Dünyada 2016 Böyle Geçti (4)

Yılın dördüncü çeyreğine Suriye'nin işgal altındaki Halep kentinde yaşanan insanlık dramı ve ünlü iş adamı Donald Trump'ın ABD'nin yeni başkanı seçilmesi damgasını vurdu.

Yılın ekim, kasım ve aralık aylarında dünya gündeminin en önemli maddeleri, Kolombiya'da barış anlaşmasının referandumda reddedilmesi, Nobel Ödülleri, Estonya’da Kersti Kaljulaid'in ülkenin ilk kadın cumhurbaşkanı seçilmesi, İsrail donanmasının Gazze ablukasını delmek için yola çıkan kadın eylemcileri taşıyan Zaytouna adlı gemiye müdahalede bulunması, Libya'da batan göçmen teknesi, Hindistan'daki tren kazası ve Kolombiya'daki uçak kazası oldu.

Tayland Kralı Bhumibol Adulyadej, Yunanistan'ın eski cumhurbaşkanlarından Konstantinos Stefanopulos, Küba devriminin lideri ve eski Devlet Başkanı Fidel Castro hayata veda etti.

2016'nın Ekim, Kasım ve Aralık aylarındaki önemli gelişmeler şöyle:

2 Ekim

- Kolombiya'da yarım yüzyıldan fazla süredir devam eden iç savaşı bitirmek için imzalanan barış anlaşması, referandumda yüzde 50,24 'hayır' oyuyla reddedildi.

3 Ekim

- Nobel Tıp Ödülü, Japon bilim adamı Yoshinori Ohsumi'ye verildi.

- Estonya’da, cumhurbaşkanı seçiminin altıncı turunda 81 oy alan Kersti Kaljulaid ülkenin ilk kadın cumhurbaşkanı oldu.

4 Ekim

- Nobel Fizik Ödülü, 'topolojik evre değişimlerin ve maddenin topolojik evrelerinin kuramsal keşfine' yaptıkları katkılar dolayısıyla David J. Thouless, F. Duncan M. Haldane ve J. Michael Kosterlitz'e verildi.

- Türkiye, dünya sivil havacılığının en üst düzey organı olan BM Uluslararası Sivil Havacılık Örgütünün konsey üyeliğine 156 oy alarak seçildi.

- Haiti, Jamaika, Küba, Dominik Cumhuriyeti, Bahamalar ve ABD'yi etkileyen Matthew Kasırgası, yaklaşık 900 kişinin hayatını kaybetmesine neden oldu.

5 Ekim

- Fransız Jean-Pierre Sauvage, İngiliz Sir J. Fraser Stoddart ve Hollandalı Bernard L. Feringa, 'moleküler makinelerin tasarımı ve üretimi' alanındaki çalışmaları dolayısıyla bu yılki Nobel Kimya Ödülü'nün sahipleri oldu.

- İsrail donanması, Gazze ablukasını delmek için yola çıkan kadın eylemcileri taşıyan Zaytouna adlı gemiye Gazze’nin 40 ile 50 mil açıklarında uluslararası sularda müdahalede bulundu. Gemide bulunan ve gözaltına alınan 13 kadın aktivist sınır dışı edildi.

6 Ekim

- Slovakya'nın ilk Cumhurbaşkanı Michal Kovac, tedavi gördüğü hastanede 89 yaşında hayatını kaybetti.

7 Ekim

- ABD ordusunun, 2003'te Irak'ı işgali sırasında yaptığı hava saldırılarında sivil hedeflere karşı seyreltilmiş uranyum silahları kullandığını ortaya koyan belgeler bulundu.

- Norveç Nobel Komitesi, bu yılki Barış Ödülü'nü ülkesindeki 50 yıllık iç savaşı sona erdirmek için çaba harcayan Kolombiya Devlet Başkanı Juan Manuel Santos'a verdi. Santos, Nobel Barış Ödülü ile verilecek yaklaşık 1 milyon dolar tutarındaki ödülü ülkesinde 50 yıldan uzun süren iç savaşın kurbanlarına bağışlayacağını açıkladı.

- Kanada'nın Ontario eyaleti parlamentosu, Ekim ayını 'İslam Tarihi Ayı' ilan etti.

8 Ekim

- Fas'ta parlamento seçimlerinin galibi Adalet ve Kalkınma Partisi oldu.

