Ege'li Akademisyenden Salgin Hastaliklara Yönelik Matematiksek Model Projesi

Ege'li Akademisyenden Salgin Hastaliklara Yönelik Matematiksek Model Projesi

Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Matematik Bölümü ögretim üyesi Doç. Dr. Feyza Esra Erdogan’in yürüttügü, “Covid 19 gibi salgin hastaliklarin modellemesinde kullanilacak olan meta-metalik yari Riemann manifoldlarin alt manifoldlari” baslikli proje TÜBITAK tarafindan desteklenmeye uygun bulundu. Proje dahilinde Covid-19 gibi salgin hastaliklarin modellenmesine yönelik geometrik çalismalar gerçeklestirilecek.

Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak, proje ekibini makaminda agirlayarak tebrik etti. Prof. Dr. Budak, “Ege Üniversitesi olarak, en çok proje üreten ve projesi TÜBITAK tarafindan en çok kabul edilen üniversiteler arasinda zirvede yer aliyoruz. Doç. Dr. Feyza Esra Erdogan hocamiz ve ekibinin salgin hastaliklara yönelik gelistirdikleri proje TÜBITAK tarafindan desteklendi. Hocamizi ve ekibini tebrik ediyor, çalismalarinda basarilar diliyorum” dedi.

Doç. Dr. Feyza Esra Erdogan’in yürütücülügünü yaptigi proje EÜ Fen Fakültesi Ars. Gör. Dr. Serife Nur Bozdag’in ve Adiyaman Üniversitesinden Prof. Dr. Selcen Yüksel Perktas’in arastirmaci olarak yer aliyor.

Literatüre katki saglayacak

Proje hakkinda bilgi veren Doç. Dr. Erdogan, “Metalik manifold esasen belirli kriterleri karsilayan fazladan tensör alanina sahip bir Riemann metrik manifold olarak göz önüne alinabilir. Riemann metrik manifoldlarinin önemli uygulamalari vardir. Bu uygulamalardan biri de Covid-19 salgininin modellenmesi ile ilgilidir. Bu alanda çalisan Bekiros ve Kouloumpou gibi arastirmacilar Covid-19 ve benzeri salginlari modelleyen ‘SBDIEM’ adini verdikleri bir yaklasim gelistirmislerdir. Bu modelin matematiksel yapisi, Riemann manifolduna, manifold üzerindeki Brownian hareketine ve Brownian hareketin Stokastik diferansiyel denklemine dayanmaktadir. Buradan Riemann manifoldunun mevcut problemler için model olarak kullanilabilecek geometrik bir yapi oldugu görülebilir. Bu projede metalik manifoldlardan daha güçlü ve kesin sonuçlarin elde edilebilecegi bir yapi yardimi ile yeni bir manifold türü tanimlayarak yukarida saydigimiz çalisma alanlarinda kullanilmak üzere literatüre katki saglayacagiz” ifadelerini kullandi.

Doç. Dr. Erdogan konusmasinin devaminda, “Metalik manifoldlari ve ilk kez ortaya koyacagimiz meta-metalik-Chi oranini birlestirerek, yeni bir manifold sinifi tanimlayacagiz. Yari-Riemann manifoldlar, Riemann manifoldlarida içine alan ancak metrigin pozitif tanimli olmamasinin getirdigi durumdan kaynakli daha zengin bir geometriye ve uygulama alanina sahip manifoldlardir. Öncelikle Riemann manifoldlarda tanimlayacagimiz bu yeni manifold türünü, yari-Riemann manifoldlara tasiyarak, yapacagimiz çalismayi fen ve mühendislik bilimlerinde daha kesin sonuçlarin elde edilebilecegi problemlerin çözülmesine imkan saglamis olacagiz” diye konustu.



"Salgin hastaliklarin yayilim hizini ve seyrini incelemede kullanabilecegiz"

Projenin amacindan da bahseden Doç. Dr. Erdogan, “Bu proje dahilinde öncelikli amacimiz Covid-19 ve benzeri salgin hastaliklarin modellenmesinde üzerinde çalisildiginda daha tutarli sonuçlarin elde edilebilecegi yeni bir manifold kavrami ortaya koymaktir. Üzerinde yasadigimiz dünyayi bir manifold olarak düsündügümüzde bu manifold üzerinde meta metalik yapiyi kullanarak yapacagimiz modellemeyi salgin hastaliklarin yayilim hizini ve seyrini incelemede kullanabilecegiz” diye belirtti.

Ana Sayfa
Manşetler
Video
Yenile