DAP BKI'nin Tarimsal Sulama Ve Okuma Kültürü Projelerine Etki Analizi Yapildi

Hazirlanan raporda, desteklenen tarimsal sulama ve okuma kültürü projelerine yönelik detayli analizlere ve degerlendirmelere yer veriliyor. Söz konusu sektörlerin sürdürülebilir büyümesinin ancak bütüncül bir kalkinma modeli ile hayata geçebilecegine dikkat çekilen etki analiz raporunda, Türkiye’nin lokomotif sektörlerinden birisi olan tarim sektörünün tarimsal sulama nedeniyle projelerden yararlanan çiftçilerin yüzde 80’in de memnuniyet olusturdugu ifade edildi. Etki Analiz Raporu, DAP Bölgesinde yer alan Agri, Ardahan, Bingöl, Bitlis, Elazig, Erzincan, Erzurum, Hakkari, Igdir, Kars, Malatya, Mus, Sivas, Tunceli ve Van illerinde DAP Idaresi tarafindan desteklenen sulama projesi ve okuma kültürünün gelistirilmesi projelerinin incelenmesinden olusuyor.

En büyük destek tarimsal sulamaya

2013 yilindan itibaren özellikle kirsal kalkinma basta olmak üzere sosyal projelerden olusan toplam bin 920 proje için yaklasik 900 milyon lira destek saglayan DAP Bölge Kalkinma Idaresi, 2013-2020 yillari arasinda desteklenen ‘Küçük Ölçekli Tarimsal Sulama Projeleri’ ile 2016 yilinda desteklenmeye baslanan ‘DAP Bölgesi Okuma Kültürünün Gelistirilmesi Projeleri’ni hayata geçirdi. Bugüne kadar DAP bütçesinden en büyük pay Küçük Ölçekli Tarimsal Sulama Projelerine aktarildi. Bu sayede 835 adet tarim arazisine sulama projesi gerçeklestirildi.

Tarim sektörünün dönem dönem ivme kaybetse de, üretimi ve verimliligi artiran proje destekleriyle yeniden büyümeye basladigi degerlendirildi.

Projelere ilk defa etki analizi yaptirildi

DAP Bölgesinin önemli gelir kaynagi olan tarim sektöründe, tarimsal sulama projeleriyle; sulanan alanlarin miktari ve sulama kapasitesi ile üretim ve verimlilikle birlikte istihdam artmis mi? sorularina cevap aranmis; üreticilerin modern sulama yöntemlerini benimseme düzeyleri ve yüksek fiyatli tarimsal ürün üretimine geçisleri ile göç ve tersine göç durumlari sorgulanmis, bunun yani sira gelir ve refah düzeylerindeki durumlari arastirilarak, çikan sonuçlar rapor halinde sunuldu. Çalismayla; desteklenen projelerin sosyal ve ekonomik etkileri irdelenmis, gelecekte benzer projeler için önerilerde bulunulmustur. Ayrica, 2004-2020 yili verileri kullanilarak, desteklenen projelerin ekonomik ve sosyal etkileri, parametrik ve parametrik olmayan ekonometrik yöntemlerin yani sira istatistiki yöntemler ile analiz edilmis ve odak grup görüsmeleri ile degerlendirilerek, önümüzdeki yillarda tavsiye niteliginde yol haritasi ortaya konulmustur. Tarimsal sulama ile ürün gruplarinda üretim alani arttikça üretim miktarinin arttigi, özellikle meyve ve tahil üretiminde istihdama etkisinin de olumlu yansidigi raporda yer aldi. Tarimsal sulamada, projenin en güçlü yanlari “verimliligi artirmasi”, “bitki desenini degistirmesi”, “çesitliligi artirmasi” ve “tarimsal sulamada su kaybini önemli ölçüde azaltmasi” seklinde özetlendi.

