Efsane Komutanin Çalisma Masasi Panorama Müzesi'nde

Anadolu’nun birçok bölgesinde Milli Mücadele’nin kahramanlarini komuta eden Selahaddin Adil Pasa’nin çalisma masasi, gazi sehrin 11 ay boyunca düsmana karsi verdigi mücadelenin tüm detaylariyla ziyaretçilere aktarildigi Panorama 25 Aralik Müzesi’nde müzeseverlerin begenisine sunuldu. Panorama 25 Aralik Müzesi Tarih Kurulu Baskani Bekir Sitki Severoglu, müzenin çok degerli bir eseri daha envanterine kattigini belirterek, sunlari söyledi:

“Bu eser, Gaziantep’te Kurtulus Savasi sirasinda ikinci kolordu komutani olan sonrasinda Sakarya savasinda, Afyon’da, Dumlupinar’da, Usak’ta, Manisa’da Anadolu’nun her yerinde Antep Savunmasi kahramanlarina komutanlik yapan Selahaddin Adil Pasa’nin Istanbul’daki çalismasi esnasinda kullandigi masadir. Bu masa Macar bir zanaatkar tarafindan yapilmis. Masanin müzemizde yer almasi için Gaziantep Büyüksehir Belediye Baskani Fatma Sahin’in özel girisimleri söz konusu oldu. Selahaddin Adil Pasa’nin torunlarinin 100 yildan beri gözleri gibi baktigi bu eser artik müzemizde. Bu masanin bütün meraklilari tarafindan görülmesi gerekiyor.”

100 yillik eser

Arastirmaci-Yazar Yasar Yilmaz, Selahaddin Adil Pasa’nin müzede görücüye çikan bu masayi 1900’lü yillarin baslarinda, bugünkü Istanbul Üniversitesinin giris binasinda kullandigini ifade ederek, “Bu masa, bize esimin Selahaddin Adil Pasa’nin torunu olmasi dolayisiyla intikal ettiginde, Anadolu’nun Gözyaslari, Anadolu’nun Antik Tiyatrolari gibi eserlerin de içerisinde bulundugu 9 kitabi bu masada yazdim. Iyi ki de bu masayi muhafaza etmisiz. Bu masanin Panorama 25 Aralik Müzesi’nde sergilenmesinden dolayi çok mutluyuz” diye konustu.



Selahaddin Adil Pasa’nin komutanlik geçmisi

1902 yilinda Kurmay Yüzbasi oldu. 1905 yilinda Sam’daki 5. Ordu’ya, ardindan Selânik’teki 3. Ordu’ya atandi. 1906 yilinda Istanbul’da Mekteb-i Harbiye’de ögretmen yardimcisi olarak görev aldi. 31 Mart Isyani sirasinda Hareket Ordusu’nda görev yapti. 1910-1911 yillari arasinda Bükres Ataseligi görevini yürüttü. Trablusgarp ve Balkan savaslarina katildi.

I. Dünya Savasi’nda Çanakkale ve Dogu cephelerinde bulundu. Çanakkale Savaslari’nda, savas öncesinde Çanakkale Müstahkem Mevkii’nde kurmay baskani olarak görev yapti. Savas sirasinda, Üçüncü Kirte Muharebesi’nde 12. Tümen’e komuta etti. Birinci Kerevizdere Muharebesi’ni yönetti. Anafartalar Grup Komutani Mustafa Kemal’in emrinde 12. Tümen komutanligini üstlendi. 1920 yilinda Fransiz isgal bölgesinde Kuvâ-yi Milliye’yi yapilandirmak ve Fransiz yayilmasini önlemek üzere Adana Cephesi komutanligina atandi. 1921 yilinda Bati Cephesi’nde 2. Kolordu Komutani olarak Sakarya Meydan Muharebesi’ne katildi.

Bu savastaki basarisindan ötürü Mirliva rütbesine terfi etti ve Pasa oldu. Daha sonra Milli Savunma Bakanligi Müstesarligi görevine getirildi.

Büyük Taarruz ve Baskomutanlik Meydan Muharebesi’ni ilk meclisteki milletvekillerine bildiren kisi oldu. Mudanya Mütarekesi’nden sonra Istanbul’un askeri denetimi kademeli olarak onun komutasindaki 81. Alay’a geçti. TBMM tarafindan Istanbul Komutanligi görevine getirildi.

Savastan sonra Kirmizi seritli Istiklâl Madalyasi ile taltif edildi. 23 Eylül 1923 tarihinde Mirliva rütbesindeyken kendi istegiyle emekliye ayrildi.