Komisyon, 78'liler Vakfı'nca Türkiye genelinde başlatılan ''Diyarbakır Cezaevi İnsan Hakları Müzesi Olsun'' kampanyası kapsamında toplanan ve komisyona iletilen 100 bin imzayı içeren başvuruyu karara bağladı.
Kararda, 12 Eylül 1980 askeri darbe rejimi tarafından Sıkıyönetim Özel Askeri Ceza ve Tutukevi olarak kullanılan Diyarbakır Askeri Cezaevi'nde yaşanan insanlık dışı muamelelerin, insanlık hafızasında önemli izler bırakmış bir yapıt olduğu kanısının toplum tarafından paylaşıldığına vurgu yapıldı. Bir daha bu tür acıların yaşanmaması açısından söz konusu cezaevinin sembolik anlamda da olsa Ankara Ulucanlar Cezaevi'nde olduğu gibi müzeye dönüştürülmesinin yararlı olacağı, toplumsal barışa katkı sağlayacağı değerlendirilmesinde bulunuldu.
- "İlmi ve teknik yardımda bulunulabilecek"
Talepler çerçevesinde Adalet, Kültür ve Turizm ile Milli Savunma bakanlıklarının da görev alanlarıyla ilgili görüşlerini isteyen komisyon, kararında bu görüşlere de yer verdi.
Adalet Bakanlığı komisyona gönderdiği yazıda, Diyarbakır'da D ve E Tipi ceza infaz kurumlarının bulunduğu, her iki kurumun da Diyarbakır'ın ihtiyacını karşılamaktan uzak olduğu belirtildi.
Yazıda, 2 adet T Tipi, 1 çocuk, 1 kadın ve 1 açık ceza infaz kurumundan oluşan kampüs ile 2 adet T tipi, 2 adet yüksek güvenlikli ve 1 adet hastaneden oluşan ceza infaz kurumlarının ihalelerinin yapıldığı ifade edilerek, her 2 grup ceza infaz kurumunun hizmete alınmasının ardından Diyarbakır E Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu'nun durumunun değerlendirileceği kaydedildi.
Kültür ve Turizm Bakanlığı'ndan gelen yazıda ise Diyarbakır'ın Sur ilçesinde Türkiye'nin en büyük müze komplekslerinden birinin yapılması yönündeki çalışmaların sonuçlanma aşamasına geldiğine dikkat çekildi. Yazıda, "Özel Müzeler ve Denetimleri Hakkında Yönetmelik hükümleri doğrultusunda başvuruda bulunulması halinde söz konusu yapıda özel müze oluşturulması için Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü'nce ilmi ve teknik yardımda bulunulabilecek" denildi.
Milli Savunma Bakanlığı ise Diyarbakır Cezaevi'nin 1988'den sonra Adalet Bakanlığı'na devredildiğini bildirdi.
Diyarbakır Cezaevi, 12 Eylül 1980 askeri darbesinden sonra işkence iddialarıyla ön plana çıktı. Bugüne kadar Diyarbakır Cezaevi'nde uygulanan işkence yöntemleriyle ilgili birçok belgesel çekildi ve kitaplar yazıldı.
Diyarbakır Cezaevi'nin Müze Yapılması Talepleri
TBMM Dilekçe Komisyonu, Diyarbakır Cezaevi'nin müzeye dönüştürülmesinin yararlı olacağı, toplumsal barışa katkı sağlayacağı kararına vardı.