enstitülerinin kapatılmasını karşı devrim eylemi olarak değerlendiren Güneş, şimdi eğitimde uygulanan “4+4+4“ sistemi ile birlikte bir sonraki adımın “bütün liselerin imam hatip liselerine dönüştürülmesi” olacağını söyledi.
Sakarya Arifiye Köy Enstitüsü mezunu olan Güneş, "Bugün köy çocuğu olarak bizlerin elleri ile imece usulü yaptığımız binaların yerinde şimdi 5 yıldızlı iki büyük otel var. Bizim hakkımız var onların üzerinde. Köy çocuklarını, kredi kartı olamayanları sokmuyorlar oraya şimdi. Kapattılar. Benim hakkım varidiyse o topraklarda, haram ediyorum onlara” diyerek tepki gösterdi .
Chp, Soma'da Köy Enstütüleri Konulu Panel Düzenledi
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Soma İlçe Teşkilatı, Köy Enstitüleri'nin kuruluşunun 73. yıldönümü nedeniyle 'Bir Bütünsel Canlandırma Projesi Köy Enstitüleri' adlı panel düzenledi.