Deprem Tahmini İçin Geocosmo'nun Araştırması Sürüyor

Doğa Hareketleri Araştırmaları Derneği (DOHAD) ile deprem kestirimi amacıyla istasyonlar kuran GeoCosmo Araştırma Merkezi'nin Türk-Fransız asıllı başkanı Ronald Karel, depremleri önceden tahmin edebilmek için temelin hazır olduğunu söyledi.

Merkezi İngiltere'ye taşınan GeoCosmo Araştırma Merkezi'nin 22 Şubat'tan bu yana başkanlığını yürüten Ronald Karel, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Japonya'da uygulanmaya başlayan "Erken Uyarı Sistemi" sayesinde depremin yıkıcı etkisinden hemen önce elektriklerin kesilip nükleer santralların faaliyetlerinin durdurulabildiğini ancak sistemin hayat kurtarma konusunda yetersiz olduğunu savundu.

Atmosferdeki hareketlerle jeolojik sinyallerin bir arada değerlendirilmesine imkan sağlayacak bir sistemle depremlerin önceden kestirilmesinin mümkün olduğuna inandıklarını aktaran Karel, GeoCosmo olarak Romanya ve Gürcistan'da iş birlikleri yaparak çalışmalara başladıklarını, bu ülkelere Azerbaycan ve Yunanistan'dan da bilim insanlarının katıldığını ifade etti.

Türkiye'de de DOHAD ile iş birliğine giderek, istasyonlar kurma çalışmaları yaptıklarını belirten Karel, ilk olarak geçen yıl temmuz ayında Silivri'de DOHAD'ın var olan istasyonuna yeni sensörler ilave ettiklerini hatırlattı.

İstasyondan elde edilen verilerin Dokuz Eylül Üniversitesi Bilgisayar Bölümü ile yaptıkları anlaşma çerçevesinde bu üniversiteye aktarıldığını belirten Karel, "Depremleri ele alıp önceden meydana gelen sinyalleri okuyoruz. Lakin Silivri ve çevresinde 5.0 kuvveti veya daha üstün bir deprem olmadı. Bu yüzden DOHAD ile yurdumuzun güney ve güney batı bölgelerimizdeki belediyelerle ile de iş birliğine girdik, ümit ederiz yakın bir tarihte belirli bir sonuca ulaşırız." ifadelerini kullandı.

İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Uzay ve Metoroloji Bölümü'nden Prof. Dr. Orhan Şen'in katkılarıyla gelecek uydu verilerinden de yararlanacaklarını kaydeden Karel, şöyle konuştu:

"Depremleri kestirebilmek için yegane yolun temeli hazır. Bu da bütün parametrelerin incelenmesi, sensörlerin kaydettiği sinyallerin kıyaslanması ile mümkün. Böylelikle yer altında oluşabilecek stresin tam yerinin kestirmesi mümkün olabilecek. İdeal bir çalışma için ancak iki istasyon arasında en fazla 75 kilometre olmalı ve her bir istasyonda değişik gazları ölçen aletlerin de mevcut olması ve her bir yer istasyonun birbirleriyle bağlantılı olması gerekiyor."

Sadece yer altını inceleyerek deprem tahmini yapmanın mümkün olmadığının ortaya çıktığını savunan Karel, "Ülkemizde hele İstanbul hakkında deprem tahmini yapan birçok akademisyenin ne derece yanıldıklarına hep şahit oluyoruz. 1999 yılından beri İstanbul hakkında onlarca deprem tahmini yapıldı ve hiçbirisi tutmadı. Bu tahminlere her nedense Japonlar, Fransızlar da katıldılar ve sonuç yok. Çünkü deprem tahmini yapabilmek için deprem ön sinyallerine hakim olmak lazım. Değişik disiplinler gerektiren bu araştırmalara yaklaşmayan yer bilimcileri, deprem konusunda hakim olmamışlar ve bu gidişle hakim olamayacaklardır." ifadelerini kullandı.

Pilot bir proje için 2 milyon dolarlık bir bütçenin yeterli olacağını kaydeden Karel, projenin başarılı olması halinde sistemin çok büyük bütçelerle dünyaya satılabileceğini de işaret ederek, şöyle konuştu:

"Bizim ekibimiz tamamdır. Yer istasyonlarını kuracak kapasitemiz mevcuttur.İTÜ Uzay ve Meteoroloji bölümü uydu verileriDokuz Eylül Üniversitesi Bilgisayar Bilimleri bölümü yazılımı yapmaktadırlar. Lakin sismologların ve jeologların bizlere el vermeleri işlerimizi ve araştırmalarımızı son derece kolaylaştırır. İleriki yıllarda başka bir ülkede GeoCosmo'nun çalışmalarının IP ve patentlerinin alındığını gördüğümüz zaman her şey çok geç olmuş olacaktır. NASA Ames de yıllarca laboratuvarlarda testler yapıldı ve hatta Dr. Freund NASA Goddard Space'de çalıştı. Bizler depremleri önceden kestirebileceğimizi çok iyi biliyoruz. Bu konunun devletler için inanılmaz mühim olduğunu da biliyoruz. Her bir istasyonun bütçesi aşağı yukarı 20 bin dolardır. Sağlıklı bir pilot proje için 20 istasyon kurulmalıdır. Yazılımlar, bakım, personel ve olası bütün masraflar dahil, üç yıllık bütçe 2 milyon dolar civarındadır. Bunun üç sene sonra getirisini hayal bile edemiyorum."