Kocaeli’nin Gölcük ilçesi Asagi Ulasli Mahallesi sinirlarinda yer alan ve 1. Derece Arkeolojik Sit Alani ilan edilen arazi, halk arasinda ’manastir tepe’ olarak biliniyor. M.S. 1. yüzyilda insa edildigi tahmin edilen Dogu Roma kültür mirasi olan tarihi alan, gün yüzüne çikarilmayi bekliyor. Asirlardir tarihin izlerini tasiyan manastir içerisinde ise büyük sur duvari, tek katli büyük çatisiz yapi, iki adet büyük yer alti mahzen girisi, piramit seklinde dev kayalar, devrilmis haç islemeli sütunlar ve yapi kalintilari bulunuyor. Manastir tepenin, mübadele dönemlerinde de (1923) Rumlar tarafindan aktif olarak kullanildigi, daha sonra Rum köyünün Yunanistan’a göç ettirilmesinin ardindan bosaltildigi biliniyor. Birden fazla dönemi içinde barindiran Dogu Roma mirasi tepede, rölöve, restitüsyon ve restorasyon çalismalarinin yapilabilmesi için kurumlar arasi temaslar sürüyor.
Ulasim: engebeli arazi, yabani otlar ve dikenli çalilarin arasindan geçmek
Denize hakim konumda bulunan tepenin ulasimi ise zorlu yollardan yapiliyor. Tarihi yapiyi ulasmak için engebeli arazilerden, sert kayalardan, yabani otlar ve dikenli çalilarin arasindan geçmek gerekiyor. Doganin içinde saklanan kültür mirasi, yüzyillardir dikenlerin arasindan çikarilmayi bekliyor. Vatandaslar ise tarihi manastir tepesinin restore edilerek, turizme kazandirilmasini talep ediyor.
"Kurtulus savasina kadar burada yasam vardi"
Manastir tepenin, asirlardir yerlesim yeri olarak kullanildigini söyleyen vatandas Fikri Gümüsgöz (59), "Gördügümüz kadariyla burada Roma kalesi var. Bulundugumuz alanin, kralligin giris karakolu görevini üstlendigini düsünebiliriz. Kurtulus savasina kadar burada yasam vardi. Savas dönemlerinde bölgemizde yasayan dedelerimiz savasa gidince, burasi da bos kaldi. Hatta manastir tepe bölgesinde yasayan Rumlarin, Türklerin Yunanlara karsi yenilecekleri zannederek, bölgede yasayan vatandaslara eziyet ettikleri iddia ediliyor. Savasi Türkler kazaninca da Rumlar da burayi terk etmisler" dedi.
"Restore edilmesini bekliyoruz"
Manastir tepenin hemen asagisinda da Roma lahdi olduguna deginen Gümüsgöz, söyle konustu:
"Onun gibi birkaç lahit daha vardi, onlar müzeye götürüldü. Toprak altinda kalan lahitlerin oldugunu düsünüyorum. Manastir tepenin içerisinde su sarnici var, kalemiz var. Bir kisim yerleri yikik. Tiyatro oldugunu biliniyor. Su anda her sey agaçlik içinde. Açildigi zaman çok sey çikacagini tahmin ediyoruz. Biz 40 yil önce bu alanda daha rahat geziyorduk, o zamanlar çok yapi vardi. Zaman içerisinde harap olmus. Incelenip, tarihi bilgilerinin netlesmesini istedik. Bir buçuk metre kalinliginda duvarlari olan yapi var zaten. Sur duvarlari var. Onlarin da kayda deger oldugunu görüyoruz. Alanin restore edilmesi ve bakim yapilmasi için karar çikardilar, bekliyoruz. 3 bin yillik bir yapi bu. Ayakta durduguna göre demek ki bir degeri var. Bugün yapilan yapilar 60 yil dayaniyor ama bu 3 bin yildir ayakta."
"39 yil önce geldigim yeri simdi zor buldum"
Mensur Keskin (61) ise manastir tepe içinde kilisenin de bulundugunu belirterek, "Ayni zamanda su sarniçlari, dinlenme alanlari vs. gibi alanlar da var. Yaklasik 300 metre boyunda kaleler var. Sanirim alanin kaymamasi için kaleler yapilmis ve bu sekilde emniyete alinmis. Kurtulus savasina kadar burada Rumlar emniyet içinde yasamislar. Tarih tarihtir. Sonuçta burasi su an bizim elimize geçmis. Biz yetkililerimizden yollarin açilmasini istiyoruz, burayi kesfetsinler. Bizde yardimci oluruz. Yollari açsinlar ve tarihi meydana çikarsinlar. Buralar ziyaret edilsin. Burasi güzel bir tepe, manzarali tepe. Ben buraya en son 1982’de gelmistim. O zaman buralar temizdi, ben sasirdim. Zor bulduk burayi, bakim istiyor" diye konustu.
Dogu Roma Imparatorlugu'nun Gözdesi Olan Kentte, Asirlardir Kesfedilmeyi Bekleyen Cevher
Kocaeli’nin Basiskele ilçesinde sert kayaliklar ile dikenli yollarla geçilebilen bir bölgede bulunan, geçmiste Dogu Roma Imparatorlugu’na baskentlik yapan 3 bin yillik manastir kalintilari, yeniden ortaya çikarilarak turizme kazandirilmayi bekliyor.