Çobanların 'Mor Koyun' Sevdası

MAHMUT SERDAR ALAKUŞ - SEBAHATDİN ZEYREK - Denizli'nin Çal ilçesinde, UNESCO'nun Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi'nde yer alan ve 846 yıllık geçmişi olan "Sudan Koyun Geçirme Yarışması"nda çobanlar, derece elde edemeseler de sürülerinin lideri "mor koyunları"na özenle bakmayı sürdürerek gelecek yılki yarışlara hazırlamaya başladı.

Aşağıseyit Mahallesi Köprübaşı mevkisinde Büyük Menderes Nehri kenarında her yıl ağustos ayının sonlarına doğru düzenlenen yarışmaya bu yıl 52 çoban katıldı. Çevre ilçelerden de katılımcıların olduğu yarışmada derece elde etmek için büyük gayret sarf eden çobanlardan ancak ilk üç dereceye girenler ödüllendirildi.

Derece elde edemeyen çobanlar ise bir sonraki yıl düzenlenecek yarışmaya hazırlanmaya başladı. Tekrar sürülerin başına geçen "elci" koyunlar da mesailerine devam ediyor.

- "Koyunuma gözüm gibi bakmaya devam edeceğim"

"Mor Koyun" ismini verdiği hayvanı ile yarışmaya katılan ancak derece elde edemeyen 80 yaşındaki Ramazan Çandır, AA muhabirine yaptığı açıklamada, geleneklerini sürdürmek için gelecek yıl da etkinliğe katılmak istediğini söyledi.

Yarışmada koyunun sudan geçemediğini anlatan Çandır, "Suyun başına geldiğimizde ben suya girdim ama Mor Koyun girmedi. Ön elemeden geçemedik. Koyunumun canı sağ olsun. O benim için çok değerli. Sürümün başı. Koyunuma gözüm gibi bakmaya devam edeceğim." dedi.

Yarışmacılardan Rafet Penirci, koyununun sudan geçmesine rağmen istediği puanı alamadığını anlattı.

Penirci, seneye yapılacak yarışma için başka bir baş koyun seçeceğini ifade ederek, "Sudan geçtik fakat puan alamadık. Koyunum sürünün başına tekrar geçecek fakat yarışlar için başka bir koyun yetiştirip özenle bakacağım. İnşallah ödül alıncaya kadar sudan koyunla geçmeye devam edeceğim." diye konuştu.

Yarışmaya "Sütçü" ve "Moraliyim" adını verdiği elci koyunlarıyla katılan Orhan Güngör ise yarışma günü heyecanına yenik düştüğünü ve koyunu istediği performansı gösteremediği için üzgün olduğunu dile getirdi.

Necdet Aydoğdu da yarışmaya "Mor Koyun" ve "Karakoyun" adını verdiği elci koyunlarıyla katıldığını belirterek, koyunlarına daha güzel bakarak gelecek yıla hazırlanmaya başladığını söyledi.

- "Çobanlar, başımızın tacı"

Çal Belediye Başkanı Fethi Akcan, bu yılki yarışlara ülkenin dört bir tarafından izleyicinin katıldığını belirtti.

Gelecek yıl yapacakları yarışmaya çeşitli illerden gelen çobanların da katılabileceğini anlatan Akcan, "Yarışları yaklaşık 20 bin kişi izledi. Düğün havasında bir etkinlik oldu. Geleneklerimizi gelecek nesillere aktarmak için çalışmaları sürdürüyoruz. Derece alamayan çobanlara teselli ödülleri verdik. Çobanlarımız bizim başımızın tacı." ifadelerini kullandı.

Çobanlar, merada sürünün kontrolünü daha kolay sağlayabilmek ve kaybolmalarının önüne geçmek amacıyla kafa yapılarına ve tavırlarına bakarak seçtikleri kuzuları, "mor koyun" olarak yetiştiriyor.

Doğumdan kısa süre sonra anne koyundan ayırdıkları kuzuları, çocukları gibi özenle besleyen çobanlar, hayvanları büyüdüklerinde sürünün başına geçiriyor. Liderlik yapan koyun, çobanın komutlarına göre sürüyü yönlendirebiliyor.