Degisen Dünyada Dijital Ebeveyn Ve Çocuk

Çocuklarda ve gençlerde internet kullaniminin yaygin olduguna ve bu konuda ebeveynlere düsen görevlere dikkat çeken VM Medical Park Samsun Hastanesi, Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Klinigi’nden Uzm. Dr. Sümeyra Firat, uyarilarda bulundu. Uzm. Dr. Firat, “Ebeveynlerin internette uzun süre vakit geçirmeleri ve çocuklarin da vakit geçirmelerini normallestirmeleri (çocugun yapacak baska bir seyi yok, sikiliyor demek gibi), internetin uygunsuz kullanimini ve kullanim süresini artirdi. Bunun yani sira, internetin uygun sekilde kullanilmamasi ve uzun süre kullanilmasi insan yasamini birçok alanda olumsuz etkilemektedir. Özellikle pandemi dönemi ile birlikte okullarin kapanmasi, çocuklarin ve gençlerin uzun süre disari çikamamalari, sosyal aktivitelerden uzak kalmalari internette daha fazla vakit geçirmelerine sebep oldu” diye konustu.



“Uzun süre internet kullanimi sosyal iliskileri azaltir”

Pandemi dönemi ile birlikte ebeveyn ve çocuklarin internette uzun süre vakit geçirdiklerine dikkat çeken Uzm. Dr. Sümeyra Firat, uzun süre internet kullanimi olan çocuk ve gençlerin karsilasabilecegi olumsuzluklari su sekilde siraladi:

“Göz sagliginin etkilenmesi. Ekrana maruz kalma sirasindaki durus sekli nedeni ile postur bozukluklari. Fiziksel aktivitenin azalmasi nedeni ile kas agrilari. Dikkat bozuklugu. Uykuya dalmakta güçlük yasanmasi, uykuyu erteleme, gece uyanik olma, gündüz uyuma. Beslenme düzenin degismesi (internet basinda sürekli yemek yeme seklinde kilo alma ya da yemek yemegi ihmal edip kilo kaybi olmasi). Akademik ve ev içindeki sorumluluklari ihmal etme. Bunlardan dolayi ders basarisinda düsme ve aile ile çatismalar yasama. Sosyal iliskilerinin azalmasi, bir süre sonra ihtiyaç hissetmemesi, asosyal olmasi ve arkadaslarini kaybetmesi. Önceden zevk aldigi aktivitelerden zevk alamamasi. Genelde çevirim içi çok sayida kisi ile oynanan oyunlarin farkli zaman dilimlerinde yasayan dünyanin dört bir yanindan insanla birlikte oynanmasi nedeni ile yer ve zaman algisinin azalmasi. Sanal dünyada ayri bir kisilik olusturmasindan dolayi gerçek yasamda kimlik sorunlari yasamasi. Oyun sirasinda sanal bir rekabet ve yapay olarak grup halinde hareket etme. Kisinin gerçek hayatta gerçek bir gruba ait olma ya da basari için mücadele etme isteginin azalmasi. Internet araciligi ile her türlü zorbaliga maruz kalmasi.”

“Çocuklar yetiskinlerin söylediklerinden çok yaptiklarindan ögrenir”

Internet kullaniminin hayatin bir parçasi oldugunu, çocuklari tam olarak internetten uzak tutmanin da dogru olmadiginin altini çizen Firat, “Öncelikle üzerinde durulmasi gereken konu küçük yaslardan itibaren çocuklarla; bilgisayar, telefon, tablet ve televizyon kullanimin hangi amaçla ne kadar süre kullanmasinin uygun oldugu ifade edilmelidir. Hangi risklerle karsilasabilecegi, o zamanlarda ne yapmasi gerektigi yasina uygun sekilde anlatilmali ve sonraki süreçte de takip edilmelidir. Ebeveyn de bu kurallara uyarak çocuklarina rol model olmalidir. Jung’un da dedigi gibi çocuklar yetiskinlerin söylediklerinden çok yaptiklarindan ögrenir. Çocugun günlük hayatini zenginlestirecek faaliyetler içerisinde olmasini saglamak, aile içi iletisimi artirmak (sofraya birlikte oturmak, birlikte zaman geçirmek gibi) internetin saglikli kullanim sürecindeki is birliginizi kolaylastiracaktir. Çocugun tüm günü bossa, ne yapacagini bilemiyorsa, internette vakit geçirmesine sinir koymak zor olacaktir. Siklikla ebeveynler bu konuda kendileri ikna oldularsa, çocuklarina da bunu uygulamalari kolaylasir. Internet kullanim sürecini takip ederken öncelikle ebeveynin bu konunun neden önemli oldugunu, niçin takip etmesi gerektigini, çocugun tek basina kontrolü saglamasinin mümkün olmadigi bilmesi gerekir. Ebeveyn, internetin saglikli kullanimi ögretmenin gerekliligine inandiginda dogru bir iletisim kurmanin temelleri atilabilir ve buna uygun davranmalari kolaylasir” seklinde konustu.



Ailelere öneriler

Son olarak ebeveynlere tavsiyelerde bulunan Uzm. Dr. Sümeyra Firat, sunlari söyledi:

“Çocugunuza cep telefonu ve tableti mümkün oldugunca geç alabilirsiniz. Diz üstü bilgisayar yerine tasinamayan masa üstü bilgisayar kullanabilirsiniz. Bilgisayarin salon ya da oturma odasi gibi yalniz kalinmayan ve açik bir ortamda olmasini saglayabilirsiniz. Internette neler yaptigini kontrol edebilirsiniz. (hangi oyunlari oynuyor, hangi sitelere giriyor, ne tarz videolar izliyor, kimler ile görüsüyor gibi ). Çocugun bilgisayara dalip gitmesini, diger uyaranlarla engelleyebilirsiniz. (ara sira sohbet amaçli soru sormak gibi). Küçük yaslardan itibaren bilgisayar, tablet, cep telefonu için gün, yer, zaman kisitlamasi uygulayabilirsiniz. Her yas dönemi için ne kadar süre ve ne amaçla kullanacagi birbirinden farklidir.”