Dünyada 2015 Böyle Geçti (3)

Mekke'de etkili olan fırtına nedeniyle Kabe'de bir vincin devrilmesi sonucu 110 hacı adayı hayatını kaybetti, 200'den fazla kişi yaralandı. Suudi Arabistan Kralı Selman bin Abdulaziz, vinç kazasında hayatını kaybedenler ve sakatlananların her birine 1 milyon riyal (780 bin lira), yaralananlara ise 500 biner riyal (390 bin lira) ödeneceğini açıkladı.

Kurban Bayramı'nın ilk günü Mina'da şeytan taşlama sırasında yaşanan izdihamda resmi rakamlara göre 769 kişi hayatını kaybetti, 934 hacı da yaralandı. Ancak İran, izdihamda ölenlerin sayısının 4 binden fazla olduğunu ileri sürdü.

Yılın üçüncü çeyreğine damgasını vuran bir diğer gelişme ise Viyana’daki nükleer görüşmeler sırasında İran ile 5+1 ülkeleri (Rusya, ABD, İngiltere, Çin, Fransa ve Almanya) arasında varılan anlaşma oldu.

Filistin Devleti'nin bayrağı, BM Genel Kurulunda alınan karar sonrasında düzenlenen törenle ilk kez Birleşmiş Milletler'de göndere çekildi.

Temmuz, ağustos ve eylül aylarının önemli gelişmeleri şöyleydi:

1 Temmuz

- Mısır'ın Sina Yarımadası'ndaki Refah ve Şeyh Zuveyd kentlerindeki kontrol noktalarına eş zamanlı olarak bomba yüklü araçlarla düzenlenen saldırılarda 17 asker hayatını kaybetti, 13 asker yaralandı. DAEŞ'e biat ettiğini duyuran "Sina Vilayeti" adlı örgütün üstlendiği saldırıların ardından ordunun yaptığı operasyonda 100'den fazla terörist öldürüldü.

2 Temmuz

- Nijerya'nın kuzeydoğusundaki Borno eyaletine bağlı Kukava kasabında Boko Haram militanlarının, camilere  düzenlediği saldırılarda 97 kişi hayatını kaybetti.

3 Temmuz

- Dünya turuna çıkan güneş enerjili uçak Solar Impulse 2, yaklaşık 7 bin kilometrelik yolun 8. etabını fosil yakıt kullanmadan aralıksız 120 saatte tamamlayarak Hawaii'ye indi.

5 Temmuz

- Yunanistan'da, kreditörlerin nakit akışının yeniden sağlanması karşılığında öne sürdüğü koşulları hükümetin kabul edip etmemesi konusunda düzenlenen referandumda Yunan halkının yüzde 61,31'i "hayır" dedi.

6 Temmuz

- Nijerya'nın Plateau eyaletinin başkenti Jos'ta düzenlenen 2 bombalı saldırıda 44 kişi öldü.

8 Temmuz

- Rusya, BM Güvenlik Konseyinde yapılan oylamada, Srebrenitsa Soykırımı'nı kınayan karar tasarısını veto etti. Böylece Srebrenitsa'da işlenen savaş suçlarının BM Güvenlik Konseyi tarafından da soykırım olarak nitelendirilmesi engellenmiş oldu.

9 Temmuz

- Tayland hükümeti, Çin'den geldiği belirlenen 90 Uygur'u Çin'e iade etti. Tayland'ın Çin'de ciddi insan hakları ihlalleriyle karşılaşabilecek Uygurları iade etmesi uluslararası toplumun tepkisini çekti.

10 Temmuz

- Hindistan ve Pakistan'ın Şanghay İşbirliği Örgütü'ne tam üyeliği için çalışmalar başlatıldı.

11 Temmuz

- Yemen'de insani yardım için Ramazan'ın sonuna kadar devam edecek geçici ateşkes ilan edildi.

- Avrupa'da, İkinci Dünya Savaşı'nın ardından yaşanan en büyük insanlık trajedisi olarak kabul edilen Srebrenitsa Soykırımı'nda hayatını kaybeden 136 kurbanın cenazesi, kılınan cenaze namazının ardından Potoçari Anıt Mezarlığı'nda toprağa verildi.

14 Temmuz

- İran'la BM Güvenlik Konseyi'nin 5 daimi üyesi ve Almanya (P5+1 ülkeleri) arasında Viyana'da süren nükleer müzakerelerde anlaşmaya varıldı.

- Amerikan Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA),  "New Horizons" (Yeni Ufuklar) uzay aracının, "gizemli gezegen" olarak bilinen Plüton'a en yakın uçuşu sırasında çektiği fotoğrafları paylaştı. Yayınlanan fotoğraflardan, cüce gezegende jeolojik hareketlilik olduğu ve gezegenin bazı bölgelerinde hareket eden buz kütleleri bulunduğu anlaşılıyor.

15 Temmuz

- California Üniversitesi ve Gladstone Kalp ve Damar Hastalıkları Enstitüsü araştırmacıları, yetişkin bir insandan aldıkları deri dokularından elde edilen kök hücrelerinden büyüyen ve atan kalp dokusu elde etti.

