Rona, “Lujiazui bölgesine geldiginizde, burasi size uluslararasi metropol hissi verebilir. Burada Shanghai’nin gelismesini hissediyorsunuz. Puxi bölgesindeyseniz Shanghai tarihini hissedebilirsiniz. Pudong bölgesinin disa açilmasi ve gelistirilmesi politikasi uygulandiktan sonra Shanghai hizla gelisti. Shanghai’da ne kadar uzun yasarsam, Shanghai’yi o kadar çok seviyorum. Çin gibi büyük bir ülkenin lideri olmak harika bir sey. Benim adim Noyan Rona. Ben Türküm. Çin lideriyle üç kez görüstügüm için kendimi sansli hissediyorum. 1983 yilinda, Çin ve Türkiye arasinda kültür alisverisi anlasmasi yapildi. Bu anlasmaya göre iki ülke her yil birbirine 5 yabanci ögrenci gönderebilir. Ben Çin’e gönderilen ilk ögrenciydim. Ve o zamanlarda sinavi geçtikten sonra Çin’e geldim. O vakit Türkiye sadece beni Çin’e gönderdi” dedi.
Çin’in reformu ve disa açilmasindan sonra Wuhan Üniversitesi’nin ilk kez yabanci ögrenci kabul ettigini söyleyen Rona, “Ilk grupta sadece 14 ögrenci vardi. Ve aralarinda sadece ben yüksek lisans ögrencisi olarak kabul edildim. Digerleri ise ileri çalismalara katilmak için geldiler. Wuhan Üniversitesi’nde yüksek lisansimi bitirdikten sonra Türk diplomati oldum. Çin’deki Türkiye Büyükelçiligi’nde ve Shanghai’daki Türkiye Baskonsoloslugu’nda art arda çalistim. Çin’de 38 yildir yasiyorum. Subat 2012, Xi Jinping Çin Cumhurbaskan Yardimcisi oldugu dönemde, Türkiye’yi ziyaret etti. O zaman ben Türkiye’nin bas çevirmeni olarak Xi ile görüstüm ve çok büyük onur duydum. Ilk defa bu kadar genç bir Çinli lider görüyordum. Xi, çok net mandarin Çincesi konustu.
Çok sevindim. Net düsüncelerle konustu, Isleri iyice anlatti. Ama tercümanlik yaparken biraz zorlandim. Çünkü çok sayida ata sözü ve metafor kullandi. Bunlarin tercümanligi zordur. Bu, onun yüksek bilgili bir insan oldugunu gösterir. Istanbul’da bir gün geçirdi. Ona eslik ettim. Çok samimi bir insan oldugunu hissettim. Onunla samimi bir sekilde konusabildim. Benim Xi ile ikinci görüsmem, iki ay sonra oldu.
O dönem Türkiye Basbakani Çin’i ziyaret etti. Görüsmeden sonra Xi, beni övdü ve bana ‘Çincen çok iyi’ dedi.
‘Çok tesekkür ederim Sayin Cumhurbaskani’ dedim” seklinde konustu.
2014 yilinda Shanghai’de düzenlenen yabanci uzmanlar sempozyumunda, sirayla Xi’nin gelmesini beklediklerini söyleyen Rona, “Ben ilk siradaydim. Xi bizimle birer birer tokalasti. Xi’nin bana geldigi zaman, ‘Sayin Cumhurbaskani, beni hatirladiniz mi? Türkiye’yi ziyaret ettiginizde tercümaniniz olmustum’ dedim. O durdu. Ve bana, ‘Alin yazimizda varmis’ dedi.
O öyle söylediginde, herkes gülümsedi. Çok güzel bir atmosferdi. 2020 yilinda, Çin yoksullukla mücadelesinde basariya ulasti. Bu harika bir sonuç. Shanghai’deki on fakir ögrenciye on yildir yardim ediyorum. Her zaman, Shanghai’nin bir üyesi oldugumu hissediyorum. 2013 yilinda Xi, "Kusak ve Yol" inisiyatifini önerdi. Bu girisim altinda Türkiye birçok ekonomik fayda gördü ve Çin-Türkiye iliskileri yeni bir seviyeye ulasti. Yeni alanlarda isbirlikleri yapildi. 2013 yilindan beri, Çin, büyük bir gelisim, farkli alanlardaki gelisimleri kazandi. Bu, harika bir sey. Çok harika. Bu kadar büyük bir ülkenin lideri olmak çok zor, iyi bir lider olmak daha da zordur. Bence Xi, çok ciddi ve ulu bir insan. Ona saygi duyarim” diye konustu.
Çin'deki Eski Türk Diplomat Noyan Rona Açiklamasi 'Büyük Ülkenin Lideri Olmak Zor, Iyi Bir Lider Olmak Çok Daha Zor'
2012-2014 yillari arasinda Türk diplomat olarak görev yapan Noyan Rona, Çin Cumhurbaskani Xi Jinping ile üç kez görüstü. Rona, ilk iki görüsmesinde Türkiye’nin bas tercümani olarak, üçüncü kez ise 30 yildan fazla yasadigi sehir olan Shanghai’de Xi ile bir araya geldi. Noyan Rona, kendi izlenimleriyle Xi Jinping’i anlatti. Noyan Rona, Çin’in en büyük lideri olarak Xi’nin böylesine büyük bir ülkenin lideri olmasinin çok zor bir görev oldugunu ve iyi bir lider olmasinin ise çok daha zor bir basari oldugunu söyledi.
