GÖKSEL YILDIRIM - Bilkent Üniversitesi öğrencileri, hareket bozuklukları olan hastaların rehabilitasyon sürecinin sensörler ve simülasyon yardımıyla çok daha etkin yürütülmesini sağlayacak sistem geliştirdi.
Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Bölümü öğrencileri, Türk sanayisinin önde gelen kuruluşlarıyla iş birliğiyle gerçekleştirilen Sanayi Odaklı Bitirme Projeleri etkinliğinde teknoloji tabanlı çeşitli çözümler üretti.
Bu kapsamda son sınıf öğrencileri Salih Can, İdil Gökalp, Elvin Hajızada, Serdar Köse, Ahmet Narman ve Muzaffer Özbey, şirket mentoru Tolga Sönmez'in desteğiyle HAVELSAN için Tedavi Takibi ve Hareket Simülasyonu geliştirdi.
Projede, ataletsel ölçüm birimleri kullanılarak hareket takip teknolojisi uygulandı. Bu sayede rehabilitasyon sürecindeki hastaların zaman içindeki hareket gelişiminin takip edilmesi amaçlandı. Vücudun belli bölgelerine yerleştirilen sensörlerle gerçek zamanlı vücut simülasyonu elde edildi. Geliştirilen arayüz sayesinde de hasta ve doktorların kolayca kullanabileceği bir ürün oluşturulmasına çalışıldı.
Hastanın çeşitli uzuvlarının hareket verilerinin toplanıp uzmanlara en doğru şekilde iletilmesiyle gelişim süreci gözlemlenebilecek, tedavi doğru şekilde uygulanacak ve ayarlanabilecek.
- 3 boyutlu vücut simülasyonu
Sistemde hareket ölçümleri için 9 serbestlik derecesine sahip ataletsel sensör (3 eksenli ivmeölçer, 3 eksenli jiroskop, 3 eksenli manyetometre) kullanılıyor. Sensörlerden elde edilen veriler işlenip, bir araya getirilip, konum ve oryantasyon temelli vücut modellemesinde kullanılıyor. Tüm vücut hareketlerini yakalayabilmek için birden fazla 9 serbestlik dereceli sensör, vücudun çeşitli bölgelerine konumlanacak şekilde giyiliyor.
Hareket verisi, ana bilgisayara mikrodenetleyiciye bağlı düşük enerjili bluetooth modülü kullanılarak gönderiliyor. Gönderilen veri, hastanın 3 boyutlu vücut simülasyonunun çıkarılabilmesi için kullanılıyor, ayrıca sonradan yapılacak analizler için kaydediliyor.
Son ürünün, vücudun farklı bölgelerine yerleştirilmiş en az 10 üniteden oluşması ve bu ünitelerin 9 serbestlik dereceli sensör modülü, mikrodenetleyici, bluetooth modülü (anten) ve güç devresi içermesi planlanıyor.
Yazılım seviyesinde de sensör verilerinin anlamlı ve etkili şekilde görülebileceği bir simülasyon ve görüntüleme programı yazıldı ve bu arayüz programı aynı zamanda rehabilitasyon süreci boyunca egzersiz takibi için kullanılabiliyor.
- Hastayı doktora götürüyor, yanlışlarda uyarıyor
Proje ekibinden İdil Gökalp, AA muhabirine yaptığı açıklamada, projeyi hareket bozukluğu olan hastaların rehabilitasyon sürecini daha rahat geçirebilmeleri için geliştirdiklerini söyledi.
Çözümlerinde hastanın vücut hareketlerinin takip edilip bilgisayar ortamında görselleştirilebildiğini anlatan Gökalp, bu bilginin internet üzerinden doktorun önüne gitmesiyle tedavi sürecinin uzaktan yönetilebildiğini ifade etti.
Gökalp, rehabilitasyon sürecinin uzaktan bile takip edilebilmesi sayesinde hastaya çeşitli yönergeler verilebileceğini, hareketlerin doğru yapılıp yapılıp yapılmadığının kontrol edilebileceğini, hastadaki gelişimin istenilen herhangi bir anda görülebileceğini belirtti.
Hastanede hastaya verildiğinde kolayca giyilebilecek ve kullanabilecek bir tasarım yaptıklarını dile getiren Gökalp, ayrıca hastanın kendisine sunulan yönergelere uymaması, hareketleri doğru yapmaması durumunda sesli geri bildirimlerle uyarıldığını kaydetti.
Doktora Hastanın Simülasyonu Gidecek
Hareket bozukluğu tedavisi için evinde egzersiz yapan hastalar, sensör ve simülasyon teknolojileri yardımıyla hastaneye gitmelerine gerek kalmadan doktorları tarafından yakından takip edilebilecek Bilkent Üniversitesinde geliştirilen sistem sayesinde hastaların üzerindeki sensörler yardımıyla evde yapılan egzersiz sırasında toplanan veriler simülasyona dönüştürülüp doktora ulaştırılacak, tedavi sürecinin en doğru şekilde yürütülmesi sağlanacak.