16 Temmuz

-  Yunanistan Parlamentosu, Avro Bölgesi liderlerinin, 86 milyar avroluk üçüncü kurtarma paketi karşılığında ön şart olarak talep ettiği kapsamlı reform paketi ile ilgili kanun tasarısını kabul etti.

20 Temmuz

- BM Güvenlik Konseyi, İran ile P5+1 ülkeleri (Rusya, ABD, İngiltere, Çin, Fransa ve Almanya) arasında Viyana'da varılan anlaşmayı (JCPOA) onaylayan ve İran'a yönelik BM yaptırımlarının kademeli olarak kaldırılmasını düzenleyen karar tasarısını oy birliği ile kabul etti.

24 Temmuz

- Türkiye, DAEŞ terör örgütüne yönelik hava harekatlarına katılan ABD ve uygun görülecek bazı diğer bölge ülkelerinin insanlı ve insansız hava araçlarının Türkiye'deki üslerde konuşlanmasına onay ve konuyla ilgili Türk Hava Kuvvetleri unsurlarının da görevlendirmesine karar verdi.

29 Temmuz

- Taliban lideri Molla Ömer'in iki yıl önce öldüğü açıklandı. Molla Ömer'in öldüğünün açıklanmasının ardından Taliban Sözcülüğü, Molla Ahtar Muhammed Mansur'un örgütün yeni lideri olarak seçildiğini duyurdu ancak Taliban Yüksek Konseyi, Molla Mansur'un yeni lider olarak seçildiği yönündeki haberleri reddetti.

30 Temmuz

- Hint Okyanusu’ndaki Fransız toprağı Reunion Adası’nda iki metrelik bir kanat parçası bulundu. İncelenmek üzere Fransa'ya gönderilen parçanın Kuala Lumpur-Pekin seferini yaparken 8 Mart 2014'te 227 yolcu ve 12 mürettebatı ile kaybolan MH370 sefer sayılı Malezya uçağına ait olduğu belirlendi.

- Suriyeli muhalif savaşçılardan DAEŞ ve Esed rejimine karşı koyması amacıyla ABD ve Türkiye tarafından ortaklaşa hazırlanan eğit-donat programına katılarak Suriye içlerine giden ilk birlikten 18 kişi ve komutanları, Nusra Cephesi güçleri tarafından alıkonuldu.

5 Ağustos

-  Libya açıklarında, yaklaşık 600 göçmeni taşıyan teknenin batması sonucu 25 göçmen hayatını kaybetti, 373 göçmen kurtarıldı. Kurtulan göçmenler, insan tacirleri tarafından teknenin alt bölümüne kilitlenen 200 kadar göçmenin boğulmuş olabileceğini söyledi..

12 Ağustos

- Çin'in kuzeyindeki Tiencin kentindeki liman bölgesinde bulunan bir lojistik firmasının deposunda meydana gelen patlamada 164 kişi hayatını kaybetti, yaklaşık 700 kişi yaralandı. Patlamada 9 kişi kayboldu.

13 Ağustos

- DAEŞ, Irak'ın başkenti Bağdat'ta, Şiilerin yoğunlukta yaşadığı Sadr semtinde bir pazar yerine bomba yüklü tırla saldırı düzenledi. Saldırıda 45 kişi öldü, 105 kişi yaralandı.

15 Ağustos

- Almanya, Kahramanmaraş'ta konuşlandırılan Alman Patriot Hava Savunma Birliğinin vazifesinin, "Suriye'den Türkiye topraklarına balistik füze atılma ihtimalinin azalması" nedeniyle 31 Ocak 2016'da sona ereceğini açıkladı.

16 Ağustos

- ABD, Türkiye'ye mevcut görev süresi ekim ayında sona erecek Türkiye’deki Patriot hava ve füze savunma birliklerinin konuşlanmasını mevcut rotasyonun sonunda yenilemeyeceğini, ancak ihtiyaç olması halinde Patriot unsurlarını ve personelini bir hafta içinde Türkiye’ye geri getirmeye hazır olduğunu açıkladı.

- Endonezya'nın doğusundaki Papua eyaletinde düşen uçaktaki 54 kişiden kurtulan olmadı.

18 Ağustos

- Terör örgütü DAEŞ'in iki numaralı ismi Fadıl Ahmet el-Hayali, Irak'ta Musul yakınlarında aracında seyahat ederken, ABD'nin hava saldırısıyla öldürüldü.

19 Ağustos

- Lübnan'ın başkenti Beyrut'taki tek çöp toplama şirketi Sukleen'in temmuz ayı ortalarında çalışmalarını durdurması ve ana çöp depolama merkezlerinden birinin kapatılması nedeniyle kentin ana caddeleri ile ara sokaklarında büyük çöp yığınları oluştu. Binlerce Beyrutlu, sosyal medya üzerinden "Kokunuz çıktı" sloganıyla örgütlenerek, krizi ve ülkedeki yolsuzluğu protesto etti.