- Almanya'yı ziyaret eden Ürdün Kralı 2. Abdullah'a, Ortadoğu'daki barış çabalarından dolayı Uluslararası Vestfalya Barış Ödülü verildi.

- Yemen'in başkenti Sana'da taziyelerin kabul edildiği bir binaya düzenlenen hava saldırısında 140 kişi öldü, 550’den fazla kişi yaralandı.

11 Ekim

- Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nde dini, kültürel ve siyasi baskı uygulandığını savunduğu için 'bölücülük' suçlamasıyla müebbet hapisle cezalandırılan Uygur Türkü ekonomist İlham Tohti'ye, İsviçre'de insan hakları ödülü verildi.

12 Ekim

- Avrupa'da terör örgütü PKK'nın propagandasını yapan 'Newroz TV' kanalının yayını durduruldu.

- Suriye'nin farklı bölgelerinde muhaliflerin denetiminde yer alan bölgelere düzenlenen bombardımanlarda 94 kişi hayatını kaybetti.

13 Ekim

- Tayland Kralı Bhumibol Adulyadej, Bangkok'ta tedavi gördüğü hastanede 88 yaşında hayatını kaybetti.

- UNESCO, Mescid-i Aksa'nın Musevilikle bir bağı olmadığı yönünde karar aldı.

15 Ekim

- ABD Ulaştırma Bakanlığı, bataryası alev aldığı tespit edilen Samsung'un Galaxy Note 7 model akıllı telefonlarının uçaklara alınmasını yasakladı.

16 Ekim

- Karadağ'da yapılan genel seçimleri Batı yanlısı Demokratik Sosyalist Parti kazandı.

17 Ekim

- Irak’ta Musul'u DEAŞ'tan kurtarma operasyonu başladı.

18 Ekim

- ABD'nin Missouri eyaletinde camiyi kundaklayan kişiye 63 ay hapis ve yüklü miktarda para cezası verildi.

21 Ekim

- Türkiye'nin BM Daimi Temsilciliğine atanan Büyükelçi Feridun Sinirlioğlu, BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun'a güven mektubu sunarak görevine başladı.

- Kamerun'da kapasitesinden iki kat fazla yolcu taşıyan trenin raydan çıkması sonucu 70'den fazla kişi hayatını kaybetti, yüzlerce kişi yaralandı.

23 Ekim

- Avustralya'da Türk kökenli aday Öztürk (Oscar) Yıldız, Victoria eyaletinde düzenlenen yerel seçimlerde iki dönem belediye başkanlığı yaptığı bölgeden üçüncü kez seçildi.

24 Ekim

- Almanya'nın Bielefeld kentinde Alman polisinin biber gazı sıktığı ve şiddet uyguladığı iddia edilen Taner Demirçivi adlı Türk öldü.

- Fransa'nın Calais kentinde bulunan Jungle sığınmacı kampının tahliyesine başlandı. Kampın tahliyesi bir hafta sürdü.

26 Ekim

- Bilim adamları, Güneş Sistemi'nin 6. gezegeni Satürn'ün kuzey kutbundaki altıgenin maviden altın rengine döndüğünü açıkladı.

- Fotoğrafçı Steve McCurry tarafından 1985'te fotoğrafı çekilen ve aynı yıl National Geographic dergisinin haziran sayısına kapak olan 'Afgan Kızı' Şarbat Gula, Pakistan'da gözaltına alındı.

27 Ekim

- Libya açıklarında göçmen teknesinin batması sonucu teknede bulunan 97 kişi öldü.

- Afrika ülkesi Burundi, Uluslararası Ceza Mahkemesinden ayrılma kararını resmen BM'ye iletti.

28 Ekim

- BM, İsrail'in yoksulluk, işsizlik ve ekonomik durgunluk ortamı oluşturarak Filistin'in kalkınmasını engellediğini belirterek bu ülkeden Filistin topraklarındaki işgale son vermesini istedi.

29 Ekim

- İzlanda'da halk genel seçimler için sandık başına gitti. İzlanda Başbakanı Sigurdur Ingi Johannsson, genel seçimde partisinin oy kaybetmesi üzerine istifa etti.

- Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande, İkinci Dünya Savaşı sırasında Nazi işgali sürerken dönemin Fransız hükümetinin ülkedeki Romanlara yönelik baskıcı tutumundan dolayı özür diledi.

