Cumhurbaskani Erdogan, Restorasyonu Tamamlanan 3.5 Asirlik Yeni Cami'yi Yeniden Ibadete Açti

Istanbul’un 3.5 asirdir silüetini süsleyen Eminönü’ndeki Yeni Cami’de yapilan restorasyon tamamlandi. Restorasyonu 2016’da Vakiflar Genel Müdürlügü’nce baslatilan çalismalar 70 milyon liraya mal oldu. Yeni Cami’nin restorasyonu sirasinda cami içine kurulan platformlar sayesinde ibadet ve ziyarete devam edildi. Cumhurbaskani Erdogan da bu tarihi yapiyi yeniden ibadete açmak için camiye geldi. Cumhurbaskani Erdogan cuma namazini kildiktan sonra tören basladi.

Tören, Diyanet Isleri Baskani Ali Erbas duasiyla basladi.

Burada bir konusma yapan Cumhurbaskani Erdogan, bugün bir cuma bayramindayiz ve böyle bir bayram gününde uzun süredir tadilati, tamirati, restorasyonu devam eden Yeni Camimizi yenilenmis oluyoruz. Osmanli Padisahi 3. Murat’in esi Safiye Sultan tarafindan baslatin Yeni Cami insaati 1665’te Sultan 4. Mehmet’in annesi Hatice Turhan Sultan tarafindan tamamlanmistir. Yaklasik 358 senedir milyonlarca kisinin ugrak yeri olan Yeni Cami restorasyonu 2016 yilinda baslatilmistir. Caminin saçak ve kubbelerindeki 175 ton kursun degistirilmistir. Dis cephesi tamamiyle temizlenmistir. Beden ve revak duvarlari güçlendirilmistir. Özgün malzemelerle yapilmayan içlik ve disliklar da aslina uygun bir sekilde yapilmistir. Tahini çinilerden kötü durumda olanlar sökülerek saglamlastirilmis çatlak veya parça kaybi olanlar kalem isleriyle tamamlanmistir. Revak kubbelerindeki kalem isleri restorasyon projesine göre tekrar yapilmistir. Bütünüyle camide namazimizi eda ederken kubbeyi zeminden seyrettigimde adeta yepyeni bir Yeni Cami’nin meydana geldigini gördüm. Emegi geçenlere tesekkür ediyorum. Çünkü Yeni Cami öyle bir kenara konulacak bir cami degildir. Burada benim hatiram var. Imam hatip okulu 4. sinifta okurken bir Kadir Gecesi burada Feyzullah hocamizla vaaz verdik. Bir vaaz o verdi sonra arkasindan ben verdim. Nerelerden nerelere geldik. Rabbim yar ve yardimcimiz olsun. Rabbim birligimizi beraberligimizi daim kilsin. Bu birlik ve beraberlik bizim en büyük bayramimiz olacak insallah" dedi.

Erdogan, törende tüm sehitler için birer Fatiha okunmasini istedi. Ardindan Cumhurbaskani Erdogan ve beraberindekiler, kurdeleyi keserek restorasyonu tamamlanan Yeni Cami’yi açti.

Cami hakkinda

Osmanli Devleti padisahlarindan 3. Mehmed’in annesi ve 3. Murad’in esi Safiye Sultan adina 23 Agustos 1597 yilinda baslanan caminin ilk mimari Mimar Sinan’in yetistirmesi ve onun ölümü üzerine Hassa mimarligina getirilen Mimar Davud Aga’dir. 1598’de vebadan vefati üzerine, insaata onun yerine geçen Mimarbasi Suyolu Naziri Dalgiç Ahmed Aga devam etmis ve insaat 1603 yilina kadar sürmüstür. Sultan I. Ahmed 1603 yilinda tahta geçince, Eski Saray’a gönderilen Safiye Sultan’in cami insaati da yarida kalmis, yeni padisah bu camiye sahip çikmayarak, kendisine Sultanahmet’te yeni bir cami yaptirmaya basladiktan sonra da Yeni Camii kendi haline terk edilmistir. Yarim yüzyildan fazla bir süre geçtikten sonra Sultan 4. Mehmed’in annesi Hatice Turhan Sultan kendi parasiyla, 22 Temmuz 1661 tarihinde Hassa Mimarlarindan Mustafa Aga’ya insaati yeniden baslatmis ve cami 1665 yilinda cuma namazi ile açilmistir. Yaklasik 66 yil sonunda cami ibadete açilmistir.

