Çevre, Sehircilik ve Iklim Degisikligi Izmir Il Müdürlügü Kentsel Dönüsüm Itiraz Komisyonu Baskanligi görevini de yürüten Izmir Ekonomi Üniversitesi (IEÜ) Insaat Mühendisligi Bölüm Baskani Prof. Dr. Celalettin Kozanoglu, Türkiye’yi yasa bogan deprem felaketinin ardindan vatandaslar tarafindan yapilarin daha çok sorgulanir hale geldigini söyledi.
Bu yönde farkindaligin artmasinin olumlu bir gelisme oldugunu; ancak bilimsel gerçekligi olmayan yöntemlerle hareket edilmemesi gerektigini belirten Prof. Dr. Kozanoglu, vatandaslarla önerilerini paylasti.
Prof. Dr. Kozanoglu, “Deprem bölgesinde yer alan bir ülkeyiz. Maalesef birçok sehrimiz risk altinda. Deprem olabilir; ama can kaybini önlemek bizim elimizde. En önemli önceligimiz deprem olmali. Baska çaremiz yok, binalarimizi güvenli hale getirmeliyiz. Bunlari yaparken de kendimize bilimi referans almaliyiz. Sosyal medyada gezerken, hatta çevremdeki insanlarla konusurken, maalesef anlamakta zorluk çektigim seyler duyuyorum. Neymis; çerçeve asmak için bile duvari zor deliyormus. Bina depremde bile sallanmiyormus. Böyle olunca da bina saglammis. Bunlar nereden çikiyor? Anlamak mümkün degil. Her sey bu kadar kolaysa, bunca yönetmelik ve bilimsel makale bosuna mi var? Binasiyla ilgili en ufak bir tereddüdü olan kisi, hemen resmi mercilere basvurarak apartmanini test ettirmeli; ayrica beton dayanimini ölçmek için en dogru yöntem karot testidir. ‘Karot almak binaya zarar veriyor’ diyenler de var. Karot testi dogru yapilirsa binaya hiçbir zarar vermez. Bosuna korkmayalim. Artik bilinçsizce hareket etmeyelim” diye konustu.
Prof. Dr. Kozanoglu, sözlerini söyle sürdürdü:
“Binada çatlak olmamasi iyiye isaret; ama binanin yüzde 100 güvenli oldugunu göstermez. Hiç çatlak olmamasina ragmen yan yatan binaya denk geldim. Çatlak konusunda bazi limitler de var. Örnegin; 0.5 milimetreye kadar olan bazi çatlaklari, insaat mühendisleri olarak makul kabul ettigimiz durumlar olabiliyor. Kolon ya da kirislerde çatlaklar olmasi, zaten ciddi bir soruna isaret. Duvarda enine ya da çapraz çatlaklarin olmasi ise; binada bir hareketin, esnemenin gerçeklestigini gösterir. Ancak duvar çatlak olup tasiyici sistemde bir hasar yoksa, bina risk teskil etmeyebilir. Duvardaki çatlagin yönü de binanin genel durumu hakkinda bize sonuç vermez. Yani çatlak çaprazsa söyledir, enine ise böyledir diyemeyiz. Binayi uzman kisiler tarafindan test ettirmeden bunlari anlayamazsiniz.”
Depremin ardindan sosyal medyada vatandaslar tarafindan çekilen ve kolon ya da kiris demirlerindeki korozyonu gösteren video ve fotograflara denk geldigini belirten Prof. Dr. Kozanoglu, “Insanlar evlerinin bodrum katlarina inerek kolon ve kiris demirlerine bakmaya basladi.
Maalesef demirin elle kirildigini, betonun kolayca ufalandigini görüyoruz. Aslinda bunlari önlemek hiç zor degil. Bina insa edilirken mutlaka dikkat etmemiz gereken ‘pas payi’ dedigimiz bir durum var. Pas payi, beton bir yapinin dis kismi ile donati arasindaki mesafeyi ifade ediyor. Bu mesafeyi 2-3 santimetre olarak düsünebiliriz. Burada amaç; demiri rutubet ve oksijenden korumaktir. Islem bu kadar basit, maliyeti de düsük. Demir eger paslanirsa, hacminin 6-7 kati siser. Demir özelligini yitirir, beton da bozulur. Vatandaslarin, ‘Demir bile elimde ufalaniyor’ dedigi tablonun en temel nedenlerinden biri pas payinin göz ardi edilmesidir” dedi.
'Duvari Matkapla Bile Zor Deliyorum' Diyerek Binayi Saglam Saniyorlar
Merkez üssü Kahramanmaras olan ve 10 sehirde yikima yol açan deprem felaketinin ardindan binlerce vatandas, oturdugu binanin saglamligini test etmenin telasina düstü. Türkiye genelinde belediyeler ve yapi denetim firmalarina basvurular yapilirken, Izmir Ekonomi Üniversitesi (IEÜ) Insaat Mühendisligi Bölüm Baskani Prof. Dr. Celalettin Kozanoglu, vatandaslari kulaktan dolma test yöntemlerine karsi uyardi. Kozanoglu, “Binasiyla ilgili süphesi olan, yetkili mercilere basvurmali. ‘Duvari matkapla bile zor deliyorum, bu binaya bir sey olmaz’ ya da ‘Bina depremde bile az sallaniyor, daha ne olsun?’ diyenleri duyuyorum. Bunlara kesinlikle itibar edilmemeli, saglamlik böyle anlasilmaz” dedi.
