Düzce Üniversitesi Bilimsel ve Teknolojik Araştırmalar Uygulama ve Araştırma Merkezi (DÜBİT) Müdür Yardımcısı Dr. Öğretim Üyesi Pınar Sevim Elibol, ihtisaslaşma çalışmalarında kilit rol oynayan ve bölgenin lider test ve analiz merkezi olan DÜBİT hakkında önemli bilgiler aktardı.
2010 yılında kurulan ve 2013 yılında tam olarak faaliyete geçen DÜBİT’in; 12 test ve analiz laboratuvarı ile toplam 825 m2 alanda hizmet verdiğini belirten Dr. Öğr. Üyesi Pınar Sevim Elibol, kuruluş sonrasında Düzce Üniversitesi Tasarım-Prototipleme ve Test Merkezi, Düzce Üniversitesi Bilimsel ve Teknolojik Araştırmalar Uygulama ve Araştırma Merkezi (DÜBİT) Altyapısının Güçlendirilmesi projeleriyle birlikte 3,2 milyon liralık MARKA desteği ile Merkezin cihaz altyapısını daha da güçlendirdiğini ifade etti.
TÜRKAK akreditasyonlu ve Tarım Bakanlığından yetki belgeli merkez
Genel hedefi Düzce’de bulunan kamu ve özel sanayi kuruluşlarının test ve analiz ihtiyaçlarını karşılamak olan DÜBİT’in, bu hedefe ulaşmak için test ve analiz hizmetlerini akredite olarak ve yetki belgeli bir şekilde, ulusal ve uluslararası düzeyde kabul edilebilecek şekilde gerçekleştirmek için çalıştığını söyleyen Elibol, bu kapsamda yürütülen çalışmalar sonucunda Merkezin, 2017 yılında Tarım ve Gıda Bakanlığından ‘Tarımsal Amaçlı Bitki ve Sulama Suyu Analiz Laboratuvarları Yetki Belgesini’ ve 2018 yılında da ‘TÜRKAK 17025’ akreditasyon sertifikasını aldığını dile getirdi.
7 yılda toplam 40 bin analiz
Hali hazırda 2’si doktoralı olmak üzere, 9 kişilik uzman kadrosu ile 7 yılda yapılan toplam yaklaşık 40 bin analiz yapan DÜBİT’in, 2018 yılında yüzde 79’u sanayi kaynaklı olmak üzere 340 bin TL ciro ile çalışmalarına devam ettiğini sözlerine ekledi.
İhtisaslaşma çalışmalarında çiftçiler için verimlilik analizleri
DÜBİT’in ihtisaslaşma çalışmalarındaki rolünden söz eden Düzce Üniversitesi öğretim üyesi Elibol, “İhtisaslaşma kapsamında bizim ile çalışan çiftçilerimizin topraklarında verimlilik analizleri yapılmaktadır. Bu kapsamda Üniversitemizle beraber tıbbi ve aromatik bitki yetiştiriciliği yapacak çiftçilerimizin toprak örneğini nasıl alacaları konusunda bilgi vermekteyiz. Böylece çiftçilerimizin daha işin başından itibaren toprak numunelerini analize en uygun şekilde getirmelerini sağlamaya çalışıyoruz. Böylece bu bize mümkün olduğunca en sağlıklı şeklinde uygulamalarımızı yapma imkânı sağlıyor. Ayrıca sadece toprakla ilgilenmiyoruz. Yaptırdığımız gübre uygulamaları sonucunda ortaya çıkan bitkilerin de kalitelerini kontrol ediyoruz. Böylece elde edilen tüm ürünlerin yüksek kalite standartlarına ulaştırmak için çiftçilerimize elimizden gelen yardımı yapmaya çalışıyoruz. Bu sayede de Düzce bölgesinde elde edilen ürünlerin bu iş birliği ile çiftçimize emeklerinin geri dönüşlerinin en iyi şekliyle olmasını sağlamak istiyoruz” şeklinde konuştu.
Bitkilere özgü gübre programları
Toprak analizlerinin önemine dikkat çeken Dr. Öğr. Üyesi Pınar Sevim Elibol, “Tarımı yapılan bitkilerden yüksek verim ve kaliteli ürün almak için bitkilerin hastalık ve zararlılara karşı korunması gibi su ve besin ihtiyacının giderilmesi de gereklidir. Bitkiler, yetiştirildikleri dönem boyunca topraktan yüksek miktarda bitki besin maddelerini kaldırmaktadırlar. Düzenli olarak her yıl aynı bitki besin maddelerinin, aynı oranlarda topraktan kaldırılması, toprakların dengesiz şekilde tüketilmesine neden olduğu gibi, ilerleyen süreçte meydana gelen toprak yorgunluğu, yetiştirilen bitkilerde verim ve kalitede ciddi azalmalara neden olacaktır. Bu durumun önüne geçilmesinde gübre uygulamaları son derece önem taşımaktadır. Merkezimizde gerçekleştirilen toprak analizlerinde, toprakların fiziksel ve kimyasal verimlilik durumları incelenerek, yetiştirilen bitkilere özgü gübre programları verilmektedir” ifadelerini kullandı.
