Alici, “beynin bir bölgesine giden dolasimin birkaç dakikadan daha fazla kesilmesiyle bölgedeki beyin hücrelerinin tahrip olmasi sonrasinda hastada gelisen görme, konusma, vücudun belli bölgelerinde hareket ya da his kaybi durumu” olarak tanimlanan inmenin her yil yaklasik 200 bin kiside görüldügünü ifade etti.
Inme hastaliginda risk faktörlerinin genetik etkenler ve ilerleyen yas disindaki büyük çogunlugunun önlenebilir olduguna vurgu yapan Doç. Dr. Gökhan Alici, “Tütün mamulleri ve alkol gibi zararli aliskanliklar damarlarda plak olusumunu artirdigindan inme risk faktörleri arasinda ilk siralarda yer aliyor” dedi.
Hipertansiyon, halk arasinda seker hastaligi olarak bilinen diyabet, yüksek kolesterol, fiziksel aktivite eksikligi, hareketsiz yasam ve bunun dogal sonucu olan obezitenin diger risk faktörlerini olusturdugunun altini çizen Doç. Dr. Alici, yag, seker ve tuz orani yüksek beslenme aliskanliginin da inme riskini artirdigini ifade etti.
Sah damari tikanikligi denince en çok korkulan durumun inme oldugunu belirten Alici, “Beyin dokusunun nörolojik sisteminde kalici ya da geçici olarak fonksiyon bozuklugunun en önemli nedenini sah damari tikanikligi olusturuyor. Ülkemizin yaklasik 85 milyon nüfusunun her yil 200 bin’inde inme vakasi görülüyor” uyarisinda bulunarak, söyle devam etti:
“Iskemik inme yani temel olarak damarin tikanmasina, kan akiminin iletilmesinde yetersizlik olmasina bagli inme gelismesi durumudur. Toplumda gelisen inmelerin yaklasik yüzde 80’i iskemiye, yaklasik yüzde 20’si de basta hipertansiyon olmak üzere çesitli nedenlerden kaynaklanan kanamaya bagli olarak gelismektedir. Beyne pihti atmasi olarak ifade edilen durum sah damarindaki tikanmadan kaynaklanmaktadir.”
Damar tikanikligi yapan her seyin sah damarini da tikadigini belirten Alici, “Damarlar her yerde ayni, yani ayni risk faktörleri geçerli. Yasin ilerlemesi, seker, tansiyon, sigara, erkek olmak, ailede damar hastaligina yatkinlik ve yüksek kolesterol. Tedavide bunlari modifiye ediyoruz. Yani tikanmaya yol açan nedenleri ortadan kaldirmaya çalisiyoruz. Yapacagimiz tedavi eslik eden risk faktörlerine göre degisiyor” dedi.
Doç. Dr. Gökhan Alici, eskiden belli bir yüzdenin üzerinde tikaniklik varsa hastayi felç birakmissa bunlarin tek tedavi yönteminin ameliyat oldugunu animsatarak, söyle devam etti:
“Oysa artik stentleme islemi yapiyoruz. Tikali yere stent yerlestirip pihti atmamasi için orayi stabilize ediyoruz. Eger hastadaki darlik yüzde 60’in üzerinde degilse risk faktörlerini ortadan kaldiriyoruz. Rutin taramayi herkese önermiyoruz ancak, hastanin çok fazla risk faktörü bir arada ise anjiyo ya da ilaçli tomografi ile oradaki darligin seviyesini ölçebiliyoruz.”
Doç. Dr. Alici, aniden gelisen inme vakalarindaki belirtilere de dikkati çekerek, su uyarilarda bulundu:
“Yüz, kol veya bacakta vücudun tek tarafinda görülen his ve güç kaybi, bilinç bulanikligi, konusmada zorlanma ya da hiç konusmama, dengesiz yürüme, yutkunma güçlügü, tek gözde ya da her iki gözde gelisebilen görme kaybi, ani baslayan bas agrisi ve bas dönmesi inme belirtisi olabilir. Bu nedenle hastalarin bu tür belirtilerde vakit geçirmeden en yakin saglik kurulusuna basvurmalarini tavsiye ediyoruz.”
Inmeden sonra tam iyilesmenin mümkün olup olmadiginin da halk arasinda en fazla yöneltilen sorular oldugunu belirten Doç. Dr. Alici, “Inme tedavisi görüp normal hayatina dönen çok sayida hasta bulunmakla birlikte, burada belirleyici unsur beyindeki hasarin derecesidir. Erken tani ve hizli müdahale ile beyindeki hücre hasarinin ilerlemesini önleyebiliyoruz” dedi.
Türkiye Istatistik Kurumu (TÜIK) tarafindan 2023 yilinda açiklanan verilere göre, 2020 yilinda 507.938 kisi hayatini kaybetti. Ölümlerin 183.109 (%36)’unun nedeni kalp damar sistemi hastaliklarindan kaynaklandi. Ayni yil inmeden ölüm kaydi sayisi 35.880 olup tüm ölümlerin %7,2’i ve kalp damar hastaliklari kaynakli ölümlerin %19,6’sina karsilik geliyor. Bu veriye göre 2020 yilinda her on bes dakikada bir Türk insani inme nedeniyle kaybedildi.
Doç. Dr. Alici Açiklamasi 'Yilda 200 Bin Kisiye Inme Iniyor'
Saglik Bilimleri Üniversitesi Adana Sehir Egitim ve Arastirma Hastanesi Kardiyoloji Uzmani Doç. Dr. Gökhan Alici, sah damarindaki tikanma ile gelisen ve halk arasinda “inme” olarak bilinen hastaligin yaslanan nüfusla birlikte önemli bir saglik sorunu haline geldigini ve yaslanan nüfusla birlikte her geçen yil artis gösterdigini bildirdi.
