Davutoğlu uranyum takası konusunda net

Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, Türkiye, İran ve Brezilya tarafından imzalanan uranyum takası anlaşmasıyla ilgili, "Sürece güvenim tam. Yaptırımlar gündemde tutularak ortalık bulandırılmasın. İran nükleer programının geleceği üzerine taraflar iyi niyetle konuşmalıdır" dedi. Davutoğlu, İran ile varılan uranyum takasıyla ilgili anlaşma konusunda, "Gün yeni şüphe beyanları dile getirme, karşılıklı yeni suçlamalar günü değildir. Yoğun çaba ve büyük emeklerle son derece önemli bir başarı elde edilmiştir. Gün, bütün tarafların sorumluluk duygusu içinde nihai barışı tesis etme günüdür" dedi.

Davutoğlu, varılan anlaşmayla uluslararası toplumun en önemli ilkesel 3 talebinin karşılandığını belirtti; "Operasyonel olarak son derece önemli olan bir takvim de ortaya konulmuştur. Bu takvim nedir? İran, bir hafta içinde Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu'na (IAEA) bu konudaki iradesini yansıtan ve anlaşmayı da ekine koyan bir metin gönderecek. Bu konudaki taahhüdünü IAEA'ya da beyan edecek. Sonra yüzde 20 zenginleştirilmiş uranyumu temin edecek Viyana Grubunun onayı sonrasında da en geç 1 ay içinde uranyumu Türkiye'ye verecek. Uranyum Türkiye'de en fazla 11 ay kalacak ve 12. ayın bitimine kadar da Viyana Grubu, 120 kilogramlık orta zenginleştirilmiş uranyumu Türkiye tarafına iletecek ve Türkiye bunu İran ile değiş-tokuş edip, bu anlaşmazlığın tümüyle bertaraf edilmesinin önü açılacak" dedi.

"Ortada bir belirsizlik söz konusu değildir" diyen Davutoğlu, "İran tarafında net bir siyasi irade vardır ve buna imza koyan Türkiye ile Brezilya gibi uluslararası itibarı yüksek, sözü söz olan ülkeler imza atmıştır ve bu bir takvime bağlanmıştır. Bundan sonra spekülasyonları ve muhtemel şüpheleri dile getirmeler değil, oturup, sağlanan bu temin üzerinde gerçek bir barışın önünün açılması gerekmektedir. Bizim uluslararası topluma çağrımız budur. Gün yeni şüphe beyanları dile getirme, karşılıklı yeni suçlamalar günü değildir. Yoğun çaba ve büyük emeklerle son derece önemli bir başarı elde edilmiştir. Gün, bütün tarafların sorumluluk duygusu içinde nihai barışı tesis etme günüdür" dedi.

"Güvenin hakkını vereceğiz"

İran yönetiminin Türkiye'ye duyduğu güveni ispat ettiğini belirten Davutoğlu, İran halkının Türkiye'ye, Cumhurbaşkanı'na, Başbakanı'na duyduğu güveni bu anlaşmayla gösterdiğini söyledi.

Davutoğlu, "Biz bu güvenin hakkını vereceğiz. Bize verilecek emanet, İran'ın malı olmaya devam edecek. Ama bu emaneti, anlaşmanın şartlarının yerine getirilmesine kadar elimizde kendi emanetimiz olarak muhafaza edeceğiz. Bu, devlet geleneği son derece güçlü olan Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin garantisidir. Bu garantiye, hem müttefiklerimiz hem komşumuz itimat etmelidir. Bu garantinin arkasında, Türkiye'nin her şartta duracağının teminatının olduğunu da bilmelidirler. Bundan sonra atılacak adımların soğuk kanlı şekilde ve yapılan taahhütlere uygun şekilde yürütülmesi büyük önem taşımaktadır" diye konuştu.

Anlaşmaya imza atılmasının sürecin bir aşaması olduğunu, süreci takip etmeye devam edeceklerini belirten Davutoğlu, dün Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile, akşam saatlerinde de eski ABD Başkanı Bill Clinton ile görüştüğünü, bir ay sonra Çin Dışişleri Bakanı ile görüşeceğini, bugün de bütün BM Güvenlik Konseyi daimi ve daimi olmayan üyeleriyle telefonla temas kuracağını anlattı.

