Engelliye Geçit Vermeyen Asansör Için Insan Haklari Karari

Ortopedik engelli M.O.M., bir is için is hanina gitti. Hanin asansörünün küçük ve dar oldugunu gören engelli genç, hayatinin sokunu yasadi. Isini çözemeden is hani kapisindan dönmek zorunda kalan engelli genç, ayrimciliga ugradigi gerekçesiyle TIHEK’in yolunu tuttu. Asansörün dar olmasi sebebiyle tekerlekli sandalye ile kullanamamasinin engellilik temelinde ayrimcilik olusturdugunu iddia etti. Müsteri olarak gittigini, öncesinden telefon ederek engelli erisiminin olup olmadigini sordugunu, kendisine asansörün ve engelli erisiminin oldugunun söylendigini hatirlatti. Is hanina gittiginde asansörün tekerlekli sandalyenin sigamayacagi kadar küçük oldugunu gördügünü, almak istedigi hizmetten yararlanamayarak oradan ayrildigini, söz konusu asansörün genisletilebilecegini, is hani yönetimine basvurdugunu ancak bir sonuç alamadigini, engelliligi sebebiyle ayrimciliga ugradigini iddia etti.

Kuruma savunma yapan is hani yönetimi ise; söz konusu asansörde tadilatin 3 milyon TL’yi buldugunu, bunun karsilanmasinin mümkün olmadigini öne sürdü. Savunma dilekçesinde; asansörün iskâna uygun oldugunun yapi kullanma izni belgesinden de anlasilacagi, asansörün bulundugu boslugun her iki yanindaki perde duvarlar sebebiyle genisletme çalismasi yapmanin mümkün olmadigi dile getirildi.

Söz konusu tadilatin tahmini maliyetinin 3 milyon TL’den asagi olamayacagi, bunun yönetim tarafindan karsilanamayacagi, zira is hanindaki aylik giderin yaklasik 30 bin TL aylik gelirin ise 23 bin 450 TL oldugu vurgulandi.

Iddialari ve savunma dilekçesini masaya yatiran TIHEK, is hani yönetimini haksiz buldu. Kararda söyle denildi:

"Öncelikle Engelliler Hakkinda Kanun’un Tanimlar baslikli 3’üncü maddesinde umuma açik hizmet veren yapilar arasinda is hanlarinin da sayildigini ifade etmek gerekmektedir. Bu nedenle is hani, engelli bireyler dâhil olmak üzere umuma hizmet veren erisilebilirlik standartlarini saglamasi gereken bir yapi olarak degerlendirilmelidir. Ayrica belirtmek gerekir ki makul düzenlemeden farkli olarak erisilebilirlik, gruplarla ilgili bir müessese oldugundan erisilebilirligi saglama görevi uygulanmadan ve ortaya çikmadan önce öngörülmesi gereken bir yükümlülüktür. Bu sebeple, muhatabin bir yere girilmesine ya da hizmetin kullanilmasina dair bireysel bir talep almadan erisilebilirligi saglama yükümlülügüne sahip oldugu açiktir. EHK tasarruf tedbirlerinin engelli bireyler için asamali olarak erisimi saglamaktan kaçinmak için makul bir gerekçe olamayacagina, erisilebilirligi saglama yükümlülügünün sartsiz olduguna dikkat çekmektedir. Açiklanan gerekçeler istikametinde muhatabin öngörülen 4 yillik sürenin sonunda da mevcut durumun çözümüne iliskin bir sonuç ortaya koyamayacagi, bu yönde bir iradenin sunulmadigi ortadadir. Ayrica muhatap tarafindan ifade edilen maliyet açiklamalarinin engelli bireyler için asamali olarak erisimi saglamaktan kaçinmak için makul bir gerekçe olamayacagi basvuranin bireysel olarak tespit ettigi sikintilarin muhatap tarafindan evleviyetle tespit edilmis olmasi gerektigi, tedbir alma yükümlülügünün hem EHIS hem de 5378 sayili Kanun çerçevesinde muhatapta oldugundan erisilebilirlikle ilgili bir eksikligin bireyler tarafindan bildirilmesinin beklenmesinin hakkaniyete uygun düsmeyecegi kanaati ile muhatap tarafindan erisilebilirlik baglaminda dolayli ayrimcilik yasagini ihlal edildigi kanaatine varilmistir. Basvuruda ayrimcilik yasagi ihlali yapildigina, muhatap is hani yönetimine 2 bin 700 TL para cezasi kesilmesine oy birligi ile karar verilmistir."