Vatandaslar C vitamini deposu kusburnu meyvesini toplamak için bugünlerde daglara akin ediyor. Hemen her köyde yetisen ve 100 graminda bir kasa portakala esdeger C vitamini bulunan kusburnu meyvesinin en çok tüketilen formati olan marmelat yapimi ise zorlu asamalardan sonra gerçeklesiyor.
Kadinli erkekli, çocuklu yasli gruplar halinde daglara giderek kusburnuyu dikenli dallarindan tek tek toplayan vatandaslar birkaç gün içerisinde topladiklari kusburnulari bu kez yine tek tek temizleyerek suyla birlikte kaynatiyor.
Haslandiktan sonra ezilerek kevgirden geçirilen kusburnular ocakta veya sobanin üzerinde bir miktar seker katilarak bir süre daha pisirildikten sonra kavanozlara dolduruluyor.
Erzincan’da kis aylarinda marmelat ve reçel olarak kahvalti sofralarinda yer almasinin yani sira çay ve meyve suyu olarak da tüketilen kusburnu soguk alginligi ve gribe karsi etkili olmasi nedeniyle ilgi görüyor.
Daglarda dikenli olmasi nedeniyle elleri yaralanarak topladigi kusburnulari imece usulüyle Yaylabasi Mahallesinde marmelata çeviren Hüsna Cahyir, “Topladigim kusburnulari marmelata çevirip çocuklarima yollayacagim. Gerekirse satarim da. Kusburnu her seye iyi geliyor” dedi.
Kusburnu toplamanin oldukça zor oldugunu ve incelikleri oldugunu belirten Cahyir, “Ilmini bilmezseniz zor olur. Çubukla dallari kendimize çekip öyle topluyoruz. Yoksa dikenleri vücudunuzu yaraliyor. Topladigimiz kusburnulari yikadiktan sonra uç kisimlarini biçak ile kesip daha sonra kazanlarda pisiriyoruz. Pisen kusburnularin içindeki çekirdeklerinin çikmasi için ezerek kevgirden geçiriyoruz. Daha sonra elekten geçirdigimiz kusburnulari kazanda kaynadiktan sonra kavanozlara koyuyoruz. Içerisine sadece bir miktar seker katiyoruz. Harici hiçbir sey yok” diye konustu.
Kusburnu dogada yabani olarak yetistigi için üretiminde herhangi bir gübre, kimyasal madde kullanilmiyor. Organik bir meyve olmasinin yanisira içerigindeki yüksek C vitamini sayesinde gribal enfeksiyonlara, öksürüge, soguk alginligina iyi geldigi kanitlanan kusburnu meyvesinin antioksidan özelliginden dolayi kansere de iyi geldigi, eklem kireçlenmesi ve romatizmal agrilarin gidermesinin yaninda zengin demir içerdigi için kansizliga karsi da faydali oldugu ve cildin elastikiyetini korumasina yardimci olarak yaslanmayi önleyici özellik göstermesiyle biliniyor.
“Daglardan gelen lezzet kusburnu geçim kaynagi oldu”
Daglardan gelen lezzet olarak bilinen kusburnu Erzincan’da bazi vatandaslarin geçim kaynagi oldu. C vitamini açisindan en zengin besin maddelerinden biri olan kusburnu Erzincan ve çevresinde marmelât, reçel ve çay olarak yogun bir taleple tüketiliyor. Köylüler tarafindan daglardan toplanarak kent pazarlarinda satilan vitamin deposu kusburnunun ayni zamanda birçok faydasi bulunuyor. Dogal ortamda yetisen genelde daglarda yetiseni daha makbul olan kusburnu geleneksel yöntemlerle toplaniyor.
Erzincan’in daglik alanlarinda yasayan ailelerce toplanan kusburnu marmelat ve reçele dönüstürülerek hem aile hem de il ekonomisine katki sagliyor. Köylülerin yogun mesai harcayarak topladigi kusburnu, ayiklama isleminin ardindan evlerin bahçelerinde yakilan odun atesinin üzerinde bakir kazanlarda kaynatilan suya konuluyor. Yaklasik 2 saat kaynatilan kusburnu kevgirden geçirme kivamina geldikten sonra kendi suyuyla ezilerek çekirdeklerinden ayiklaniyor. Çekirdeklerinden ayiklanan kusburnu yeniden ayni islemle bu kez çok ince bir elekten geçirilerek içerisindeki kilçiklardan temizleniyor. Daha sonra posasi ayiklanan kusburnu yeniden kazanda kaynatiliyor. Bu islem yaklasik 4 saat sürüyor. Reçel kivamina gelen kusburnu, kaynatma isleminin ardindan sicak halde kavanozlara konularak, dinlenmeye birakiliyor. Istege göre içerisine seker de ilave edilebiliyor. Yapilan ürünlerin bir kismi satis için bekletiliyor, bir bölümü de köylülerin kislik besin ihtiyacini karsilamak için ayriliyor.
Erzincan’in Yaylabasi Mahallesinde kusburnu toplayip reçel ve marmelat yaparak aile bütçesine katki saglayan köy sakinlerinden Hüsna Cahyir, kusburnundan ürettikleri reçel ve marmeladin çok lezzetli oldugunu ifade ederek, “Yöremizde kusburnular olmaya basladi.
Hasadin ilk zamanlari. Ekim ayinin sonuna kadar kusburunlari topluyoruz. Daha sonra kurutulan kusburnunun çayi olur, marmelati ve reçeli yapilir. Bu bitki özellikle kisin kaynatilarak içildiginde grip hastaligina çok iyi gelir. Zahmeti çok, biraz ugrasmak gerekiyor ama sonucu çok güzel oluyor." dedi.
Erzincan'da Kusburnu, Zorlu Arazilerde Toplanmaya Baslandi
Erzincan’da vatandaslar dogadan tek tek topladiklari kusburnulari uzun ve yorucu islemlerin ardindan marmelata dönüstürüyor.
