Dünyayı Mayınlardan Temizliyorlar

AMİNA ZORNİC - Bosna Hersek'in başkenti Saraybosna yakınlarındaki bir merkezde eğitilen köpekler, dünyanın farklı ülkelerinde mayın temizleme çalışmalarında kullanılıyor.

Norwegian People's Aid (NPA) tarafından 2004 yılında kurulan Küresel Köpek Eğitimi, Mayın ve Patlayıcı Tespit Merkezi'nde eğitilen köpekler, bugüne kadar 106 kilometrekarelik alanda başarılı keşifler gerçekleştirdi.

Merkezin idarecisi Gordana Medunjanin, AA muhabirine yaptığı açıklamada, öncelikli hedeflerinin merkezdeki köpekleri mayın ve patlayıcı tespiti konusunda eğitmek olduğunu söyledi.

Talebin artmasının ardından, merkez olarak eğitmenlere yönelik de bazı eğitim faaliyetleri gerçekleştirdiklerini ifade eden Medunjanin, uluslararası standartlara ve NPA metotlarına uygun eğitimler aldıklarını aktardı.

Köpek eğitimi konusundaki faaliyetlerini çeşitli yeni eğitim metodlarıyla geliştirdiklerini anlatan Medunjanin, 'Kuruluşumuzdan bugüne geçen 12 yılda, dünyanın farklı ülkelerine 500 köpek gönderdik.' dedi.

Medunjanin, merkezde yeni doğan, yavru ve yaşlı köpeklere mayın ve patlayıcı tespiti konusunda eğitim verdiklerini belirterek, eğitimin köpeklerin mayın temizleme operasyonlarına katılmak için gerekli akreditasyonu aldıkları final aşamasına kadar sürdüğünü ifade etti.

Merkezde halen farklı yaş gruplarından 50 köpeğin bulunduğunu aktaran Medunjanin, eğitimleri devam eden köpeklerin güçlü ve zeki olma özellikleriyle de bilinen Belçika çoban köpekleri olduğunu söyledi.

- Eğitimleri 15 ila 18 ay sürüyor

Aynı zamanda eski bir köpek eğitmeni olan veteriner Alma Dukic de Belçika çoban köpeklerinin zorlu ve beklenmedik yaşam koşullarına karşı dirençli olduklarını belirterek, sıcağa dayanıklı bir cins olduklarından, daha çok sıcak ülkelere köpek gönderen bu merkez için de uygun olduklarını söyledi.

Köpeklerin eğitimine çok erken dönemlerde başlandığını aktaran Dukic, bu şekilde mayın tespiti konusunda çok daha başarılı sonuçlar elde ettiklerini ifade etti.

Merkezdeki köpekler, mayınlı arazilere gönderilmeden önce, özel mayın temizleme alanlarında 15 ila 18 ay eğitim alıyor. Mayın aramasının gerçekleştirildiği alanlarda, köpeklerin avlanma içgüdüsüyle hareket edip koku alma duyularının kuvvetlenmesi için çeşitli uygulamalar yapılıyor. Koku alma duyusu yeterli düzeye ulaşınca da yerin altındaki nesneleri bulma antremanlarına geçilerek mayın tespiti aşamasına geçiliyor.

Köpeklerin eğitiminde 'kong' adı verilen ve daha sonraki aşamalarda yerine gerçek mayının geçeceği bir oyuncak kullanılıyor. Köpek mayını bulduğunda, hareketsiz bir şekilde oturarak bakışlarını mayının olduğu noktaya odaklıyor.

Dukic, merkezdeki köpeklerin eğitim gördükleri özel mayınlı arazilerde bugüne kadar yüzde yüz başarı gösterdiklerini söyledi.

- Senegal, Kongo, Kamboçya

Merkez, güvenilirliği sayesinde Bosna Hersek Silahlı Kuvvetleri (OS BİH) bünyesindeki Mayın Temizleme Birimiyle de işbirliği yapıyor. Merkez yetkilileri, son 5 yıl içinde Bosna Hersek Silahlı Kuvvetleri için 17 köpek eğittiklerini söyledi.

Merkezin idarecisi Medunjanin, eğittikleri köpeklerin mayın temizleme operasyonlarında gösterdikleri başarının ne kadar faydalı olabileceklerinin göstergesi olduğunu belirterek, 'Farklı ülkelere gönderdiğimiz 500 köpek, elimizdeki verilere göre 106 kilometrekarelik bir alanda keşif yaptı. Bu çok etkileyici bir rakam. Bugüne kadar yapılan keşif çalışmalarında hiçbir kazanın gerçekleşmesine de fırsat verilmedi.' ifadelerini kullandı.

Yetkililer, merkezde yetişen köpeklerin Bosna Hersek'in yanı sıra Şili, Kolombiya, Ürdün, Senegal, Kongo, Kamboçya, Etiyopya, Tanzanya ve daha birçok ülkede mayın temizleme operasyonlarına katıldığını bildirdi.