VEYSEL KARA - Gümüshane'de asirlardir el emegiyle çamurdan üretilen cografi isaretli "Dölek güveci" zamana direniyor.
Merkeze bagli Dölek köyünde daglardan toplanan birkaç farkli çamurun birlesimiyle yapilan, evlerin bahçelerinde özellikle kadinlarin el becerileriyle sekillenen Dölek güvecine bu yil Türk Patent ve Marka Kurumunca cografi isaret tescil belgesi verildi.
Kentin 10'uncu cografi isaretli ürünü olarak kayit altina alinan güveç, çorbadan sarmaya, etten sebze yemeklerine birçok yiyecege farkli lezzet katan otantik pisirme kabi olarak öne çikiyor.
Köylerde halen geleneksel yöntemlerle üretilen güveçler, köye gelen esnaf tarafindan alinarak civar illerde de satisa sunuluyor.
Dölek köyünde 65 yasindaki Sengül Çolak, AA muhabirine, çocuklugundan beri güveç yapimiyla ugrastigini söyledi.
Güveç kabinin yemegin lezzetine lezzet kattigina dikkati çeken Çolak, söyle devam etti:
"Yapimi çok zahmetli. Dagin arkasindan, yolu olmayan noktalardan çamur aliyoruz. Her çamurdan da yapamiyoruz. Çamuru karistirip sonrasinda ayaklarimizla ezerek islatiyor, elimizle sekil veriyoruz. Tasla düzlestirip kurutuyor, tandirda yakiyoruz. Birçok islemden geçiriyoruz. Simdi kullanimi zor diye çelik tencereler tercih ediliyor. Önceden yemekler bu kaplarda yapilirdi. Bu ürünü yapip köy olarak satardik. Güveç kabi verip arpa, bugday, un gibi malzemeler alarak geçimimizi saglardik."
Çolak, güveçleri köye gelen özel müsterileri ile tüccarlara sattiklarini anlatti.
- "Topragi sirtimizda daglardan tasiyoruz"
Emekli ögretmen Sehri Çolak (67) da Dölek güvecinin en ayirt edici özelliginin bölgenin toprak karisimindan üretilmesi oldugunu aktardi.
Güveç kaplarinin topraktan üretilmis bir tür organik yemek kabi oldugunu belirten Çolak, "Bu güveç kaplarinin yapildigi topragi sirtimizda daglardan tasiyoruz. Yeni yerler bulduk ama oralara da yol açilmasi gerekiyor. Yoksa inanilmaz zahmetli bir tasima süreci var. Yetkililerden de bu noktada destek bekliyoruz." dedi.
Esi Sengül Çolak'in güveç yapimi konusunda maharetli oldugunu, kendisinin de yardim ettigini dile getiren Çolak, kaplarin kalite ve büyüklügüne göre fiyatlarinin 25 ile 80 lira arasinda degistigini ifade etti.
Çolak, 20 kisinin yemek yiyecegi büyüklükte güveçler yapabildiklerini de kaydederek, bu kaplarda yapilan yemegin lezzetinin arttigini ve bir hafta bozulmadan saklanabildigini vurguladi.
- "Ürüne talep çok ama eskisi kadar yapan yok"
Köy sakinlerinden Naci Balaban ise güveç yapiminin kusaktan kusaga aktarilan ve özellikle kadinlarin basrolde oldugu bir sanat olduguna isaret etti.
Bir zamanlar köyde herkesin güveç yapip satarak geçimini sagladigini, kitlik zamanlarinda dahi köyde sikinti yasanmadigini anlatan Balaban, "Bölge illerine kamyon kamyon güveç satardik. Hanlar güveçlerimizle dolardi. Erzurum'dan Agri'ya her yere Dölek güveci giderdi." ifadelerini kullandi.
Balaban, ürüne talebin çok oldugunu ama eskisi kadar yapanin kalmadigini, gençlerin çok ilgi göstermedigini belirterek, özellikle ramazanlarda çok ilgi gördügünü sözlerine ekledi.
Daglardan Getirilen Çamurla Üretilen 'Dölek Güveci' Zamana Direniyor
Gümüshane'nin cografi isaretli 'Dölek güveci' asirlardir el emegiyle çamurdan üretilerek, içinde pisen yemeklere lezzet katiyor Usta Sengül Çolak: 'Dagin arkasindan, yolu olmayan noktalardan çamur aliyoruz. Her çamurdan da yapamiyoruz. Çamuru karistirip sonrasinda ayaklarimizla ezerek islatiyor, elimizle sekil veriyoruz. Tasla düzlestirip kurutuyor, tandirda yakiyoruz. Birçok islemden geçiriyoruz'