'Çölyaklıların Sosyal Yardım Ücretleri Artırılsın'

MELTEM ÖZTÜRK - Meclis Çölyak Araştırma Komisyonu, çölyak hastaları ve diğer doğuştan metabolik bozukluğu olan hastalar için SGK tarafından yaş gruplarına göre aylık 78-120 lira olan sosyal yardım ücretinin artırılmasını talep etti.

AK Parti Kayseri Milletvekili İsmail Tamer'in başkanlığındaki TBMM Çölyak hastalığının araştırılması ve bu hastalığa maruz kalanlara yönelik sağlanabilecek yardımların belirlenmesi amacıyla kurulan Meclis Araştırma Komisyonu, taslak raporunu tamamladı.

Taslakta, tüm eğitim kurumlarında, sağlık eğitimine yönelik müfredatta çölyak hastalığına yer verilmesi istendi.

Glutensiz ürünlere ilişkin analiz birim fiyatlarının maliyetleri düşürmeye yönelik bir yaklaşımla yeniden değerlendirilmesi, analiz sıklıklarının ürün güvenliğini tehlikeye düşürmeyecek ancak maliyeti azaltacak şekilde gözden geçirilmesi talep edildi.

Çölyaklıların diyetlerinde hem besleyici değeri yüksek hem de görünüm ve lezzet anlamında tatmin edici gıdalara yer verilmesinin önemine işaret edilen taslakta, duyusal ve besinsel kaliteyi artırmaya yönelik akademik çalışmaların göz önünde bulundurulması gerektiği belirtildi. Taslakta, üniversitelerin Ar-Ge bölümlerinin bu konuda teşvik edilmesi ve özel firmaların Ar-Ge faaliyetlerinin desteklenmesinin, yerli glutensiz ürünlerdeki lezzet ve kalite sorununun ortadan kaldırılmasında büyük yarar sağlayacağı vurgulandı.

- Glutensiz kafe

Valilik, yerel yönetim ve dernek işbirlikleriyle, taze, sıcak ve kaliteli üretim yapabilecek butik glutensiz kafe, mini market ve alakart restoran tarzında mekanların açılması önerilen taslakta, restoran, kafe gibi toplu tüketim yerlerinde çalışan personelin çölyak bilinci olmamasının, hastaların yemek seçimlerini yaparken zorlanmalarına yol açtığı ifade edildi. Taslakta, yemek üretimi yapılan yerlerde ve kantinlerde çalışan personele gluten ve diğer allerjenlere ilişkin farkındalık ve bilgilendirme eğitimlerinin verilmesininin önemine dikkati çekildi.

Her çölyaklı için bir PTT Kart çıkarılması önerilen taslakta, SGK'nın çölyaklılara yaptığı nakit ödemenin, bu karta alışveriş puanı olarak aktarılması istendi.

Hazır ambalajlı gıdaların etiketlerinde yer alan bilgilerin açıklayıcı, anlaşılır ve güvenilir olmasının önemine işaret edilen taslakta, "Hastalar, bulaşı riskinden dolayı doğal olarak gluten içermesi beklenmeyen gıdaları bile tüketmekten kaçınmaktadır. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından glutensiz ürünlere yönelik denetimin artırılması, rutin kontrollere ilave olarak numune planlarında gluten analizine yer verilmesi ürünlerin güvenilirliğini artırmada bir çözüm yolu olarak değerlendirilmektedir." ifadesine yer verildi.

- Ambalajlarda güvenilir bilgi

Taslak raporda yer alan önerilerden bazıları şöyle:

- Ürünlerin ambalajında gluten içeriğine ilişkin güvenilir bilgiye yer verilmeli, bu kapsamda Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının çölyakla ilgili sivil toplum kuruluşları ile bilgi paylaşımı ve iş birliği içinde uygun etiketleme/barkodlama formülleri geliştirilmeli.

- Glutensiz ürünlerin yetkilendirilmiş sertifika kuruluşları tarafından onaylanmasına dayanan bir sertifikalandırma sistemi kurulmalı.

- Çölyak için engellilik oranı yüzde 25 olarak belirlenmiş olup, herhangi bir hak kaybı yaşanmadan erken emeklilik için bu oran yüzde 40'a çıkarılmalı.

- Çölyak hastaları ve diğer doğuştan metabolik bozukluğu olan hastalar için SGK tarafından aylık olarak ödenen yaş gruplarına göre 78-120 lira sosyal yardım ücretinin en temel gıda ihtiyaçlarını bile karşılamada yetersiz kaldığı belirtilmekte ve bu tutarın artırılması beklenmektedir.

- Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının, muhtaç durumda olan çölyaklıları Sağlık Bakanlığı ve SGK ile iş birliği içinde tespit ederek glutensiz gıda yardımı yapması ihtiyaç sahibi çölyaklıların diyet tedavisine bağlı kalmalarını sağlayacak ve gluten diyetinin getirdiği maddi külfeti önemli ölçüde azaltacaktır. Gıda yardımı, çölyaklılara yönelik PTT Kart uygulaması hayata geçirildikten sonra kartlara alışveriş puanı aktarılmak suretiyle de gerçekleştirilebilir.

- Çölyak hastaları, glutensiz ürün üreticileri ile diğer ilgili kamu otoritelerinin çölyak hastalarının uygun gıdaya erişim sorunlarını müzakere edebileceği ortak bir platformun Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının öncülüğünde oluşturulması gerekmektedir.

- Ülkemizde çölyaka yönelik proje ve politikaların geliştirilmesinin önündeki en büyük engellerden biri de kapsamlı ve kullanışlı bir çölyak veri tabanının bulunmamasıdır. Çölyak hastalarına ilişkin bir veri tabanının oluşturulması, bu veri tabanına göre bir çölyak haritasının çıkarılması gerekmektedir.

- Çölyakla ilgili bilincin oluşturulabilmesi okul öncesi eğitimden başlamak üzere konunun müfredata alınması ve çocuk yaşta bunun bir yaşam biçimi olduğunun öğretilmesi önemlidir. Çocuğun güvenli bir okul ortamında yetişmesi için gerekli tedbirleri ve önerileri içeren bir resmi plan hazırlanmalı ve tüm eğitim ortamlarında standart bir rehber olarak uygulanmalıdır.

- Kamu spotları, internet seminerleri, Çölyak Günü etkinlikleri, televizyon programları ve çölyaklı karakterlerin yer aldığı çocuk programları, diziler, sinema filmleri ve çizgi filmler ile sosyal medya araçları üzerinden toplumda da çölyak bilinci oluşturulmalı, çölyaklıların sosyal yaşamdan soyutlanmamaları için gerekli kolaylıklar sağlanmalıdır.

- Sağlık Bakanlığı öncülüğünde ve Milli Eğitim Bakanlığı, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, çölyak dernekleri ve akademisyenlerle iş birliği içinde standart bir çölyak rehberi hazırlanmalı ve çölyaklı ailelere dağıtılmalıdır.