Çocuklarda Idrar Kaçirma Psikolojik Degil Genetik

Çocuklarin ve ailelerinin yasam kalitesini olumsuz etkileyen idrar kaçirma sorunu, nedenleri dogru analiz edilmediginde önemli problemlere sebebiyet verebiliyor. Bedensel ve zihinsel gelisimi olagan seyreden bir çocugun bes yasindan sonra gündüz ve/veya gece idrar kaçirmasi normalin disinda bir durum. Yakin Dogu Üniversitesi Hastanesi Çocuk Nefrolojisi Uzmani Prof. Dr. Ipek Özunan, idrar kaçirma probleminin hafife alinmadan hizla tedavi edilmesi gerektigine vurgu yaparken, uykuda idrar kaçirmanin ardinda, düsünülenin aksine psikolojik degil genetik nedenler oldugu uyarisini yapti.

Idrar kaçirmanin bazen damla damla olabilecegi gibi bazi durumlarda kiyafeti ile bulundugu yeri islatacak siklik ve fazlalikta da olabilecegini söyleyen Prof. Dr. Ipek Özunan, “Gece uykuda idrar kaçirma (enürezis) daha çok erkek çocuklarda görülse de 5 yas çocuklarin yüzde 15 ila 20’si; 7 yas dönemindekilerin yüzde 10’u, 10 yas dönemindekilerin yüzde 5’i ve ergenlik dönemi ve sonrasindakilerin ise yüzde 1’i bu sorunu yasayabiliyor. Gündüz idrar kaçirma ise kiz çocuklarinda daha fazla olurken, bu durum okul çagi çocuklarin yaklasik yüzde 10’unu etkiliyor” diyor.

Psikolojik degil genetik

Çocuklarda idrar kaçirma durumunu önemli bir soruna dönüstüren nedenlerin basinda, çok sik rastlanilan “zamanla düzelecegi” inancinin geldigini söyleyen Prof. Dr. Ipek Özunan, “Idrar kaçirmanin zamanla düzelme potansiyeli olsa da düzelmesi için bazen uzun yillar beklenmekte ve bu süre zarfinda çocuk ve ailenin yasam kalitesi ve konforunda önemli bozulmalar olabilmektedir. Ailelerin, gece idrar kaçirmanin önüne geçebilmek için bazen çocugu iki saatte bir uyandirmaya çalismasi baska sorunlara sebebiyet verebiliyor. Saglikli bir gece uykusunun olmamasi gelisim sorunlarina neden olurken okul basarisinda da düsmeye neden olabiliyor. Yine çocuga ilk bakim veren kisinin (çogunlukla annenin) psikolojik olarak yipranmasi ve istemeden de olsa bunun çocuga yansimasi durumun kisir döngüye girmesine de sebep olabiliyor. Bu tip yaklasimlar, çocugun öz saygisinda da azalma ve vücut imajinin hatali gelisimine neden oluyor” uyarisini yapti.

“Idrar kaçirmanin çogunlukla psikolojik oldugu düsünülse de sadece yaklasik yüzde 10’u psikolojik kökenlidir” diyen Prof. Dr. Ipek Özunan, “Durumun asil psikolojik yani idrar kaçirma devam ettikçe çocugun psikolojisinde meydana gelen bozulmadir. Idrar kaçirmanin daha çok görülen nedenlerinin basinda ise genetik faktörler ve bunlara bagli uykudan uyanma esiginin olgunlasmasinda gecikme ve idrar kesesine (mesane) bagli sebepler gelir. Genetik faktörlere bakildigi zaman ebeveynlerinden birinin geçmisinde gece idrar kaçirma varsa çocukta risk yüzde 45, her ikisinde de varsa yüzde 77 düzeyine kadar yükselebilir” ifadesini kullandi. Idrar kaçirmaya neden olan pek çok ikincil sebebin de olabilecegine deginen Prof. Dr. Özunan, bunlar arasinda kabizlik, böbrek hastaliklari ve nörolojik nedenlerin yer alabilecegini söyledi.



Vakit kaybetmeyin

Idrar kaçiran çocuklarda benlik saygisinda azalma, endise, özgüven kaybi, utangaçlik ve içe kapaniklik gibi problemlerin ortaya çikabilecegine deginen Prof. Dr. Özunan, “Idrar kaçirmanin zamanla düzelecegi varsayimi ile beklemek, çocuklarin büyüme çaginda sosyal aktivitelerden uzak kalarak akranlariyla kaliteli zaman geçirmelerine engel olur. Tedavi programinin zaman kaybetmeden hazirlanmasi gerekir” ifadesini kullandi.

Tedavi süreci hakkinda da bilgi veren Prof. Dr. Özunan, “Idrar kaçirma problemleri olan çocuklarda çok yönlü, ayrintili bir öykü alma ve fizik degerlendirme yapilmasi gerekir. Çocugun büyümesinin degerlendirilmesi, kan basinci ölçümü ve sistemik muayenesinin ardindan basit bir idrar tahlili; beraberinde çocugun mesane ve bagirsak aliskanliklarini daha detayli görebilmek ve tedavi programinin en dogru sekilde çizilebilmesi için ailelerin 2 gün boyunca mesane-bagirsak günlüklerini evlerinde doldurmalari istenir. Bu günlüklerin dogru sekilde doldurulmasi çocuklarin mesane-bagirsak problemlerinin dogru sekilde teshis edilmesinde çok önemlidir. Hasta ve ailenin dogru bilgilendirilmesi ve rahatlatilmasi, tedavinin ilk ve önemli basamagini olusturur. Tedavide iseme ve diskilamadaki problemlerin düzeltilmesi, mesane ve bagirsak sagligi için önemli olan besin düzenlemeleri, uyku hijyeni ile ilgili öneriler ve altta yatan nedene bagli gereken ilaç ve rehabilitasyon programlari eklenip sorun kalici olarak çözülebilir” degerlendirmesini yapti.