Çiftçilerden gelen taleplere göre çalışma
Toprak analizlerinin nasıl başladığı ile ilgili süreç hakkında bilgiler paylaşan Elibol, “DÜBİT yönetimi olarak, bu laboratuvarın genel amacının bölgenin analiz ihtiyaçlarını karşılamak olduğunu düşünmekteyiz. Bu kapsamda bölgede yaptığımız yüz yüze görüşmeler ve çiftçilerden gelen talep üzerine bu konudaki çalışmalarımıza başlamış bulunmaktayız. Çiftçilerin toprak analiz yaptırmak istediklerinde farklı illere gitmek zorunda kaldığı, dışarı yaptırdıkları analiz sonucunda istedikleri verime ve bilgiye ulaşamadıklarını gördük. Bunun sonucunda öncelikle altyapı çalışmaları gerçekleştirip sonrasında da bakanlıktan yeterlilik belgesi almak için çalışmalara başladık ve 2017 yılında da Tarım ve Orman Bakanlığından yeterlilik belgemizi aldık. Bu kapsamdaki çalışmalarımızda sadece analiz hizmeti değil, bünyesinde yer alan ziraat mühendisleri vasıtası ile gübreleme tavsiyesi hizmeti de vermekteyiz. Bu kapsamda toprak analizlerine başladığımız 2016 yılından beri 3000’den fazla toprak analizi gerçekleştirmiş bulunmaktayız” dedi.
“Düzce tarım alanlarının verimli olduğu şeklinde bir genelleme yapabilir”
Elde edilen sonuçlara göre Düzce’nin toprak verimliliği ile ilgili değerlendirmelerde de bulunan Düzce Üniversitesi öğretim üyesi Elibol, “Yaptığımız analizlerin sonucunda, genel olarak Düzce tarım topraklarının hafif asit tepkimeye sahip, tuzsuz topraklar olduğunu görmekteyiz. Ayrıca topraklarımızın organik madde içeriklerinin orta ve yüksek seviyelerde olduğunu söylememiz mümkündür. Toprak organik maddesinin toprak verimliliği üzerine önemli etkileri bulunmaktadır. Bu etkilerden bahsetmek gerekirse, gerçekleştirilen sulama uygulamalarının etkinliğini arttırdığı gibi, uygulanan gübrelerin toprakta daha uzun süre kalarak, bitkilerin daha uzun süre dengeli bir şekilde beslenmelerine olanak tanıdığını bilmekteyiz. Türkiye topraklarının genel olarak organik madde içeriklerinin düşük olduğu göz önüne alınırsa, Düzce tarım alanlarının verimli olduğu şeklinde bir genelleme yapabiliriz. Her ne kadar alanlarımızın verimli olduğunu belirtsek de, eksilen bitki besin maddelerinin tamamlanmasında dengeli ve yeterli gübre uygulamalarının yapılması gerektiğini ve bu uygulamaların toprak analiz sonuçlarına göre gerçekleştirilmesini vurgulamalıyız” diyerek açıklamalarına devam etti.
“Çiftçilerimizin bitki seçimine yardımcı oluyoruz”
İhtisaslaşma çalışmalarında toprak analizlerinin oynadığı önemli role de değinen Elibol, “Her bitkide olduğu gibi tıbbi ve aromatik bitkilerin de yetiştirilecekleri alanlar ile ilgili özel istekleri vardır. Toprağın pHsı, arazinin yöneyi, ışıklanma ihtiyacı olduğu gibi. Sözünü ettiğimiz bazı kriterleri arazide gözlemleme şansına sahip olsak da, toprak verimliliği konusunda bazı etkenleri laboratuvarda incelememiz çok daha sağlıklı olmaktadır. Gerçekleştirdiğimiz analizler sayesinde elde ettiğimiz veriler ile çiftçilerimizin bitki seçimine yardımcı olmaktayız. Ayrıca yaptığımız toprak analizleri sonuçlarına göre en uygun yetiştiricilik şartlanın sağlanabileceği gübre tavsiyelerini de hazırlamaktayız ki hasada kadar olan sürede bitki kalitesinden ödün vermesin” dedi.
Tüm kalite içeriklerinin analizleri mümkün
Son olarak ihtisaslaşma kapsamında üretilen bitkilerin kalite analizleri üzerine yaptıkları çalışmalardan söz eden Dr. Öğr. Üyesi Pınar Sevim Elibol, “Tıbbi ve aromatik bitkiler ile ilgili belki de en önemli kısım burası. Her ne kadar artan verim ile elde edilen kazancın artacağını düşünsek de, bugün birçok ürünün daha yüksek fiyatlara satılması, bu ürünlerin kalite özelliklerinin yüksek olması ile mümkün olmaktadır. Tıbbi ve aromatik bitkilerde kalite özellikleri; bitkinin yetiştiriciliğinden tutun, hasat zamanı, hasat yöntemi ve hatta kurutulma şekline göre değişkenlik göstermektedir. Dolayısıyla elde edilen ürünlerin, içeriklerinde var olan etken maddeleri, uçucu ve sabit yağ içerikleri analiz edilmelidir. Merkezimiz altyapısında var olan cihazlarımız ile bu bitkilerde gerekli tüm kalite içeriklerinin analizlerini yapmamız mümkün olmaktadır. Üreticilerimiz ise bu analiz sonuçlarına göre üretmiş oldukları ürünlerin ilgili firmalara satışı sırasında zorluk yaşamamaktadırlar” diyerek sözlerini sonlandırdı.
DÜBİT Yedi Yılda 40 Bn Analiz Yaptı
DÜBİT Müdür Yardımcısı Dr. Öğretim Üyesi Pınar Sevim Elibol, ihtisaslaşma çalışmalarında kilit rol oynayan ve bölgenin lider test ve analiz merkezinin yedi yılda 40 bin analiz yaptığını söyledi.