31 Ekim

- İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) Genel Sekreteri İyad Medeni görevinden istifa etti.

2 Kasım

- Çin'de kömür madeninde meydana gelen patlamada 33 kişi öldü.

3 Kasım

- Türkiye'de yürütülen soruşturmalar nedeniyle hakkında yakalama kararı bulunan Cumhuriyet gazetesinin eski Genel Yayın Yönetmeni Can Dündar'a, Almanya tarafından geçici pasaport verildiği öğrenildi.

- Belçika Mahkemesi, AB'nin terör örgütleri listesinde olan PKK'nın faaliyetlerinin 'silahlı mücadele kapsamında olduğu için terör suçu oluşturamayacağına' hükmetti.

5 Kasım

- ETA lideri Mikel Irastorza, Fransa'nın Ascain kenti yakınlarında yakalandı.

7 Kasım

- Nikaragua'da yapılan seçimde 70 yaşındaki Daniel Ortega 3. kez devlet başkanı seçildi.

8 Kasım

- ABD'de düzenlenen başkanlık seçimlerini Cumhuriyetçi Partinin adayı iş adamı Donald Trump kazandı.

14 Kasım

- Moldova'da cumhurbaşkanlığı seçimini Rusya yanlısı Sosyalist lider İgor Dodon kazandı.

15 Kasım

- 'Çığlık' adlı eseriyle tanınan Norveçli ressam Edvard Munch'un 'Köprüdeki Kızlar' tablosu, New York'ta düzenlenen açık artırmada 54,2 milyon dolara satıldı.

- Bulgaristan'da pazar günü düzenlenen cumhurbaşkanı seçiminin resmi sonuçlarına göre, Rumen Radev, oyların yüzde 59,37’sini alarak ülkenin yeni cumhurbaşkanı seçildi.

18 Kasım

- Mozambik'te bir yakıt tankerinde meydana gelen patlama sonucu 73 kişi öldü, 100 kişi yaralandı.

19 Kasım

- Belçikalı Georges Prosper Remi ya da diğer ismiyle Herge'nin çizeri olduğu Tenten'in maceralarına ait bir kara kalem çalışma, Fransa'da 1 milyon 550 bin avroya satıldı.

20 Kasım

- Hindistan'ın kuzeyindeki Uttar Pradeş eyaletinde bir yolcu treni raydan çıktı. Kazada 145 kişi hayatını kaybetti, 150'den fazla kişi yaralandı.

21 Kasım

- Yunanistan'ın eski cumhurbaşkanlarından Konstantinos Stefanopulos kaldırıldığı hastanede hayatını kaybetti.

22 Kasım

- Bosna'daki savaşta, ülkenin kuzeyindeki Derventa'da, Sırp sivillere yönelik savaş suçu işlemekle itham edilen Azra Basiç, ABD tarafından Bosna Hersek'e iade edildi.

24 Kasım

- Çin'in güneyinde bulunan Ciangşi eyaletinde bir elektrik santrali inşaatında meydana gelen göçükte 74 kişi hayatını kaybetti.

- Japonya'nın başkenti Tokyo'ya 54 yıl aradan sonra ilk kez kasım ayında kar yağdı.

26 Kasım

- Küba devriminin lideri ve eski Devlet Başkanı Fidel Castro, 90 yaşında öldü.

29 Kasım

- Kolombiya'da, Brezilyalı futbol takımını taşıyan yolcu uçağının düşmesi sonucu 71 kişi hayatını kaybetti.

1 Aralık

- Gambiya'da yapılan devlet başkanlığı seçimlerinin galibi Birleşik Demokratik Partisi başkanı Adama Barrow oldu.

3 Aralık

- Tayvan lideri Tsai Ing-wen, ABD başkanlığına seçilen Donald Trump'ı arayarak tebrik etti. Böylece ABD'nin 1979'da Tayvan ile diplomatik ilişkilerini kesmesinden bu yana başkan seçilen biri, ilk kez Tayvan lideri ile konuştu. Pekin yönetimi ise görüşme hakkında, 'Uluslararası toplumun 'Tek Çin Politikası'ndaki sabit kabulünü değiştiremez.' açıklamasını yaptı.

4 Aralık

- Özbekistan'da düzenlenen devlet başkanlığı seçiminin galibi, oyların yüzde 88,6'sını alan Liberal Demokrat Parti adayı Şavkat Mirziyoyev oldu.

