'Çocuklarda Sitma Hastaligi Insandan Insana Bulasir'

Medipol Mega Üniversite Hastanesi Çocuk Enfeksiyonu Hastaliklari Bölümü’nden Doç. Dr. Sevgen Tanir Basaranoglu, çocuklarda sitma hastaligina iliskin dikkat çeken açiklamalarda bulundu. Doç. Dr. Sevgen Tanir Basaranoglu, Sitma Plasmodium adli bir grup parazitin sebep oldugu ani baslangiçli atesli bir hastalik oldugunu belirterek, “Çocuklarda sitma hastaligi, insandan insana bulasir ve paraziti tasimakta olan Anopheles adi verilen sivrisinekler yolu ile gerçeklesir. Ilk sikâyetler ates, bas agrisi ve titremedir. Bu belirtiler sivrisinek isirigindan 10 ila 15 gün sonra ortaya çikar, hafif olabileceginden tani konmasi gecikebilir. Öksürük, halsizlik, eklem ve kas agrisi gibi spesifik olmayan sikayetlerin yaninda ates, titreme ve terlemenin eslik ettigi 48 ila 72 saatte bir tekrar eden ataklar da görülebilir. Daha nadir olarak kusma, ishal ve sarilik da bu rahatsizliklara eslik edebilir. Tedavi edilmedigi takdirde, sitmanin bazi formlari hizli sekilde ilerleyerek 24 saat içinde ölüme sebep olabilir. Uygun sekilde tedavi edildiginde hastaligin gidisati daha iyiye gider” seklinde konustu.



“Gebelikte anne ve bebek için ciddi sorun haline gelebilir”

Sitma tüm dünyada, en çok da Sahra alti ülkelerde ciddi bir sorun teskil ettigine deginen Doç. Dr. Sevgen Tanir Basaranoglu, “Dünya çapinda yilda 1 ila 3 milyon ölüme sebep oldugu tahmin edilebilir, özellikle sitmanin yaygin görüldügü bölgelerde endemik olan HIV enfeksiyonu ile birlikte sitmanin seyri de kötülesir. Hastalikta cinsiyet ayrimi görülmez. Ancak hastalik gebelikte hem gebe hem de fetüs için ciddi sorun haline gelir. Annede ciddi kansizliga sebep olabilir, bebekte ise erken dogum, kansizlik, düsük dogum agirligi ve ölüm riskleri tasir. Endemik bölgelerde 6 ay ila 3 yas arasi küçük çocuklarda artmis ölüm sikligi ile seyretmektedir. Endemik bölgelere seyahat en ön siradaki risk faktörlerinden birisidir. Bu sebeple sikâyetleri uyumlu hastalarda seyahat öyküsünün sorgulanmasi çok büyük önem tasir. Endemik olmayan bölgelerde, havalimanlari çevresinde de seyahat eden ve tasiyici olan bireylerin konaklamasi nedeniyle vaka birikimleri gözlenebilir” diye konustu.



“Cildinizi örtecek sekilde giyinin”

Doç. Dr. Basaranoglu, sözlerini söyle sonlandirdi: “Çocuklarda sitma hastaliginin sikâyetleri uyumlu, endemik bölgede yasayan veya endemik bölgelere seyahat etmis olan bireylerde bazi özellikli tetkikler sonucunda (tam kan sayimi, parmak ucu kanindan alinan kalin yayma ve biyokimya tetkikleri) hastaligin tanisi kolayca konulabilir. Tanida en önemli nokta süphe düzeyinin yüksek olmasidir. Parazitin tanimlanmasinda kullanilabilen gelismis moleküler yöntemlerin kullanimi da artmaktadir. Biyopsi yöntemleri tani konulmasinda kalin yayma kadar faydalidir. Tedavi için kullanilan sitma parazitine etkin özellikle antiparaziter ilaçlar mevcuttur. Tespit edilen sitma parazitinin çesidine göre tedavi seçenekleri degiskenlik gösterebilir. Sitma ile mücadelede en önemli basamak önlemektir. Hastaligi sik görüldügü bölgelere ziyarette alinacak önlemler büyük önem tasir. Baslica önlemler sunlardir, sivrisinek isirmalarinin en yüksek olacagi saatlerde (safak ve alacakaranlik) uzun kollu giyecekler giyilmesi ve cildin örtülmesi, sivrisinek kovucularin kullanilmasi, kolonya ve parfüm kullanimindan uzak durulmasidir. Endemik bölgelere seyahat öncesinde ülkemizde resmi olarak görevlendirilmis seyahat sagligi birimlerine basvurularak koruma amaçli kullanilacak ilaçlarin temini de önemli basamaklardan birisidir.”