Emekli Profesör 25 Bin Böceklik Koleksiyon Oluşturdu

İBRAHİM ERİKAN - Yaklaşık 45 yıl boyunca Türkiye, Avrupa ve Amerika'da çeşitli çalışmalar yürüten Prof. Dr. Miktat Doğanlar, yüzde 40'ı endemik tür olan 25 bin böceklik koleksiyon oluşturdu.

Doğanlar, Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü'nde asistan olarak çalıştığı 1970'ten beri böcek toplamaya başladı.

Görev yaptığı Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Mustafa Kemal Üniversitesi ile eğitim amaçlı gittiği Avrupa ve Amerika'da da böcek toplamayı sürdüren Doğanlar, 45 yıllık süreçte yüzde 80'i Türkiye'den olmak üzere yaklaşık 25 bin böceği koleksiyonuna ekledi.

Doğanlar, Mustafa Kemal Üniversitesinden emekli olunca, koleksiyonunu Adana'daki Biyolojik Mücadele Araştırma Enstitüsü Müdürlüğünde kendisine ayrılan odada muhafaza etmeye başladı.

Doğanlar, AA muhabirine yaptığı açıklamada, yaklaşık 45 yıldır toplamaya çalıştığı böceklerin Biyolojik Mücadele Araştırma Enstitüsünde kalmasının uygun olmadığını belirterek, 'Bu böceklerin mutlaka ülkemizde kurulacak Ulusal Böcek Müzesi'nde saklanması gerekir. Her enstitüde, her koleksiyonda onları muhafaza edecek özel koşulların sağlanması mümkün değil.' diye konuştu.

Böcek koleksiyonlarının korunmasının önemine değinen Doğanlar, 'Böcekler, kendileri üzerinde beslenen diğer böcekler tarafından imha ediliyor. Böylece emekler boşa gidiyor.' ifadelerini kullandı.

- Böceklerin korunması

Doğanlar, Ortadoğu'nun en iyi böcek koleksiyonunun kendisinde olduğunu savunarak, Türkiye'de de birçok kişinin böcek koleksiyonu oluşturduğunu söyledi.

Türkiye'de yaklaşık bir milyon böceğin koleksiyonlarda saklandığı bilgisini veren Doğanlar, şunları kaydetti:

'Bunlarla ilgilenen kişi emekli olup gittiğinde, tayini çıktığında veya öldüğünde maalesef bakımsız kalarak imha oluyorlar. Bunların mutlaka devlet tarafından muhafaza edileceği bir yerin yapılıp, diğer ülkelerde nasıl ulusal müzelerde muhafaza ediliyorsa, bizim burada da mutlaka korunması gerekiyor. Onlarla uğraşacak özel elemanlar yetiştirilecek, özel uzmanlar yetişecek veya üniversitelerde çalışacak kişiler denetimli koşullarda çalışacak. Müzelerdeki böcekler korunacak.'

Koleksiyonundaki böceklerin yüzde 80'ini Türkiye'den topladığını ifade eden Doğanlar, 'Türkiye'deki binlerce böcek, Ulusal Böcek Müzesi'ne konulması için bekliyor.' dedi.

- 'Böceklerimin yüzde 40'ı endemik'

Dünyadaki böcek müzelerinin özel koşullara sahip olduğunu belirten Doğanlar, 'Bunlardan endemik olan, sadece Türkiye'de bulunanları yüzde 40'tır. Endemik olanlar, özellikle yeni türlerdir. Başka yerde de bulunabilir ama bu zamana kadar keşfedilmemiş türlerdir.' görüşünü paylaştı.

Doğanlar, bazı türlerin isimlerini kendilerinin verdiğini ifade ederek, 'Amerika'dan bir tür buldum. Ağzı bayağı büyüktü böceğin. Onun cins ismini 'Kocaağızus' koydum. Özellikle de Amerika'yı ilk keşfeden Piri Reis olduğu için bir türün adını da 'Piri Reisi' koydum. Bizim Piri Reis'in haritasının içerisinde Amerika var.' şeklinde konuştu.