Dünyaca Ünlü Ekonomistten ABD'ye 'Türkiye' Eleştirisi

Kolombiya Üniversitesi Dünya Enstitüsü Başkanı Prof. Dr. Jeffrey Sachs, ABD'de Türkiye aleyhine gündeme gelen yaptırım kararlarına karşı yapıcı bir yol bulunması gerektiğini belirterek, "Türkiye'nin üzerine gitmek tamamen bir yanlış anlamadır." dedi.

Sachs, TRT World'e yaptığı açıklamada, ABD'nin Suriye'den çekilme kararı, ülkenin kuzeyinde "Güvenli Bölge" oluşturulması ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın eşi Emine Erdoğan'ın himayelerinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yürütülen "Sıfır Atık Projesi"nin de aralarında bulunduğu birçok konuda değerlendirmelerde bulundu.

ABD'nin Türkiye'ye karşı aldığı cezai tedbirlere ilişkin ileriye dönük yapıcı bir yol bulunması gerektiğini belirten Sachs, "Türkiye'nin üzerine gitmek tamamen bir yanlış anlamadır. ABD'nin bu yaklaşımının Türkiye'nin her bir ihracat pazarına zarar verdiğini görüyorum." ifadesini kullandı.

Sachs, Türkiye için önemli bir pazar olan Irak'ta başlayan savaşın yalnızca yıkıma yol açmadığını vurgulayarak, aynı zamanda Türkiye'ye büyük bir mülteci grubunun gelmesiyle sonuçlandığını hatırlattı.

- "Müttefikinize daha ne kadar baskı yapabilirsiniz?"

Jeffrey Sachs, Türkiye'nin başka bir pazarı olan Suriye'ye yönelik operasyonun da milyonlarca mültecinin oluşmasına yol açtığını söyledi.

İran'ın da Türkiye için büyük bir ticaret ortağı olduğuna dikkati çeken Sachs, "ABD İran'a bütün dünyanın karşı çıktığı yıkıcı yaptırımlar uyguluyor. Her bir ülke buna karşı çıkıyor ama ABD, 'Biz kendi başımıza yaptırım uygulayacağız ve herkes buna uymak zorunda' diyor. Sonra ABD gelip Çin ile ticaret savaşları demeye başladı. Çin de Türkiye için başka bir pazar. Ekonomist olarak şunu söylüyorum, 'Müttefikinize daha ne kadar baskı yapabilirsiniz?" değerlendirmesinde bulundu.

- "Yenilenebilir enerjiye odaklanılmalı"

Sachs, petrol nedeniyle büyük güçlerin on yıllardır Türkiye'nin yakın ilişkide olduğu bölgelere akın ettiğini belirterek, petrole verilen önemin azalması ve gelecek yıllarda rüzgar, güneş gibi yenilenebilir enerjiye odaklanılması gerektiğini anlattı.

"Sıfır karbonlu" bir enerji sisteminin gerekliliğine vurgu yapan Sachs, "Aksi takdirde insanoğlunun neden olduğu iklim değişikliğiyle öleceğiz ama bu bölge için asıl mesaj şu; artık barış zamanı, teknoloji geliştirme zamanı, bölgedeki su, kum fırtınası, kirlilik kriziyle mücadele etmek için ekolojik farkındalık zamanı. Bunları savaşla değil, barışla başarabilirsiniz." diye konuştu.

Sachs, Emine Erdoğan'ın "Sıfır Atık" girişiminin bu kapsamdaki önemine işaret ederek, şöyle devam etti:

"Sağlığımız ve doğamızın bozulması açısından ciddi riskle karşı karşıyayız. Hanımefendi bu nedenle Türkiye için bu projeye start verdi. Konuyu Birleşmiş Milletlere (BM) taşıdı. Küresel iş birliği için büyük bir istek var, harika bir liderlik oldu. Türkiye'nin harika teknik üniversiteleri, şahane mühendisleriyle bu büyük kirliliğin ve çevre sorununun üstesinden gelme iradesi var. Sergilenen öncülüğe hayranım."

- "Suriye'nin yeniden yapılanmaya ihtiyacı var"

Prof. Dr. Jeffrey Sachs, Suriye'deki savaşın yıkıcı sonuçları olduğunu, bu ülkenin yeniden yapılanmaya ihtiyaç duyduğunu ve mültecilerin güvenli bir ortamda evlerine dönmeyi istediklerini söyledi.

ABD, Suudi Arabistan veya başkalarının desteklediği ücretli askerlerin hiçbirinin bölgede bulunmaması gerektiğini ifade eden Sachs, "Herkes barışın gerçekleşmesi için geri çekilmeli. Herkes Suriye'yi bir amaç olarak kullanıyor. Suriye'de veya Yemen'de şiddet devam ederse hiçbir şeyin işe yaramayacağını anlamalılar. Bu anlamda bölgede 'Savaşlara son verin, yeniden yapılanmaya başlayın ve ekonominin tekrar soluk almasına imkan tanıyın.' denmesi gerekir." dedi.

Sachs, Türkiye temasları kapsamında Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak ile de küresel ticaret ve Türkiye ekonomisini konuştukları bir görüşme gerçekleştirdi.

Prof. Dr. Jeffrey Sachs, iki kez Time dergisinin "En etkili 100 dünya lideri" listesine girdi ve 28 fahri derece aldı. New York Times, Sachs'ı "muhtemelen dünyanın en önemli ekonomisti" ve Time dergisi de "dünyanın en tanınmış ekonomisti" olarak tanımladı.

The Economist tarafından yapılan bir ankete göre de Sachs, yaşayan en etkili üç ekonomist arasında yer aldı.