Diyanet İşleri Başkanı Prof. Dr. Mehmet Görmez Çin‘de

Cumhuriyet tarihinde ilk kez Diyanet İşleri Başkanı seviyesinde gerçekleşen ziyarette imzalanan protokolle Çin‘de yaşayan Müslümanlarla var olan ilişkiler en üst seviyede sağlıklı bir zemine oturmuş oldu. İmzalanan protokole göre bundan böyle Çin‘de yaşayan Müslümanlar din eğitimi almak isteyen çocuklarını hem imam hatiplere, hem ilahiyat fakültelerine, hem de yüksek lisans ve doktora yapmak üzere Türkiye‘ye gönderebilecekler. Tüm masrafların Türkiye Diyanet Vakfı tarafından karşılanması kararlaştırılan

protokole göre Çin‘de 40 bin camide görev yapan 50 bin imam ve ahuntlardan isteyenler Türkiye‘de hizmet içi eğitime tabi tutulabilecekler.

Diyanet İşleri Başkanlığı ile Çin Din İşleri Bakanlığı ve Çin İslam Cemiyeti arasında ilk kez imzalanan bu protokolle başta Kur‘an-ı Kerim olmak üzere pek çok İslami kaynak eser ve klasikler Çinceye çevrilebilecek ve bu yayınlar iki kurumun ortak yayını olarak Çin‘de oluşturulacak matbaada basılabilecek. Protokolün diğer maddelerine göre 2012 yılında Pekin‘de 2013 yılında ise İstanbul‘da müşterek dini sosyal kültürel fuarlar açılabilecek, bilimsel etkinlikler düzenlenebilecek.

Öte yandan, her yıl kutsal topraklara 15 bin hacı adayı gönderen Çin İslam Cemiyeti ile hac ve umre konularında ortak tecrübe alışverişine gidilecek. Cami restorasyonları, eğitim merkezi inşası, tarihi eserlerin korunması ve bakımı gibi konularının da yer aldığı 14 maddelik protokol son yıllarda olumlu yönde ivme kazanan Çin-Türkiye ilişkilerinde dönüm noktası olma özelliği taşıyor.

"İSLAM TARİHİNDE ÇİN‘İN, ÇİN TARİHİNDE İSLAM‘IN ÖZEL BİR YERİ OLMUŞTUR"

İki ülke arasında ilk kez dini ve kültürel düzeyde bir anlaşmaya imza atmanın mutluluğunu yaşayan Diyanet İşleri Başkanı Prof. Dr. Mehmet Görmez, Çinlilerle Türklerin, Çin Halk Cumhuriyeti ile Türkiye Cumhuriyeti‘nin tarihleri boyunca yakınlıklarının, ilişki ve etkileşimlerinin her iki ülkenin de tarihleri açısından son derece önemli olduğunu belirtti. "İslam tarihinde Çin‘in, Çin tarihinde İslam‘ın özel bir yeri olmuştur" diyen Prof. Dr. Görmez, imza töreninin ardından yaptığı açıklamada, "Bilhassa 13.

asırdan 19. asra kadar Çin topraklarında yaşayan Müslümanların tıpkı Osmanlı tarihinde olduğu gibi barış içinde birlikte yaşama konusunda önemli bir tecrübeyi bütün insanlığa sunmuş olmasını takdirle yad etmek gerekir. Modern zamanlarda Avrupa‘da 20 milyon Müslüman yaşadığı halde iki ülke hariç hiçbirinin hala İslamiyet‘i resmen kabul etmemiş olmasını dikkate alırsak Çin‘in tarihinde farklı din ve kültürlere gösterdiği müsamaha daha büyük bir önem kazanmaktadır" dedi.

Çin Halk Cumhuriyeti ile Türkiye Cumhuriyeti arasında son yıllarda yükselen siyasi ve ekonomik ilişkilerin ise sevindirici olduğunu belirten Görmez, ilişkilerin kalıcı olmasının yolunun kültürel ilişkilerle beslenmesi olduğunu vurguladı. Görmez, şöyle devam etti:

"İşte Çin Din İşleri Bakanlığı‘nın daveti, Diyanet İşleri Başkanı olarak bu ziyaretimiz ve bu ziyaretimizde imzaladığımız protokol bu ilişkilerin temellerini daha da sağlamlaştırarak yepyeni sayfalar açacaktır. Çin Medeniyeti‘nin önemli bir özelliği olarak tarihte inşa edilen bu ilişkileri, farklı dinleri farklı kültürleri yan yana yaşatma tecrübesini, modern zamanlarda daha kalıcı kılmak, her türlü yanlışlıktan ve aşırılıktan uzak olarak istikbale taşımak için her seviyede din eğitiminin ve din

hizmetlerinin bilgi temelli ve ahlak eksenli olarak sürekli geliştirilmesinde zaruret vardır. Türkiye hem Diyanet İşleri Başkanlığı ile hem her seviyeden orta ve yüksek seviyede din eğitimi kurumları ile hem de sahih bilgiyi esas alan dini yayınları ile bu alanlardaki tecrübelerini hiçbir etnik ayrım yapmadan Çin‘de yaşayan bütün Müslüman kardeşleriyle paylaşmaya hazırdır."

İmzalanan protokolün beş farklı alanda işbirliği ön gördüğüne de değinen Görmez, başlıkları maddeler halinde şöyle sıraladı:

"Din eğitimi, Din Hizmetleri, Hac ve umre hizmetleri, Dini yayınlar, başta Kur‘an-ı Kerim yayını olmak üzere her alanda dini yayınlar, bilimsel, sosyal ve kültürel etkinlikler."

İmza törenine Diyanet İşleri Başkanı Prof. Dr. Mehmet Görmez ve Çin Halk Cumhuriyeti Din İşleri Bakanı Wang Zuoan‘ın yanı sıra T.C. Pekin Büyükelçisi Murat Salim Esenli, Diyanet İşleri Başkanlığı Dış İlişkiler Genel Müdürü Prof. Dr. Mehmet Paçacı, Milli Eğitim Bakanlığı Din Öğretimi Genel Müdürü Prof. Dr. İrfan Aycan, Diyanet İşleri Başkanlığı Müslüman Ülke ve Topluluklar Daire Başkanı Erdal Atalay, Basın ve Halkla İlişkiler Müşaviri Abdülkadir Özkan katıldı.

Öte yandan, 22 Haziran 2011 Çarşamba günü Çin İslam Cemiyeti ile de bir işbirliği protokolü imzalanacak. İmzalanan protokollerin ardından Pekin‘den ayrılarak Hui Müslümanlarının yaşadığı Ning Xia Özerk Bölgesine gidecek olan Diyanet İşleri Başkanı Prof. Dr. Mehmet Görmez, Müslüman nüfusun yoğun olarak yaşadığı bölgede incelemelerde bulunarak Hui Müslümanlarını ziyaret edecek. Başkan Görmez‘in temaslarını tamamlamasının ardından Cumartesi günü yurda dönmesi bekleniyor.