CIA Başkan adayı Gina Haspelı'e 'işkenceci' suçlaması

ABD Başkanı Donald Trump'ın CIA Başkanlığı'na aday gösterdiği Gina Haspel'in istihbarat dünyasındaki tecrübesi 30 yıldan fazla. Haspel'in adını en çok duyurduğu olaysa, Tayland'da El Kaide şüphelilerinin bulunduğu bir hapishanede sorgu sırasında işkence yapıldığı iddiaları oldu.

Eski ABD Başkanı Barack Obama, "geliştirilmiş sorgu tekniklerinin" uygulandığı söylenen "CIA gizli hapishaneleri"ni kapattırmış, göreve gelen Trump ise bu yöntemlere destek verdiğini söylemişti.

BBC Türkçe, Gina Haspel hakkında bilinenleri derledi.

'Örnek bir istihbarat çalışanı'

61 yaşındaki Haspel, Washington'da CIA'in gizli operasyonlarına destek veren National Clandestine Service'in başkan yardımcılığını yaptı ve burada başkanın özel kalemi olarak çalıştı.

Geçen yıl, "kara mekan" diye de bilinen gizli bir hapishanedeki işkence iddialarına rağmen, eski CIA Başkanı Mike Pompeo'nun yardımcısı seçildi.

Pompeo o dönemde Haspel'i "örnek bir istihbarat çalışanı" olmakla övmüştü.

Salı günü Trump'un Rex Tillerson'ı görevden alarak Dışişleri Bakanlığı'na Pompeo'yu getirmesi sonucu, CIA Başkanlığı'na da Haspel aday gösterildi.

Haspel Trump'ın bu fırsatı ona sunmasından onur duyduğunu açıkladı. Göreve gelmesi içinse ABD Senatosu'nun onayına ihtiyacı olacak.

Senato'nun Cumhuriyetçi İstihbarat Komitesi Başkanı Richard Burr, Haspel'in adaylığını desteklemeye hazır olduğunu söyledi.

Demokrat Senato Üyesi Ron Wyden ise, "Eğer Haspel ABD İstihbaratının en yüksek seviyelerinde hizmet verecekse, hükümet onun geçmişindeki rahatsız edici gerçeklerin üstünü daha fazla örtemez" dedi.

'Waterboarding' işkence yöntemi

2002 yılında El Kaide şüphelileri Ebu Zübeyde ve Abdulrahim El Naşiri'nin Tayland'daki gizli hapishanedeki sorguları sırasında işkenceye uğradığı iddia edilince, insan hakları örgütleri hapishanenin başındaki Haspel'e işaret etti.

Gizliliği kaldırılan CIA belgelerinde Zubeyde'nin bir ayda 83 kez "waterboarding" (suda boğulma hissi verme) yöntemiyle sorgulandığı ve defalarca kafasının duvarlara vurulduğu ortaya çıkmıştı.

Belgeye göre Zubeyde uykusuz bırakılmış ve başka sert yöntemlere maruz kalmıştı. Soruşturmacılar daha sonra Zubeyde'nin işlerine yarayacak bir bilgiye sahip olmadığına karar vermişti.

Waterboarding yönteminde kişi yüzüstü yatırılarak ağzı bezle kapatılıyor ve yüzüne su dökülerek akciğerlerinin suyla doğduğu hissi yaratılıyor.

Sorgunun kayıtları daha sonra yok edildi ancak Amerikan New York Times gazetesinin iddiasına göre belgelerde emirleri veren kişi olarak Haspel'in adı geçti.

Haspel görevi kötüye kullandığı iddiasını reddederek kayıtların verilen emirler doğrultusunda yok edildiğini söyledi.

ABD'deki insan hakları kuruluşu Reprieve'in başkanı Maya Foa , Haspel'in CIA Başkanlığı'na uygun olmadığını söyledi ve Trump'ı "zamanında başarısız olmuş yöntem ve insanlara itimat etmekle" suçladı.