Çocuklarin Gizledigi Dijital Zorbaliga Dikkat

Teknolojinin hizla gelistigi son yillarda özellikle çocuklar oyun, sokak, park ve hali saha ortamindan çikarak dijital ortamda olmaya basladi.

Dijital ortamda bir çok tehlikeye dikkat çeken uzmanlar, çocuklarin gizledigi dijital zorbaligin önlem alinmamasi halinde çesitli psikolojik travmalarla sonuçlanabilecegi uyarisinda bulunuyor.

“Birçok ebeveyn aslinda çocugunun zorbaliga ugradiginin farkinda bile degil”

Konya Teknik Üniversitesi Teknik Bilimler Meslek Yüksek Okulu Görsel Isitsel Teknikler ve Medya Yapimciligi Bölümü Baskani, Bilisim Uzmani Doç. Dr. Yagmur Küçükbezirci, “Eskiden birebir yapilan zorbaliklar, bizim kendi dönemimizde bu dijital çagdan önce okul çaglarinda olan veya daha sonraki çaglarda yasadigimiz bütün o zorbaliklar tamamiyla dijital alana yöneldi. Dijital alanda maalesef dijital zorbaliklar diye tirnak içerisinde özellikle belirtmek istiyorum zorbaliklar basladi.

Bu konuda birçok ebeveyn aslinda çocugunun zorbaliga ugradiginin farkinda bile degil. Çünkü çocuk içine kapaniyor, söylemiyor. Bu dijital zorbalik dedigimiz olay, çocuk sosyal medyaya girdiginde veya bilgisayar oyunlari oynarken hiç bilmedigi insanlarla tanisabiliyor, onlarla temas edebiliyor, bir iletisim içerisine girebiliyor. Burada karsi taraf çocugun resmi, fotografi veya videosunu isteyebiliyor. Bunlari aldigi zaman su anda deep fake (derin sahtelik) denilen dijital uygulama yapilarak onun yüzü veya fiziksel görüntüsü baska görüntülerle birlestirilip farkli amaçlarla kullanilabiliyor. Özellikle burada çocuklar tehdit ediliyor. Gerek maddi anlamda gerekse farkli konularda çocuklar tehdit edilip siber zorbalik uygulanabiliyor. Bu konuda benim öncelikle çocuklara tavsiyem yani o bilgisayar kullanan çocuklara tavsiyem; bilmediginiz insanlarla ne bilgisayar oyununda ne sosyal medyada ne de farkli sosyal mecralarda iletisime geçmeyin. Ailelere tavsiyem de su olur kesinlikle, çocuklarinizla anne ve baba iliskisinden daha da öte arkadas iliskisi kurup çocugunuzun hangi sitelere girdigi, kimlerle temas ettigi, kimlerle görüstügüne dikkat etmeleri gerekiyor" dedi.



"Dijital dünya öyle disardan görüldügü gibi saf ve masum degil"

Çagin en büyük sikintisinin siber zorbalik oldugunu söyleyen Bilisim Uzmani Doç. Dr. Yagmur Küçükbezirci, "Bu ilkokul, ortaokul ve lise çaglarinda yasanabiliyor. Çocuklarin fotograflari alinip ya da bazen çok güveniyor karsi tarafa kendi fotograflarini gönderebiliyor. Bunlarda olumsuz yönde kullanilabiliyor. O anlamda bunun yasi da yok. Ilkokul, ortaokul, lise hatta yetiskinler için bile siber zorbalik yapilabiliyor. Buradaki en çok dikkat edilmesi gereken nokta su; dijital dünya öyle disardan görüldügü gibi saf ve masum degil. Hatta ailelere bazen sunlari da söylüyorum. Siz çocugum disarda, sokakta oynamiyor güvenli bir sekilde evimizin içerisinde kendi odasinda oturmus bilgisayari veya tabletin basinda çalisiyor diyorsunuz ancak inanin bazen o bilgisayar, tablet veya dijital oyunlar dis dünyadan daha tehlikeli olabiliyor" ifadelerini kullandi.

"Maalesef biz sosyal medyada dünya ortalamasinin üzerindeyiz"

Dijital mecrada kullanim yasinin gün geçtikçe düsmeye basladigini ifade eden Doç. Dr. Küçükbezirci, "Ülkemizde de maalesef dünya ortalamasina baktigimiz zaman sosyal medya kullaniminda dünya siralamasinda yerimiz var. Türkiye Cumhuriyeti olarak sosyal medyayi fazlasiyla kullaniyoruz. Burada tabii ki olumsuz anlamda sunlari söyleyebiliyoruz; bir çocuk sosyal medya kullanirken özellikle yas anlaminda söylüyorum, yas ortalamasi gün geçtikçe asagi dogru iniyor. Bunun sebeplerinden bir tanesi su; ebeveynler tarafindan çocuklarini susturmak için eskiden emzik veriliyordu simdi telefon veya ekran veriliyor. Bu sekilde çocuklar susturulmak adina ya da oyalanmak adina dijital dünya ile çok erken yaslarda tanismis oluyor. Bununla ilgili bir örnegimiz var; anne çocugunu emziriyor, küçük yaslarda çocugu emzirirken eline telefon veriyor ve çocuk her karni aciktigi zaman götürüyor annesine cep telefonunu gösteriyor. Karnim acikti anlaminda burada bir sartlandirma var. Sosyal medya kullanim yasi Türkiye Cumhuriyeti olarak söylüyorum maalesef biz sosyal medya kullaniminda dünya ortalamasinin üzerindeyiz" diye konustu.