- Avusturya'da cumhurbaşkanı seçimini yüzde 53,8 oy alan Alexander Van Der Bellen kazandı.

5 Aralık

- BM 2017 Küresel İnsani Yardım Planı raporunda, dünya genelinde 128,6 milyondan fazla insani yardıma muhtaç kişinin olduğu vurgulanarak gelecek yıl 33 ülkede acil yardıma ihtiyaç duyan insanlara ulaşabilmek için 22,2 milyar dolar yardım gerektiği belirtildi.

- Belçika'da savcı, Sabancı suikastı faillerinden, terör örgütü DHKP-C üyesi Fehriye Erdal hakkında, Türkiye'de işlediği suçlardan dolayı 30 yıl ağırlaştırılmış hapis cezası istedi.

- FETÖ'nün darbe girişimi sonrası Yunanistan'a kaçan sekiz askerden üçü hakkındaki Türkiye'nin iade talebi Yunan mahkemesi tarafından reddedildi.

- BM Güvenlik Konseyinde Halep'e insani yardım ulaştırılması için çatışmalara 7 gün ara verilmesini isteyen BMGK karar tasarısı reddedildi. Tasarıyı Rusya ve Çin veto ederken veto yetkisi olmayan Venezuela ret oyu kullandı.

7 Aralık

- Endonezya'da, merkez üssü Sumatra Adası olan 6,5 büyüklüğündeki depremde 102 kişi hayatını kaybetti.

- ABD'de haftalık yayın yapan Time dergisi 2016'da 'Yılın Kişisi' olarak ABD başkanlığına seçilen Donald Trump'ı seçti.

- İtalya Başbakanı Matteo Renzi, kendisinin ve hükümetinin istifasını Cumhurbaşkanı Sergio Mattarella'ya sundu.

11 Aralık

- Nijerya'nın Akwa Ibom eyaletinde, bir kilisede çatının çökmesi sonucu 200'den fazla kişi hayatını kaybetti.

- Romanya'da yapılan parlamento seçimlerinin galibi Sosyal Demokrat Parti oldu.

12 Aralık

- Yeni Zelanda Başbakanı John Key'in 5 Aralık'taki istifasının ardından, başbakanlığa 54 yaşındaki Başbakan Yardımcısı ve Maliye Bakanı Bill English seçildi.

- Türkiye'nin Tel Aviv Büyükelçisi Kemal Ökem, İsrail Cumhurbaşkanı Reuven Rivlin'e güven mektubunu sunarak göreve başladı.

14 Aralık

- Suriye'nin doğu Halep bölgesinde rejim ve destekçileri, 15 Kasım'dan bu yana havadan ve karadan şiddetli bombardımanlarla bin 138 sivili öldürdü.

15 Aralık

- Suriye'de İran komutasındaki Şii milislerle Beşşar Esed ordusunun kuşatmasındaki doğu Halep bölgesinde, ateşkesin yeniden sağlanması konusunda uzlaşmaya varıldı.

- Şii milislerin, doğu Halep'teki kuşatmadan tahliye edilmek üzere bekleyen sivillerin bulunduğu araç konvoyuna ateş açması sonucu 4 sivil öldü ve konvoy geri döndü.

- Kuşatma bölgesinden çıkmak üzere rejimin kontrol noktasına doğru yeniden hareket eden 5 tahliye konvoyu kuşatma dışındaki rejim bölgesine ulaştı.

16 Aralık

- Kuşatmadaki doğu Halep'ten çıkan tahliye konvoyuna ateş açan Esed rejimi yanlısı yabancı terörist gruplar 14 kişiyi öldürdü.

- BM Mülteciler Yüksek Komiserliği (BMMYK), Musul operasyonunun başlangıcından bu yana 96 bin 864 sivilin yerlerinden edildiğini duyurdu.

- BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Zeyd Raad el Hüseyin, Myanmar'ın Arakan eyaletinde 'Müslümanların (Rohingyalar) öldürüldüğü, tecavüze uğradığı ve evlerinin yakıldığına' dair BM'ye günlük olarak raporlar geldiğini açıkladı.

- ABD Dışişleri Bakanlığı, DEAŞ'ın elebaşı Ebu Bekir el-Bağdadi'nin yakalanmasına yardımcı olacak bilgi paylaşımı için belirledikleri 10 milyon dolarlık ödül miktarını artırarak 25 milyon dolara çıkardı.