“Yukari Bak” isimli sergi etkinlikleri çerçevesinde Türkiye’nin en kapsamli fanzin sergilerinden birinin düzenlendigi Nilüfer Belediyesi Edebiyat Müzesi, fanzin kültürünün ele alindigi bir söylesiye de ev sahipligi yapti. Söyleside, adini Ingilizcedeki “fanatic” ve “magazine” kelimelerinin kisaltmasindan alan ve genel tanimi “Finansal kaynaklardan ve hiyerarsik yapilardan uzak, alternatif, kar amaci gütmeden farkli yöntemlerle çogaltilan basili materyaller” olarak özetlenen ’fanzin’ terminolojisi ve fanzinlerin tarihi gelisimi ele alindi. Ayni zamanda Edebiyat Müzesi’ndeki fanzin sergisinin küratörü olan sair ve çevirmen Onur Sakarya yürütücülügündeki söylesinin konuklari sair, yazar Altay Öktem ve Fanzin Apartmani Kolektifi Genel Koordinatörü yazar Efe Elmastas oldu.
Fanzin kültürünün dogusundan, günümüze dek uzanan tarihsel yolculugu içindeki evreleri hakkinda bilgi veren Efe Elmastas, bu kültürün 20. yüzyilin baslarinda ABD’de ve 1940’li yillarda Rusya’da çesitli edebi türler ile güncel olay kroniklerini içeren yayinlarla birlikte dogdugunu ifade etti.
Fanzinlerin birbirinden bagimsiz birçok kaynaktan beslendigini söyleyen Elmastas, “Fanzinler bu süreçte bilim-kurgu yayinlari ve 1970’li yillarla birlikte punk kültürünün de katkisi ile gelisti ve bu yayin türü sansürsüz anlatim, tüketim toplumu karsitligi ve finansal özgürlük ilkeleri ile günümüze kadar ulasti” dedi.
Sair ve yazar Altay Öktem ise fanzinlerin Türkiye’deki gelisimi, alanindaki ilk örnekleri, dinamikleri ve beslendigi kaynaklar hakkinda bilgi verdi. 1970’li yillarda Türk edebiyat dünyasi ve güncel yazin alanlarindaki toplumcu gerçekçiligin hakimiyeti ve ülkenin içinde bulundugu sosyo-politik açidan çalkantili sürece ragmen 1971 yilinda “Antarest” isimli bilim-kurgu temali yayinin ilk fanzin örnegi oldugunu ifade eden Altay “Bu fanzinin ardindan 1981 yilinda Zühtü Bayar’in çikardigi sikkeler hakkinda teknik bilgileri içeren Zolta isimli fanzin ve sonrasinda punk kültüründen beslenen Mondotrasho isimli fanzimler alaninin ilk örnekleriydi. Bu fanzinleri, insanlarin hayranlik duydugu müzik türü, müzik gruplari ve ilgi alanlari çerçevesinde olusan fanzinler izledi. Bu kültür; metal müzik, müzik magazin, sinema, çizgi roman, politik-anarsist ve edebiyat fanzin örnekleri ile günümüze kadar devam etti. Hemen hepsinin ortak yönü ise yerlesik sistemin içinde var olmamak ve sahip olduklari isyankar duruslariydi” dedi.
Söylesinin ardindan müzede fanzin atölyesi gerçeklestirildi.
Yazar Efe Elmastas yönetimindeki atölyede katilimcilar tasarladiklari dergi kapaklarini kolaj ve kes-yapistir teknigiyle olusturdu.
Edebiyat Müzesi'nde Fanzin Kültürü Ve Edebiyati Ele Alindi
Nilüfer Belediyesi Edebiyat Müzesi, “Yukari Bak” isimli sergi etkinlikleri çerçevesinde düzenlenen “Türkiye’nin Yeralti Sulari: Fanzin Edebiyati” baslikli söylesiye ev sahipligi yapti. Söyleside fanzin kültürünün tarihçesi ve Türkiye’deki gelisimi ele alindi.