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın, özellikle daimi üyelerin liderleriyle görüştüğünü kaydeden Davutoğlu, Obama'nın Başbakan Edoğan'a hitaben yazdığı mektubun karşılığını bulacağını ve bu noktada Türkiye'nin sağladığı hususların Obama nezdinde de Başbakan Erdoğan tarafından teyit edileceğini söyledi.

Brezilya Dışişleri Bakanı Celso Amorim ile imza attıkları metnin, BM Genel Sekreteri, BM Güvenlik Konseyi üyelerine iletileceğini ve BM metni haline dönüştürüleceğini ifade eden Davutoğlu, "Böylece, belli bağlayıcılığı olan, bir anlamda taahhüt içeren bir BM metni dokümanı haline getirilecek. Bundan sonraki süreci de adım adım takip edeceğiz. Bizim yeni dış politika yöntemimiz görülmüştür. Başladığımız işi takip ederiz, yorulmayız, yılmayız ve sonuna kadar siyasi iradeyi kullanıp, her türlü psikolojik problemi, eşiği aşarak netice almaya çalışırız. Bunun arkasında Türkiye'nin itibarı vardır, Türkiye'nin emekleriyle ortaya konan uluslararası itibar vardır. Diplomasimizin güvenilirliği vardır. Bu güvenilirliği sonuna kadar değerlendirmeye devam edeceğiz" diye konuştu.

"Küresel barışta önemli bir eşik aşıldı"

Davutoğlu, son dönemde yapılan en önemli atılımın Tahran'da nükleer uranyumun değiş-tokuşu konusunda yapılan anlaşma olduğunu belirterek, bu anlaşmanın bölgesel ve küresel barış için son derece önemli bir eşiğin aşılmasını sağladığını kaydetti.

Dışişleri Bakanı Davutoğlu, "Uluslararası toplum, Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu, 'P5 artı 1' ile İran arasında son yıllarda artan düzeyde yaşanan karşılıklı güven bunalımı, gerilimler söz konusu olmuştur. Dünkü anlaşmayla her şeyden önce güven bunalımının aşılması konusunda önemli bir eşik geçilmiştir. Bunu ısrarla vurguluyorum. Son 30 yıla bakıldığında, İran'ın mutabık şekilde gerçekleştirdiği en önemli diplomatik açılımlardan biri, dün söz konusu olmuştur. Bu psikolojik eşiğin aşılması, ümit ederiz ki bölge ve dünyaya yeni bir barış rüzgarı estirir" dedi.

"Bu psikolojik eşiğin aşılması kolay olmamıştır. Çok büyük çabalar sarf edilmiştir. Alınan sonucun, doğru okunması lazım. Alınan sonucun hem İran hem de 'P5 artı 1' tarafından başta ABD olmak üzere doğru okunması ve ortaya çıkan yeni durumun hakkıyla değerlendirilmesi lazım" diyen Bakan Davutoğlu, "Geçmişte birçok fırsatlar kaçmış olabilir, bugün fırsatın kaçmasına izin verilmemesi lazım. Bu psikolojik eşiğin aşılmasından sonra ayrıca dünkü anlaşmada son derece operasyonel unsurlar yer almıştır. Dünkü anlaşma, sadece psikolojik güven metni değildir, iyi niyetin beyanı da değildir. İyi niyet beyanı da vardır" şeklinde konuştu.

Bakan davutoğlu, "İran tarafından gerçekten son derece önemli bir adım atılmıştır, güvenin aşılması konusunda. Ama onun kadar kadar önemli ve hatta onun zeminini hazırlaması bakımından son derece operasyonel yönü iyi tanımlanmış, haftalar ve aylarca müzakereler sonucunda elde edilen bir metin var" ifadelerini kullandı.

Davutoğlu, Türkiye'nin bölgesinde savaş, yaptırım, bunalım ve problem alanları istemediğini, barış, güvenlik, istikrar ve huzur istediğini belirtti.


CNN Türk