Down Sendromlular Da İş Hayatına Atılmak İstiyor

HİKMET FARUK BAŞER - Down Sendromu Derneği ile Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Özel Eğitim Bölümü Zihin Engellilerin Eğitimi Ana Bilim Dalı'nın yaptığı ortak araştırmanın sonuçlarına göre, down sendromlu bireylerin yüzde 98'i çalışmak istiyor.

Proje yürütücüsü Özel Eğitim Bölümü Başkanı Prof. Dr. Atilla Cavkaytar, AA muhabirine yaptığı açıklamada, down sendromlu bireyler için ülke genelinde bir araştırma yaptıklarını söyledi.

Araştırma kapsamında 50 down sendromlu birey ve aileleriyle görüştüklerini anlatan Cavkaytar, araştırma sonucuna göre down sendromlu bireylerin yüzde 98’inin çalışmak istediğinin ortaya çıktığını aktardı.

Cavkaytar, 'Neden çalışmak istiyorsun?' sorusuna down sendromlu bireylerin yüzde 72'sinin 'para kazanmak', yüzde 54'ünün 'ailesine destek olmak', yüzde 48'inin 'arkadaş edinmek ve evlenmek', yüzde 24'ünün 'istediklerini almak', yüzde 22'sinin de 'zaman geçirmek için' yanıtını verdiğini ifade etti.

- En çok hizmet sektöründe çalışmak istiyorlar

Bireylerin daha çok hizmet sektöründe çalışmak istediklerini dile getiren Cavkaytar, şöyle devam etti:

''Araştırmaya katılan down sendromlu bireyler, garsonluk, ofis işi, temizlik, otel görevlisi, kuaförlük, mağaza görevlisi, market görevlisi olarak çalışmak istiyorlar. Çalışmada, bireylerin yüzde 74’ü bir işe girebilmek için hiçbir girişimde bulunmadığını, yüzde 13'ü kursa katıldığını, yüzde 10'u iş yerleriyle görüştüğünü ancak kabul edilmediğini, yüzde 2’si belediye ile görüştüğünü dile getirdi. Bireylerin yüzde 30'u çok işçi çalıştıran yerlerde ve devlet kurumlarında, yüzde 22'si evde, yüzde 20'si korumalı iş yerlerinde, yüzde 15'i az işçi çalıştıran yerlerde çalışmak istediğini belirtirken, yüzde 4’ü bir fikri olmadığını ifade etti.''

- Aileler çocuklarının işe girmesi için girişimde bulunmuyor

Cavkaytar, ailelerin yüzde 78'inin çocuklarının işe girmesiyle ilgili daha önce hiçbir girişimde bulunmadığını belirterek, ''Ailelerin yüzde 33'ü çocuklarının çalışmaya başlamasıyla öz güven kazanmasını, yüzde 24'ü sosyal ilişkilerinin gelişmesini, yüzde 16'sı çocuklarının kendi hayatlarını sürdürebilir hale gelmesini ve yüzde 16'sı kendi hayatlarını yönetmeyi öğrenmesini beklediğini söyledi. Yani kişisel gelişim ve bağımsızlık ana hedef.'' ifadelerini kullandı.

Ailelerin yüzde 31'inin ilk tercih olarak çocuklarının restoran, lokanta veya kafeteryada çalışmasını istediğini anlatan Cavkaytar, ''Ankete katılanların yüzde 18’i turizm ve otelcilik, yüzde 12’si ise market sektörünü seçti. Mağazacılık sektörü aileler tarafından ikinci seçenek olarak tercih edildi. Ailelerin bu sektörler içerisinde çocukları için tercih ettiği işler ise getir-götür, ofis ve temizlik işleri oldu.'' dedi.

- Aileler en çok sosyal güvenceyi önemsiyor

Ailelerin yüzde 84’ünün çocuklarının iş koçu eşliğinde çalışmasını istediklerini dile getiren Cavkaytar, şunları söyledi:

''Ailelerin yüzde 43’ü çocuklarının haftanın beş günü yarım gün şeklinde, yüzde 31’i ise çocuklarının tam zamanlı, yani haftanın beş günü günde sekiz saat şeklinde çalışmasını istiyor. Aileler çocuklarının serbest piyasa koşullarında ya da korumalı iş yerlerinde çalışmaları konusunda ise eşit oranda görüşe sahipler ancak yüzde 84’ü çocuklarının işe alışma aşamasında iş koçu ile çalışmasını talep ediyor. Bu da bize gösteriyor ki ailelerin önceliği çocuklarının güvenliği ve çalıştıkları işte başarılı olmalarını sağlayacak düzenlemelerin olması. Ücret politikaları açısından beklentilere bakıldığında ise ailelerin yüzde 39’u çocuklarının çalışması durumunda asgari ücret kazanmasını, yüzde 20’si çocuklarının aynı işi yapan kişilerle aynı ücreti almalarını istediğini belirtti. Yüzde 29’unun ise hiçbir ücret beklentisi yok.''

Cavkaytar, ailelerin yüzde 80’inin, çocuklarının çalıştıkları yerde sosyal güvencelerinin olmasını istediğini aktararak, çocuklarının servis ve yemek parası haklarının da olmasını beklediklerini kaydetti.