20 Ağustos

-  Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras, SYRIZA hükümetinin yaklaşık altı aylık icraatlarının Yunan halkının onayına sunulması için erken seçime gidilmesi kararı aldı. Çipras'ın istifası sonrası Yunanistan Cumhurbaşkanı Prokopis Pavlopulos'un hükümet kurma görevi verdiği partilerin başarılı olamaması sonucu, ülkede 20 Eylül'de erken seçime gidilmesi kararlaştırıldı.

25 Ağustos

- Türkiye ve ABD arasında DAEŞ’e karşı operasyonlara ilişkin anlaşma, askeri makamlar tarafından imzalandı. Anlaşma Türkiye'nin, ABD'nin DAEŞ'e yönelik hava saldırıları için üslerini kullanmasına izin vermesi ve DAEŞ karşıtı operasyonlara dahil olmasını içeriyor.

26 Ağustos

- Güney Sudan hükümeti, aralık 2013’ten bu yana devam eden iç savaşın sona ermesi için sunulan barış anlaşmasını imzaladı.

27 Ağustos

-  Avusturya'nın Burgerland eyaletinde bir otobanda terk edilmiş kamyonetin içinde kaçak göçmen oldukları tahmin edilen 71 kişinin cesedi bulundu.

28 Ağustos

- Temmuz ayında İran ile nükleer anlaşmaya varan Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin beş daimi üyesinden biri olan İngiltere, Tahran'daki büyükelçiliğini dört yıl aradan sonra yeniden açtı.

2 Eylül

- Irak'ın başkenti Bağdat'ta 18 Türk işçi askeri üniformalı kişiler tarafından kaçırıldı. İşçilerden 2'si 16 Eylül'de, 16'sı 30 Eylül'de serbest bırakıldı.

11 Eylül

- Suudi Arabistan'ın Mekke kentinde etkili olan fırtına nedeniyle Kabe'de bir vincin devrilmesi sonucu 110 hacı adayı hayatını kaybetti, 200'den fazla kişi yaralandı. Suudi Arabistan Kralı Selman bin Abdulaziz, vinç kazasında hayatını kaybedenler ve sakatlananların her biri için 1 milyon riyal (780 bin lira), diğer yaralılara ise 500 biner riyal (390 bin lira) ödeneceğini açıkladı.

12 Eylül

- Hindistan'ın orta kesminde Madya Pradeş eyaletine bağlı Petlawad kentinde bir lokantada meydana gelen patlamalarda 90 kişi öldü, 49 kişi yaralandı.

14 Eylül

- İsrail askerleri, Yahudiler için yılbaşı olarak kabul edilen "Roş Aşana" tatili nedeniyle radikal 50 civarında Yahudi yerleşimcinin, 13 Eylül Pazar günü Tarım Bakanı Uri Ariel ile Mescid-i Aksa'ya girmesini protesto eden Filistinlilere müdahalesinde Mescid-i Aksa'nın içine girerek 5 Filistinliyi gözaltına aldı. İsrail askerleri bundan bir gün sonra da postallarıyla Kudüs'teki Harem-i Şerif bünyesinde yer alan Mescid-i Aksa Camii'nin minberine çıktı. İsrail askerlerinin Mescid-i Aksa'ya yönelik bu saldırıları, ilerleyen günlerde Filistin'de taraflar arası çatışmalara ve gerginliğe neden oldu.

16 Eylül

- Burkina Faso'da, Cumhurbaşkanlığı Muhafız Alayı, başkent Ouagadougou'da düzenlenen kabine toplantısını basarak geçici Devlet Başkanı Michel Kafando, Başbakan Yakup İshak Zida ve bakanları gözaltına aldı ve yönetime el koydu. Askeri yönetim, 23 Eylül'de Kafondo'nun iktidarı geri almasıyla son buldu.

17 Eylül

- Güney Sudan'ın Ekvator eyaletine bağlı Maridi kenti yakınlarında meydana gelen tanker faciasında 193 kişi hayatını kaybetti.

20 Eylül

- Yunanistan'da yapılan erken seçimin galibi oyların yüzde 35,47’sini alan  Başbakan Aleksis Çipras liderliğindeki Syriza partisi oldu.

21 Eylül

- Nijerya’nın kuzeydoğusundaki Borno eyaletinin başkenti Maiduguri'de bir camiye düzenlenen intihar saldırısında 54 kişi hayatını kaybetti.

24 Eylül

- Kurban Bayramı'nın ilk günü Mina'da şeytan taşlama sırasında yaşanan izdihamda, resmi rakamlara göre 769 kişi hayatını kaybetti, 934 kişi de yaralandı. Ancak İran, izdihamda ölenlerin sayısının 4 binden fazla olduğunu ileri sürdü.

28 Eylül

- Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA), daha önce buzul bulunan Mars gezegeninde sıcak aylarda tuzlu su aktığına dair güçlü kanıt bulunduğunu açıkladı.

30 Eylül

-  Rusya parlamentosunun askerlerin yurt dışında görevlendirilmesine onay vermesinin ardından Rus savaş uçakları Suriye'de hava saldırıları düzenlemeye başladı.

- Filistin Devleti'nin bayrağı, BM Genel Kurulunda alınan karar sonrasında düzenlenen törenle ilk kez Birleşmiş Milletler'de göndere çekildi.