DAP Bölge Kalkinma Idaresi Baskanliginca desteklenen “Küçük Ölçekli Tarimsal Sulama Projeleri”nin kullanicilar tarafindan yüzde 80 oraninda tarimsal faaliyetleri, yüzde 79 oraninda tarimsal istihdami ve yüzde 71 oraninda hayvancilik faaliyetlerini, yüzde 80 oraninda ise sulama kapasitesini artirdigi; yüzde 78 oraninda sulama düzenini iyilestirdigi, yüzde 65 oraninda nadas alanlarini azalttigi, yüzde 62 oraninda münavebe uygulamalarini kolaylastirdigi, yüzde 65 oraninda çiftçilerin modern sulama konusundaki bilgi düzeylerini artirdigi, yüzde 76 oraninda islenen tarimsal üretim alanlarini artirdigini, yüzde 77 oraninda tarimsal üretim miktarini artirdigi, yüzde 70 oraninda tarimsal ürün çesidini artirdigini, yüzde 68 oraninda bitki desenini çesitlendirdigini, yüzde 62 oraninda potansiyeli yüksek tarimsal ürün üretimine geçisi artirdigini, yüzde 72 oraninda tarimsal alt yapinin güçlenmesine katki sagladigi, yüzde 79 oraninda tarimsal üretimde verimliligi artirdigi, yüzde 72 oraninda çiftçilerin sayisini arttirdigi, yüzde 62 oraninda disa göçü azalttigi, yüzde 9 oraninda çiftçilerin gelir düzeylerini artirdigi, yüzde 74 oraninda yerel kalkinma düzeyini artirdigi bulgularina ulasildi. Ayrica, çiftçi egitimine de özel önem verilmesi gerektigi üzerinde duruldu. Projelerin analiz çalismalari 15 ilde yürütülmüs, ekonomik ve sosyal etkileri, parametrik ve parametrik olmayan ekonometrik yöntemlerin yani sira istatistiki yöntemler ile analiz edilmis ve odak grup görüsmeleri ile degerlendirildi.

142 adet OKUGEP projesi degerlendirildi

DAP’in 2016-2021 yillari arasinda destekledigi 142 adet OKUGEP için de etki analizi yapildi. DAP Bölgesinde okuma kültürünün gelistirilmesi amaciyla desteklenen proje kapsaminda, projelerin ekonometrik ve rasyonellik düzeylerini belirleyen yaklasimlardan faydalanildi. DAP tarafindan egitim-ögretim faaliyetlerini desteklemek ve kütüphanecilik bilincini gelistirmek üzere 2016-2021 döneminde 87 adet OKUGEP’in uygulandigi 15 Ilin 35 Ilçesi bu kapsamda degerlendirmeye alindi. Yapilan çalismada; paydaslarin agirlikli bölümünün OKUGEP’in; ögrencilerin yüzde 90’ninin okuma aliskanliklarini, yüzde 62’sinde yetiskinlerin okuma aliskanliklari ve yüzde 90’nda ise ögrencilerin kütüphanelerden yararlanma düzeyini artirdigini, yetiskinlerin kütüphanelerden yararlanma düzeyini artirdigini (yüzde 66), ögrencilerin arasindaki sosyal ve kültürel etkilesim düzeyini artirdigini (yüzde 85), ögrencilere ilave sosyal ve kültürel etkinlik alani sagladigini (yüzde 89), yetiskinler arasindaki sosyal ve kültürel etkilesim düzeyini artirdigini (yüzde 68), ögrencilerin bireysel gelisimlerini destekledigini (yüzde 89), ögrencilerin kütüphanelere ve kitaplara karsi bakis açilarini iyilestirdigini (yüzde 90), yetiskinlerin kütüphanelere ve kitaplara karsi bakis açilarini iyilestirdigini (yüzde 75), ögrencilerin okul basari düzeylerini artirdigini (yüzde 74), ögrencilerin nitelikli zaman kullanimini artirdigini (yüzde 82), yetiskinlerin nitelikli zaman kullanimini artirdigini (yüzde 52), örgün egitim-ögretim faaliyetlerini destekledigini (yüzde 87), yaygin egitim-ögretim faaliyetlerini çesitlendirdigini (yüzde 78), egitim çagindaki nüfusun okullasma oranini artirdigini (yüzde 56) yetiskin nüfusun okur-yazarlik düzeyini artirdigini (yüzde 49), egitimde firsat esitsizliklerinin azalmasina katki sagladigini (yüzde 78), yerel kalkinma düzeyini artirdigini (yüzde 57) ifade edildi. Yapilan çalismada odak grup görüsmeleri gerçeklesmis, bu görüsmelere 4-15 yas araligindaki proje paydasi katilmis ve tematik sorularla, ‘OKUGEP’lerin güçlü yanlari’ ile ‘gelismeye açik yanlari’ degerlendirmeye tabi tutulup, paydaslarin kütüphanelere saglanan yayinlarin sayisinin artirilmasi ve çesitlendirilmesi istendi.