ECB'nin Yeni Teşvik Paketi Sorgulanıyor

ABDULSELAM DURDAK - Uluslararası finans kuruluşlarının ekonomistleri, Avrupa Merkez Bankasının (ECB) yeni teşvik programının, Avro Bölgesi'nde enflasyon ve büyümeyi canlandıracağı görüşüne genel olarak kuşkuyla yaklaşıyor.

ECB geçen hafta, 16 Mart'tan geçerli olmak üzere mevduat faizinin yüzde eksi 0,40'a, politika faizinin yüzde sıfıra ve marjinal borç verme faizinin de yüzde 0,25'e indirildiğini açıkladı.

ECB Başkanı Mario Draghi ise Frankfurt'taki basın toplantısında, varlık alım miktarının nisandan itibaren aylık 60 milyar avrodan 80 milyar avroya yükseltildiğini, varlık alım listesine yatırım yapılabilir nota sahip bankacılık dışı şirketlerin tahvillerinin de eklediğini ve hazirandan başlamak üzere 4 yıl vadeli 4 yeni uzun vadeli yeniden finansman operasyonları (TLTRO) ihalesi düzenleyeceklerini belirtti.

Banka, yeni tedbir planıyla Avro Bölgesi'nde enflasyonu yüzde 2'ye yakın seviyelere çıkarmayı ve ekonomiyi canlandırmayı hedefliyor.

Küresel piyasalar, ECB'nin cömert teşvik paketiyle ilk etapta hızla yükseldikten sonra, Draghi'nin faizin daha da düşürülmesini beklemediğini söylemesinin ardından hızla düşüş yaşadı.

-'Tedbirlerin enflasyona ve büyümeye ne düzeyde ek katkı yapacağı belli değil'

Konuya ilişkin AA muhabirinin sorularını yanıtlayan ING Avro Bölgesi Başekonomisti Peter Vanden Houte, alınan tedbirlerin işe yarayıp yaramayacağının büyük bir soru işareti olduğunu söyledi.

Houte, ECB’nin bir dereceye kadar para politikasının sınırlarına ulaştığını savunarak, 'Faiz oranları çok düşük ancak şirketlerin yatırım yapmaları için güven gerekiyor' dedi.

Güven ortamının tesis edilmesinin, ECB'nin sağladığı teşvikten daha zor olduğunu vurgulayan Houte, 'Eski bir deyim vardır; 'Atı suya getirebilirsiniz ama içmeye zorlayamazsınız.' Bu durumda kesinlikle geçerlidir' benzetmesinde bulundu.

Houte, para politikasının çalışması için muhtemelen hükumetlerin de kamu yatırımlarını üstlenmek zorunda kalacağını belirterek, bütçe açığı kriterlerinin, birçok üye devletin kamu yatırımını engellediğine dikkati çekti.

Yeni tedbirlerin enflasyona ve büyümeye ne düzeyde ek katkı yapacağının belli olmadığını dile getiren Houte, parasal genişlemenin ve düşük faiz oranlarının yol açacağı olası risklere de değindi.

Houte, faiz oranlarını indirmenin bankacılık sektörünü negatif etkileyebileceğini ve bu yüzden pozitif katkının bir kısmını etkisiz hale getirebileceğini aktararak, şu an pek görünmese de 'kredi balonu' oluşmasının, parasal genişlemeden kaynaklanabilecek diğer bir risk olduğunu söyledi.

- 'ECB önlemleri, gelişen piyasalar için daha pozitif'

Gelişen piyasalar için ise parasal genişleme programının daha pozitif olduğunu anlatan Houte, 'Birçok gelişen ülkedeki sermaye çıkışlarını düşündüğümüzde, Avrupa'da faiz oranlarının daha negatif hale gelmesi nedeniyle parasal genişleme, sermaye kaçışlarını durdurabilir. Diğer bir deyişle Avrupa'daki parasal genişleme gelişen ülkelerin kendi para birimlerini korumak için para politikasını sıkılaştırma ihtiyacını azaltacak' öngörüsünü paylaştı.

-'Yeni tedbirlerin başarısı konusunda şüpheliyim'

Commerzbank Gelişen Piyasalar Müdürü Peter Kinsella da Çin'in kapasite fazlası ve düşük emtia fiyatları gibi geniş dezenflasyon eğilimleri dikkate alındığında enflasyonu yükseltmenin zor olacağını belirterek, 'Bu yüzden yeni tedbirlerin başarılı olup olmayacağı konusunda şüpheliyim' dedi.

Parasal genişlemenin varlık balonları konusunda risk oluşturduğunu aktaran Kinsella, parasal genişleme programının gelişen ekonomiler üzerindeki etkisinin daha pozitif olacağına işaret etti.

Kinsella, negatif faiz ortamının bankaları ve şirketleri yatırım yapmaktan caydırma riski bulunduğunu, bu durumun gelişen ekonomiler için zararlı sonuçlar doğurabileceğini anlattı.

- 'Avro Bölgesi'nde bugüne kadar balon oluşmadı'

Berenberg Başekonomisti Holger Schmieding ise önlemlerin zamanla bölgede büyümenin yüzde 1,6'ya yükselmesine yardımcı olacağını ve çekirdek enflasyonda daha fazla düşüşü engelleyeceğini vurguladı.

Schmieding, ancak talep ve maliyet baskılarının, enflasyonun 2018'den önce yüzde 2'ye dönmesi için yeterli olmayacağını söyledi.

Parasal genişlemenin teorik açıdan balon oluşturma riski taşıdığına ancak bugüne kadar Avro Bölgesi'nde böyle bir durum yaşanmadığına dikkati çeken Schmieding,

'Gayrimenkul piyasalarında bile kredi büyümesi cansız kalmaya devam ediyor. Gelişen piyasalar için risk ise düşük avro kurunda, daha fazla avro kurundan borçlanmalarıyla alakalı. Fed gibi, ECB de kendi bölgesi için para politikası yapıyor. Gelişen ülkeler gibi diğer ülkeler kendi risklerini düşünmeliler' uyarısında da bulundu.