Ertas; 'Ilk Türkçe Mevlidi Erzurumlu Kadi Darir Yazdi'
Türkiye Dil ve Edebiyat Dernegi (TDED) Erzurum Sube Baskani Murat Ertas, Mevlid Kandili münasebetiyle yaptigi açiklamada “mevlid” kelimesinin hem Müslümanlarca hem Hiristiyanlarca kullanildigina dikkat çekerek, Türk edebiyatinda ilk Türkçe mevlidi yazanin Erzurumlu Mustafa Kadi Darir Efendi oldugunu söyledi.
TDED Baskani Murat Ertas’in açiklamasi söyle: “Mevlid Türk siirinde bir nazim seklidir. Dogmak anlamina gelir ve Resulullah’in (s.a.v.) dünyaya gelisini ve onun hayâtindaki resûl olma, mîrâca çikma gibi önemli olaylari anlatir. Anadolu insani bu kutlu dogumu “mevlid-i serif” yahut “Veladed-i Muhammediye” diye adlandirir. Arapça ayni kökten (vld)türeyen “mîlâd” ise Hiristiyan dünyasina Hz. Isa’nin dogum gününü ifade eder ki Hiristiyanlar bugünü “Isa Yortusu” olarak kutlarlar. Türk edebiyatinda ilk Türkçe Mevlid, gözleri görmeyen âlim Erzurumlu Mustafa Darir Efendi’ye aittir. Ilim askiyla Erzurum’dan Misir’a giden Mustafa Efendi 1388’de kaleme aldigi “Siyer-i Nebî” adli eserini, o tarihlerde Misir’da Türkçeyi resmi dil ilan eden Memluklu Sultani Berkuk bin Anas’in himayelerinde yazmistir. Onu Sultan Berkuk’a takdim ettigi Siyer-i Nebi, Yavuz Sultan Selim zamaninda Istanbul’a getirtilmis, 1596’da Sultan 3. Murad tarafindan da bütçesi Hazine-i Hümayun’dan karsilanmak üzere minyatürlenmesi saglanmistir. Erzurumlu Mustafa Darir Efendi bu eseri Resulullah’a (s.a.v.) duydugu büyük muhabbetin sonucu olarak ortaya koymus ve insanlara da O’nun muhabbetini, sevgisini yaymak, tanitmak istemis, kendisinden sonra gelen siyer müelliflerini de tesiri altinda birakmistir. Kadi Darir olarak da bilinen Mustafa Darir Efendi kendisinden sonra gelen Süleyman Çelebi’yi de etkilemistir.”