Restorasyon çalismalari hakkinda

Revakli avluda tas, kündekari, içlik-dislik pencere atölyeleri kuruldu. Essiz güzellikteki kündekâri, sedefli kapi ve kepenklerin söküldükten sonra temizlenirken, fümigasyon, merhamet tamirleri tamamlanarak ve cilalari yapilarak eski görkem, güzelligi ile yerlerine takildi. Cami genelinde bulunan kursun sökülüp izabeye gönderilirken, kursun alti topragi siyrilarak, kubbe yüzeyleri horasan siva yapildiktan sonra çamur sivasi yapilip izabeden gelen kursun ile kubbeler kaplandi. Cami beden duvarlarinda güçlendirme amaçli enjeksiyon yapildi. Cami dis cephelerinde ve revakli avluda tüm yonu tasi yüzeylerde kumlama yöntemi ile cephe temizligi, mermer yüzeylerde mermer temizlikleri yapildi. Cami harim ana kubbede, ana kubbe pandantiflerinde, yarim kubbelerde ve çeyrek kubbelerde çimento sivalar tamamen kaldirilarak horasan siva, ince siva ve nefaset sivasi tamamlandi. Revakli avlu kubbeleri üzeri mermer alemlerin sökümü yapildiktan sonra temizligi yapilmis, kirik parçalari onarilmis ve eksik olan kisimlari tamamlandiktan sonra tekrardan yerlerine kondu. Cami ana kubbe ve köse kubbeleri üzerinde bulunan bakir alemler sökülmüs, temizlikleri ve gerekli onarimlari yapildiktan sonra tekrardan altin varak uygulamasi yapilip yerlerine takildi. Cami genelinde eksik projeler (Kalemisi, çini) çizilip kalemisi tezyinat ve çini isleri tamamlandi. Ana kubbe, yarim kubbeler, çeyrek kubbeler, küçük kubbeler, mahfil kati ve revakli avlu içlik ve dislik pencerelerinin tamami sökülmüs olup, onarimlari yapildiktan sonra tekrardan yerlerine takildi. Cami dis cephelerinde ve revakli avluda tüm yonu tasi yüzeylerde tas çürütme, kaplama ve derz imalatlari, mermer yüzeylerde mermer çürütme, kaplama ve derz imalatlari tamamlandi. Cami ana kubbe pandantiflerinde bulunan 4 adet cihar-i gûzin levha yerlerinden sökülerek, gerekli görülen onarimlari tamamlanip yerlerine asilmis ve çerçeve kisimlarina altin varak kaplama uygulamasi yapildi. Cami dis Kuzeydogu ve Güneybati cephelerinde bulunan ahsap saçaklar tavanlarinda arastirma raspasi yapilarak, rölöve ve restorasyon projeleri çizildi. Onaylanan projeler dogrultusunda ahsap saçaklarda ahsap zemin üzerine altin varakli kalemisi ve tavan çitalarina altin varak uygulamasi yapildi. Yapi genelinde mahfil kati ve zemin kat seviyesinde mermer mukarnas ve sütun basliklarindaki altin varak imalatlari tamamlandi. Yeni Camii’nin iç mekaninda harim zemini ve Hünkâr mahfili balkonu zemini için tasarlanan ve Bilim Kurulu Kararlarina göre siparisi verilen hali yeni üretilerek zemin kaplandi. Revak avlunun kuzeydogu duvari oymali mermer tacinin eksik kalan bölümü mermerden yeniden üretilip yerine monte edildi. Insaat imalatlari tamamlandi. Caminin iç mekan aydinlatilmasi konusunda çalismalar yapilarak, yapinin restorasyon öncesi aydinlatma plani dikkate alinarak mevcut avizelerin restorasyonu ile yapinin iç aydinlatmasi tamamlandi. Cami yangin, hirsiz ve kamera sistemleri tamamlanmis olup, devreye alindi. Cami içi ses sitemi alt yapisi tamamlandi. Cami dis cephe aydinlatma çalismalari bitirildi.