Denizli'de 1906 Yıllık Heykel Laodikya'da Bulundu

Denizli’nin Pamukkale ilçesinde kazıları devam eden Laodikya Antik Kenti’nde arkeoloji dünyasına yeni bir harika daha eklendi. Prof. Dr. Celal Şimşek başkanlığında yürütülen kazılarda, M.S. 113 yılında yapıldığı belirlenen Roma imparatoru Traian’a ait 356 parçaya bölünmüş heykel bulundu. 3 metre boyunda olan ve üzerinde semboller bulunan heykelin özellikleri bakımından dünyada eşi ve benzerinin bulunmadığı kaydedildi. Yanında elleri arkadan bağlı Dacialı düşman askerinin de tasvir edildiği Traian heykelinin, üzerinde zırh ve ayrıca düşmanlara karşı acımasız ancak dostlara karşı koruyucu, dostluk ve bereketi anlatan, sanatı koruyan ve güçlü bir imparator olduğunu anlatan simgeler bulunuyor.

"İMPARATOR TRAIAN GERÇEKTEN BİR ASKER İMPARATOR"

Laodikya Antik Kenti Kazı Heyeti Başkanı Prof. Dr. Celal Şimşek, İmparator Traian’a ait heykelin antik kentte 15 yılda yapılan kazı çalışmaları sırasında bulunan en önemli eserler içinde olduğunu söyledi.

Şimşek, "Geçmişin en önemli ve en uzun yazıtı, ‘Su Yasası’ bu heykelle birlikte ortaya çıkarıldı. M.S. 113 yılında yapıldığı ortaya çıkarıldı. Çünkü M.S. 117’de imparator ölüyor. Bugüne kadar İmparator Hadrian heykelleri çoktur ama böyle İmparator Traian ait heykeller bu düzeyde nitelikli sanat yönüyle ve bu büyüklükte maalesef heykel bugüne kadar bulunamadı. Tabi burada imparator kalite yönüyle, gerçekten imparatoru gören bir sanatçı tarafından yapılmış olması gerekiyor. Yüzündeki portre özellikleri çok ciddi. Çünkü imparator Traian gerçekten bir asker imparator, Roma sınırlarını en üst seviyeye ve en geniş halini aldıran imparator. Bunun yanında tüm hazineyi dolduran bir imparator" dedi.



"DÜNYADA BÖYLE BİR ESER YOK"

Şimşek, heykelde bulunan sembolleri ve heykelin yapılma sebebini ise şöyle anlattı:

"Özellikle kısa kiton ve sol kolundan aşağı düşen imparator giysisi yer alıyor. Zırh üzerinde de imgeler çok net algılanıyor. Özellikle zırhın üstten bağlama bölümünden Jüpiter’in yani gök tanrısının şimşeği yer alıyor. Göğsünün tam orta bölümünde Medusa yer alıyor bu da imparatorun korkutucu yönünü göstermesi bakımından önemli. İki tane karşılıklı griffon var, griffon tanrı Apollon’un sembolü. Apollon’u güzel sanatları koruyan tanrı olarak görüyoruz. Burada imparatorun güzel sanatları koruduğu akla geliyor. Ortada da bir krater yani su kabı var. Bu griffonlar ön bacaklarını yani patilerini su kabına doğru uzatmışlar zaten üstte de suyu dalgalı olarak yapmış sanatçı. Su Yasası ile birlikte Laodikya’ya çift hatlı gelen traventerden yapılmış borularla, kemerlerle gelen su yolunu yaptıran imparator olarak görülüyor. 30 bin denaryus vermiş. Ben o günkü hesaba göre yaptım yaklaşık 300 bin TL vermiş imparator. Bunun arkasından da Laodikya çok zengin bir kent olduğu için bunun altında kalmayarak emsal olarak muazzam bir heykel yaptırarak bu çeşmeye koymuşlar. Bekli de dünyanın her yerinden insanlar gelip bu eseri burada görecekler. Olay bu yönüyle de önemli. Gerçekten hem oran bakımından hem de portre bakımından gerçekten bugün bu imparator heykelini bulmanın mutluluğunu yaşıyoruz. 356 parça çünkü çeşmede depremde altta kalmış. Dünyada böyle bir eser yok. 1906 yıllık M.S. 113 yılında yapılmış."

Öte yandan, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy da antik kenti gezerek bulunan İmparator Traian heykeli ile birlikte diğer eserleri inceledi.

(Ali İbileme/İHA)